Birleşik Krallık’ta, Maliye Bakanı Rachel Reeves öncülüğündeki hükümetin yaklaşan bütçede planladığı vergi artışı gündemden çekildi. Bakanlık kaynaklarının, devletin mali görünümündeki iyileşme nedeniyle ana gelir vergisi oranını artırma niyetinin artık olmadığına dair bildirimde bulunduğu belirtildi.
KARARIN ARKA PLANI
Daha önce konuşulan, gelir vergisi oranlarının artırılması planı, hükümetin seçim öncesi verdiği “gelir vergisini artırmayacağız” taahhüdü ile çelişmesi nedeniyle siyasi bir risk oluşturuyordu.
Kamu maliyesini denetleyen kurum Office for Budget Responsibility (OBR) tarafından yapılan son değerlendirmede mali açık önceki beklentilerden daha düşük çıktığı ve bunun vergi artışı ihtiyacını azalttığı ifade edildi.
Karar finansal piyasalarda dalgalanmaya yol açtı: İngiliz sterlini dolar karşısında değer kaybetti, 10 yıllık devlet tahvillerinin faizleri yükseldi.
Bu Durumda Ne Değişiyor?
Gelir vergisi oranlarının artırılması artık gündemde değil.
Hükümet, gelir vergisi dilimlerine ilişkin eşiğin (threshold) düşürülmesi olasılığını da şimdilik değerlendirmiyor.
Öte yandan, vergi konusundaki belirsizlik artarken, başka vergi türlerinde değişikliklerin olabileceğine dair beklenti sürüyor: örneğin vergi eşiği dondurulması, bazı özel vergi ya da “yeni” küçük vergiler gündemde olabilir.
HÜKÜMET AÇISINDAN DEĞERLENDİRME
Bu adım, hem bir rahatlama hem de dikkat edilmesi gereken bir risk yaratıyor:
Pozitif yanı: Vergi artışı yapılmayacak olması seçmen açısından yük hafifletici bir mesaj olabilir ve seçim taahhüdüne sadakat izlenimi verebilir.
Riskleri: Mali hedeflerin nasıl karşılanacağı konusunda hala soru işaretleri var. Vergi artışı yapılmaması finansal açık anlamına gelebilir. Bu da kamu borçlanma maliyetlerini yükseltebilir ve piyasalarda güvensizlik yaratabilir. Gerçekten de tahvil faizlerinde yükseliş gözlendi.
BEKLENTİLER
26 Kasım’da beklenen bütçe sunumu öncesinde hükümetin alternatif gelir kaynaklarını nasıl göstereceği önemli olacak.
Vergi eşiği dondurulması ya da özel vergiler gibi “gizli” vergi artışları gündeme gelebilir — seçmen açısından fark edilmesi daha zor ama etkisi olabilir.
Piyasaların tepkisi — özellikle sterlin kuru ve tahvil faizleri — hükümetin mali disiplini koruyup koruyamayacağı konusunda ipucu sağlayacak.