Belçikalılar “sonsuza dek mutlu yaşadılar” a inanmıyor. Hayatın gerçekleri ile yüzleşen Belçikalı, “Ölüm ayırana kadar aynı yastıkta kocamak” üzere evlenmenin peri masallarında kaldığının ayrımında.
Belçika’da ilk “boşanma fuarı” tabuları yıkmak amacıyla 21 Haziran 2008’de düzenlenmişti. Özel konuşmalar için bölümlerin ve dedektiflerin bulunduğu fuarda boşanmayı düşünen çiftler arabuluculuk, yasal düzenlemeler ve pratik işler konusunda bilgilendirilmişlerdi. İstatistiklere bakılırsa boşanma Belçika’da tabu olmaktan çoktan çıkmış durumda:10 Belçikalı çocuktan sadece biri bir anne-babalı evde büyüyor. De Morgen gazetesindeki bir karikatürde ilkokulda sınıftaki çocukların hepsi bir çocuğu gösterip “Jan’ın sadece bir anne ve bir babası var“ diye dalga geçiyorlardı. Sınıftaki diğer çocukların ya anneleri ya babaları ya da hem anne hem de babaları boşanıp yeniden evlenince bazı çocukların 3 bazılarının da 4 ebeveyni oluyor. Tek anne ve babası bulunan bizim Jan'ın “utanılacak durumu” da diğer çocuklara malzeme. Evlilikte 15. 25. ve 50. yılını kutlayanlara kelaynak muamelesi yapılan, 5-6 yıl geçtiği halde hala evli kalanlara neredeyse “Onca yıllık evlisin hala boşanamadın, kör olmayasıca” diye fırça atılacak olan ve 1000 kişiye 2.9 boşanmanın düştüğü Belçika boşanma istatistiklerindeki liderliği ile dikkat çekiyor. Birkaç yıl önce Avrupa Birliği liderliğini elinde bulunduran Belçika şu an Letonya ve Litvanya'dan sonra 3. sırada. Belirli bir yılda yapılan evlilik sayısı ile boşanma sayısının kıyaslandığı boşanma oranında ise Belçika dünya çapında ün sahibi. Hatta 2008 yılında 100 evliliğe 71 boşanma ile dünya şampiyonluğunu elinde bulunduruyordu. Eldeki son veriler bu oranın yüzde 69'a düştüğünü gösteriyor.
Belçika'da boşanma furyası 80 ve 90'lı yıllarda başladı. Katolik inanç boşanmaları uzun süre frenledi, fakat sanayileşme ve laik yaşam tarzı ile birlikte boşanmalar artışa geçti. Geleneksel olarak İskandinav ülkeleri boşanma istatistiklerinde önlerde seyrederken bu ülkelerde evlilik yerine “resmen evlenmeden birlikte yaşama”nın tercih edilmeye başlanması ve birlikte yaşayanların ayrılmalarının istatistiklerde yer almaması boşanma sıralamasında Belçika'yı ilk sıralara taşıdı. Ancak Belçika'da da 2000 yılından beri resmen evlenmeden birlikte yaşamaya doğru bir yöneliş dikkat çekiyor. Resmen evlenmeyip “birlikte yaşamak” boşanmaları kayıtdışına almaktan başka işe yaramıyor. Gerek evliliklerde gerekse birlikte yaşamalarda ayrılmalar gündelik yaşamımızın ayrılmaz bir parçası oldu. Hatta daha evlenmeden boşanma düşünülür hale geldi. Yazının başında bir karikatüründen bahsettiğim De Morgen'a bir karikatür esprisi de benden: Genç erkek, genç kadına “Hayatım olmuyor, boşanalım” der. Genç kadın cevap verir: “İyi de sen de kimsin? Biz daha tanışmadık ki!”
3 evliliğe 2 boşanma düşen Belçika'da, başka alanlarda Belçikalılara ve alışkanlıklarına mesafeli bakan Türklerin bu konuda onları yakalama, hatta geçme çabaları dikkat çekiyor. Boşanma konusunda bir komedi yazmamı istemeleri de bu yüzden olsa gerek! “Yaşasın boşanıyoruz!” adını koyduk henüz yazılmayı bekleyen oyunumuza.
Büyük bir olasılıkla oyunumuz “Boşanma Partisi” için alınan bir davetiyeyle başlayacak: “15 yıllık mutlu evliliğimizi birlikte gezdiğimiz boşanma fuarında edindiğimiz bilgiler neticesinde sonlandırmaya karar verdik. Bu önemli günümüzde siz dostlarımızı da aramızda görmekten onur duyarız. Eşyalarımızı anlaşarak paylaştık, bu nedenle hediye getirmemeniz rica olunur, ancak boşanma maliyetlerine para ve altın takarak katkı yapabilirsiniz.” Oyun şarkısının nakaratı ise şöyle bir şey olacak büyük bir olasılıkla “Sadece kendimizden hoşlanıyoruz/ Yaşasın nihayet boşanıyoruz”. Oyunumuzun muradına erenlerin ve “sonsuza dek mutlu yaşayanların” masalı olmayacağı kesin! Hayat kadar komik, hayat kadar acı ve hayat kadar gerçek olacak. Komedi yazmak üzere yola çıkıp insanlığın tragedyası ile kendimizi sahnede bulmamız mümkün! Aynı gerçek yaşamda, örneğin boşanmada olduğu gibi...
(Sakın ben uydurdum sanmayın! Boşanma partileri gerçekten yapılıyor. ABD'de başlayan ve dünyanın diğer ülkelerine yayılan bir salgın bu. Boşanan kadınlar kadın, erkekler erkek arkadaşlarıyla bir araya geliyor. Bir taraftan boşanma pastası, evlilik yüzüğü tabutu, “just-divorced-yeni boşandık” pankartı ve müzik eşliğinde eğlenilirken diğer taraftan, boşanma yüzüğü, evlenme cüzdanı, evlilik fotoğrafları ve aşk mektupları yakılıyor. )
