LONDRA
“Yeşil Oscar”ları olarak adlandırılan “Whitley Vakfı“ ödülünün 20’inci yılındaki “altın” ödülü ve 7 ödülünden birinin sahibi 2 Türk bilim adamı oldu.
Londra’da Royal Geographical Society’de düzenlenen ödül töreninde “altın ödül”ün sahibi, daha önce de aynı vakfın altın ödülünü kazanan Harvard mezunu, Utah Üniversitesi öğretim görevlisi Prof. Çağan Şekercioğlu oldu. Denizleri koruma dalında adından söz ettiren Zafer Kızılkaya da diğer ödülün sahibi oldu. Prof. Şekercioğlu’nun, Whitley’in altın ödülünü iki defa kazanan tek kişi olduğu açıklandı.
Whitley Vakfı 20’inci kuruluş yılı özel gecesinde Prof. Şekercioğlu ve Zafer Kızılkaya, ödüllerini seçkin konukların huzurunda Prenses Anne’nın elinden aldılar. Vakfın Onursal Başkanı olan Prenses Anne, iki Türk bilim adamıyla uzun uzun konuşarak, projeleri hakkında bilgi alırken, kendilerini tebrik etti.
Londra’da doğa ve çevreyi koruma amacıyla 20 yıl önce kurulan ve yıllar içinde 160 kişiye çeşitli dallarda ödül veren Whitley Vakfı’nın 20’inci ödül töreninde, “Altın ödül”ün sahibi 2008 yılında Kars Kuyucuk köyü kuş üreme adası projesini kazanan 37 yaşındaki Çağan Şekercioğlu oldu. Anne tarafından Kıbrıslı olan Prof. Şekercioğlu, Harvard’da biyoloji ve antropoloji eğitiminden sonra master’ını Stanford Üniversitesinde yaptı, halen Utah Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak çalışıyor. Tropikal biyolog, ekolog, ornitolog ve doğa fotoğrafçısı Şekercioğlu, Kars, Erzurum, Ardahan ve Artvin’i kapsayan dev orman koridoru projesi ile “Whitley Altın Ödülüne” layık bulundu.
İLHAMIMI ATATÜRK’TEN ALDIM
Genç bilim adamı ödülünü Prenses Anne’nin elinden aldıktan sonra yaptığı konuşmada, 285 km uzunluğundaki dev orman koridorunun, Türkiye’nin tüm ormanlarınının yüzde 70’inde fazla olduğunu kaydederek, “Dalım olan ekoloji ve çevre biliminde dünyada yüzde birin içindeyim. Bu dev orman koridorunda 240 kuş türü tesbit ettik. Ancak dünyada büyük takdir uyandıran, Whitley Altın Ödülünü kazanan projem, Aras nehri kuş cenneti , Hükümetin kurmayı planladığı baraj projesi ile yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bunu önlememiz gerekiyor. Ben ilhamımı modern Türkiye’nin kurucusu ulu önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ten aldım. Atatürk, herşeyini kaybeden, silahı, maddi imkanı olmayan bir ulusu devlet haline getirdi, silahı olmayan bir orduyla zaferler kazandı. Modern Türkiye Cumhuriyetini kurdu. Askerlerine “Ben size savaşmayı değil, ölmeyi emrediyorum” diyerek, vatanımızı bağımsızlığına kavuşturdu“ diye konuştu.
2010 yılında yılın bilim insanı seçilen Çağan Şekercioğlu, Kars merkezli KuzeyDoğa Derneğinin de başkanlığını yapıyor. Genç bilim adamı 2008 yılında da Whitley Altın Ödülünü, Kuyucuk köyü kuş cenneti ile kazanmıştı. Prof. Şekercioğlu, altın ödülle 50 bin sterlin kazandı.
