İngiltere’deki Covid-19 kriziyle ilgili kamu soruşturmasının son raporu, dönemin Başbakanı Boris Johnson ve hükümetinin pandemi sürecinde uyguladığı politikalar üzerine sert eleştiriler getiriyor.
Eski yargıç Baroness Heather Hallett’in başkanlık ettiği soruşturma, “çok geç” adımlar ve “kaotik bir kültür” tespitleriyle, hükümetin karar alma süreçlerinde ciddi zaaflar olduğunu vurguluyor.
GECİKMİŞ KARANTİNA KARARI
Soruşturma, İngiltere’nin ilk karantina (lockdown) kararının yaklaşık bir hafta geç alındığını ve bu gecikmenin yaklaşık 23.000 can kaybına yol açabileceğini belirtiyor.
KAOTİK VE ZEHİRLİ HÜKÜMET
Johnson’ın Downing Street’te yarattığı “toksik ve kaotik” yönetim kültürü raporda açıkça eleştiriliyor. Karar verme süreçlerinin düzensiz olduğu ve liderlik kararsızlığının pandeminin erken dönemine olumsuz yansıdığı ifade ediliyor.
SINAVLAR VE OKUL KAPANMALARI
Johnson’a, pandemi döneminde okulların kapatılması ve öğrencilerin sınavlarının nasıl ele alınacağı konularında sorgulamalar yapıldı. Özellikle 2020 yazında sınavların yerini alan modelin yanlış olduğu, öğrencileri haksız değerlendirmeye ittiği belirtildi.
SİYASİ İLİŞKİLERDE PROBLEMLER
Raporda, Birleşik Krallık’ta dört uluslu (İngiltere, İskoçya, Galler, Kuzey İrlanda) yönetimde koordinasyon eksikliği olduğu vurgulanıyor. Soruşturma ayrıca, eski İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon’un karar alma süreçlerinde ekip arkadaşlarını sistematik olarak dışladığını, bu durumun kriz yönetiminde şeffaflığı zedelediğini belirtiyor.
BORİS JOHNSON’A TEPKİLER VE BEKLENTİLER
Covid’ta hayatını kaybedenlerin aileleri, Johnson’ın görev sırasında aldığı kararların bedelini ödediğini savunuyor. Bazı gruplar, emeklilik maaşı ya da kamu görevi harcı gibi yardımlar ve ayrıcalıklardan eski başbakan Johnson’ın mahrum bırakılması çağrısını yapıyor.
Aileler ayrıca Johnson’ın “kendisine hiçbir ciddi sonuç gelmemesini” kabul edilemez buluyor.
Johnson, savunmasında bazı hataları kabul etmekle birlikte, sorumluluğun tamamının kendisinde olmadığını, kararlar alırken hızla değişen koşullarla baş etmeye çalıştıklarını savunuyor.
GENİŞ ANLAMDA KAMU GÜVENİ VE GELECEK
Bu rapor, İngiltere’nin pandemi sürecindeki kriz yönetimiyle ilgili kamu güvenini yeniden tartışmaya açtı. Birçok kişi, gelecekte benzer acil durumlarda nasıl daha hızlı ve şeffaf karar alınabileceği konusunda reform çağrısı yapıyor. Soruşturma ayrıca, bilimsel danışma gruplarında (SAGE gibi) uzman katılımının genişletilmesi ve bölgesel yönetimlerle iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiğini öneriyor.
