2021 yılını geride bırakıyoruz. Bu yıl da, hiç şüphesiz Kovid 19 salgınının ikinci yılı olarak tarihe geçecek. 2021 yılı da, başta içinde yaşadığımız Avrupa ülkeleri olmak üzere, tüm dünyada siyasi ve ekonomik çalkantılara sahne oldu. Kovid 19 salgını ve aşı anlaşmalarının beraberinde getirdiği gelişmeler dünya gündemini belirledi. Yıl sonu itibarıyla dünya nüfusunun yüzde 70’e yakını aşılandı.
Diğer taraftan, Kovid-19’la mücadelede izlenen politikalar, Avrupa’da yer yer kriz oluşturdu. Sokaklar karıştı, iş yerleri yağmalandı, ortalık ateşe verildi.
Göç ve mülteciler Avrupa’nın gündemini bu yıl da meşgul etti. Belarus krizi bunun en somut örneğini oluşturdu. İngiltere’de, Roma’da ve Brüksel’de çeşitli zirve toplantıları yapıldı. Dünya liderlerinin katıldığı bu toplantılarda, sağlık ve savunma politikalarıyla birlikte, transatlantik ortak işbirliğinde yeni anlaşmalar yapıldı. İngiltere ve Brüksel’de yapılan zirve toplantılarında Çin hedef gösterildi.
Bu ve benzeri gelişmelerden hareketle, 2021 yılının son gününde geriye dönüp, aklımızda kalan bazı Avrupa merkezli gelişmeleri hatırlatmak istedim. Kaldı ki, Avrupa Birliği liderler zirveleri, kovid-19 tedbirleri ve sosyal patlamalar, Avrupa – ABD yeni işbirliği, Hollanda ve Almanya’da yapılan seçimler, göç ve mülteci krizleri, gibi bazı gelişmeleri yorumlamıştık. Frau Merkel’in siyasete veda etmesi de bu yılın bir başka gelişmesiydi.
Biz Hollanda olarak, 2021’e kapanmayla girmiştik. Yılı yine kapanmayla bitirip, 2022’ye de kapanmayla giriyoruz. 2021 yılında Avrupa Birliği başta olmak üzere, dünya genelinde aşı anlaşmaları yapıldı. BionTech-Pfizer, AstraZeneca, Jonson&Johnson ve Moderna aşılarınnın anlaşmaları yapılarak, uygulamaya geçildi. Bürokratik engellerden kaynaklanan gecikme ve tartışmalara rağmen, insanların önemli bir bölümü 2021’de aşılandı.
2021 yılı liderler zirvesine dönüştü. Ekim ayında, Roma’da yapılan G20 Zirvesinde, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Biden özel bir görüşme yaptılar.
Haziran’da, İngiltere’nin güneybatısındaki bir sahil kasabası olan Cornwall’de gerçekleşen G7 Zirvesi, ABD Başkanı Joe Biden ve dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 40’lık bölümünü temsil eden ülkelerin temsilcilerinin katılımıyla gerçekleşti. Daha sonra Brüksel’de NATO Liderler Zirvesi yapıldı. Cornwall ve Brüksel zirvelerinde, zedelenen Transatlantik ortak çalışmanın geri geldiği, küresel ekonomik toparlanmanın şart olduğu mesajları verildi.
Avrupa’da göç ve mülteci krizi 2021’in kaçınılmaz gündem maddelerinden birisi oldu. Avrupa’ya gelmek için Libya kıyılarında 130, Kanarya Adaları yakınlarında 24 kişinin denizde ölümü yanı sıra, Polonya sınırına dayanan dört bine yakın mültecinin dramı bunların bazıları. Hatta, bu yıl çok açık bir şekilde, Beyaz Rusya – Polonya sınırında yaşanan gerginlik sürecinde, taraflar, (hem Beyaz Rusya hem Avrupa Birliği), mültecileri bir güç gösterisi olarak kullanıp, adeta birbirlerine meydan okudular. Ancak bu süreçte, gözden kaçan çok önemli bir detay yaşandı. O da, Polonya’da yaşayan iki milyona yakın Müslüman Tatar’ın insani davranışıydı. Tatar teşkilatlarının organizasyonuyla, sınırda vefat eden Müslümanların cenaze namazları kılınarak mezarlığa defnedildi. Ayrıca Tatarlar, sınır bölgesinde sıcak çorba kaynatarak, mültecilere ikram ettiler.
Afganistan’dan doğan mülteci krizi ve Avrupa’nın bu konudaki sınavı, 2021 yılının yine önemli gelişmeleri arasında yer aldı. ABD ve NATO’nun bu ülkeden çekilmesiyle, 40 yıldır devam eden Afganistan savaşı, tabii afetler, kronik yoksulluk ve açlık, 2021 yılında yeni bir boyut kazandı. Sadece 2021 yılında ülkeyi terk edenlerin sayısı yarım milyonu geçti. Bu süreçte, müttefiklerine tam vaktinde yardım edemedikleri için bazı Bakanlar (mesela Hollanda Dışişleri Bakanı Sigrid Kaag) istifa etmek durumunda kaldılar.
Bu gelişmelerin yanı sıra, Avrupa ülkelerinde enflasyon artışı en önemli sorun olarak görüldü. Hollanda’da yüzde 5,6, Almanya’da yüzde 6 ve Belçika’da ise yüzde 7,1 olarak belirlenen enflasyon yüksekliğinin, piyasaya yansıması halkı huzursuz etti.
Diğer taraftan, özellikle enerji fiyatlarındaki artış, 2021 yılının önemli sorunları arasında yer aldı. Elektrik ve gaz fiyatlarındaki yükselme vatandaşın cüzdanına dokundu.
Kamu borçlarının, salgından dolayı artması da, 2021 yılının önemli sorunlarından birini oluşturdu.
2021 yılından aklımızda kalanların bir bölümünü burada özet olarak aktarmaya gayret ettik. Ümit ederiz ki, yarın gireceğimiz 2022 yılı tüm insanlığa hayırlar getirsin. Daha fazla barış, refah, güven ve mutluluk hakim olsun.
Veyis Güngör
30 Aralık 2021