İKİNCİ ÖDÜL ZAFER KIZILKAYA'NIN
Whitley Ödüllerinin 7 dalda verdiği diğer ödüllerden birinin sahibi olan Zafer Kızılkaya, Türk karasularında uzun süre ilgi uyandıran “Badem” adlı fok balığını bulan bilim adamı olarak tanınıyor. Okyanuslardaki projeleriyle deniz korumacılığında tanınan, tropikal deniz biyolojisi uzmanı Kızılkaya, 1986 yılından bu yana denizlerle ilgili. Kızılkaya’ya ödül getiren proje, Türkiye’de ilk defa Gökova körfezinde 2010 yılında uygulanmaya başlanan balık avına kapalı 25 km karelik alanda oluşturulan deniz koruma sistemi oldu. Kızılkaya, 200’den fazla balıkçı kadın ve erkeğin desteğiyle, halk eliyle yürütülen deniz koruma alanı projesiyle, nesilleri tükenmekte olan balık ve deniz yaratıklarının neslini yok olmaktan kurtardıklarını belirtti, şunları söyledi ;
“Balıkçılarımız birlikte yaptığımız proje ile bu bölgede avlanmıyorlar. Ne yazık ki kaçak avlanmayı önliyemiyoruz. Ancak mücadele ediyoruz. Şimdiden bu küçük bölgede 100’e yakın balık ve deniz canlısı türüne eriştik. Akdeniz’de balık avına kapalı 350 km. karelik alanın, 25 km. karesi bize ait. Burada kazandığım 35 bin sterlini bu projeye yatıracağım. Projede çalışanların maaşlarına kaynak oluşturduk”
Özel bağışlarla bugüne kadar 10 milyon sterlin toplayan Whitley Vakfının, dünyanın dört bir yanında gorilla, zebra, kuş cinslerinden yağmur ormanlarına, nehirlere kadar korunması dalında büyük katkıları ve teşviki bulunuyor.
Prof. Çağan Şekercioğlu kimdir ?
1975 yılında İstanbul'da doğdu. Annesinin Kıbrıs’lı Miratalar ailesinden olduğunu belirten Şekercioğlu, Robert Kolej'i 1993'te bitirdikten sonra Harvard Üniversitesi'nde burslu biyoloji ve antropoloji okudu. 1993 Uluslararası Biyoloji Olimpiyatları'nda gümüş madalya aldı. Dünyanın çeşitli ekosistemlerinde araştırma yaptı. Dünya kuş türlerinin yarısından fazlasını gördü. "Yok Olan Canlıların İzinde Afrika" projesi için, Afrika'nın 11 ülkesinde araştırma yaptı. Tecrübelerini bir kitapta özetledi.
Eylül 1998'de Stanford Üniversitesi'nin ekoloji ve evrim bölümünde tam bursla doktora programına başladı. Stanford Üniversitesi Çevre Bilim Merkezi'nde çalışıyor. 50 binin üzerinde fotoğraftan oluşan bir arşivi var. Çeşitli akademik ödüllerin sahibi ve birçok bilimsel kuruluşun üyesi. Dünya Çevre Koruma Bilimi Derneği Avrupa Yönetim Kurulu'nda Türkiye'yi temsil ediyor. 2003'te Çevre ve Ahlaki Liderlik dalında Türkiye'nin en başarılı genci seçildi.
Türk bilim insanı Doç. Dr. Çağan Hakkı Şekercioğlu, National Geographic dergisince 2011 yılının "yeni kaşifi" seçildi.
Utah Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi, Kars KuzeyDoğa Derneği Başkanı, kuş bilimci ve ekolog Şekercioğlu, derginin, 2011 yılının genç, öncü ve vizyon sahibi, keşfin, maceranın ve küresel sorunların çözümünde sınırları zorlayan bir sonraki neslin yenilikçi bilim insanlarını belirlediği 14 kişilik listede yer alan tek Türk bilim insanı oldu.
"2011 National Geographic Yeni Kaşifleri" listesinde Şekercioğlu’nun yanı sıra kültür eğitmeni ve Ortadoğu barış çalışanı Aziz Ebu Sarah, çevre bilimci Jennifer Burney, yer bilimci ve astrobiyolog Kevin Hand, paleontolog Jorn Hurum, yaban hayatı araştırmacısı Paula Kahumbu, biyomühendis Kakani Katija, ekolog Sasha Kramer, çevreci Juan Martinez, entomolog Dino Martins, atık su mühendisi Ashley Murray, yaban hayatı ekoloğu ve film yapımcısı Adrian Seymour, bilim girişimcisi Hayat Sindi ve doğa korumacı Tuy Sereivathana bulunuyor.
National Geographic’in Yeni Kaşifler Programı, "henüz kariyerlerinin başlarında yaptıkları keşiflerle dünyaya ilgili bilgilere önemli katkılarda bulunan, eşsiz yeteneklere sahip ve ilham veren maceracı bilim insanlarını desteklemeyi" amaçlıyor.
