Türkiye-ABD ekonomik ilişkilerine vize gölgesi düştü

BAHATTİN GÖNÜLTAŞ

ANKARA

Türkiye ile ABD arasında vize işlemlerinin askıya alınması, iki ülke arasındaki yaklaşık 17,5 milyar dolarlık dış ticaret hacmine sahip köklü ekonomik ilişkilerin durumunu gündeme taşıdı.

Türkiye'nin ABD'ye yaptığı ihracat tutarı bu yıl ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33 artarak 4 milyar 318 milyon dolardan, 5 milyar 782 milyon dolara yükseldi. 

Söz konusu dönemde Türkiye'nin ABD'den yaptığı ithalat ise değişim göstermeyerek 7 milyar 950 milyon dolar oldu. 

Türkiye ve ABD arasında küresel finansal krizin etkisiyle 12 milyar doların altına düşen dış ticaret hacmi, daha sonra hızla artarak 2011'de 20,6 milyar dolara çıktı.

Geçen yıl ise iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi yaklaşık 17,5 milyar dolara geriledi. Geçen yıl, ABD'nin Türkiye ihracatındaki payı yüzde 4,6 olurken, ithalattaki payı da yüzde 5,5'te kaldı.

Türk iş adamları, Türkiye ile ABD arasında vize işlemlerinin askıya alınmasının, ticari, siyasi, askeri ve sosyal temellere dayanan iki ülke arasındaki ilişkilere zarar vereceğini belirterek, sorunların ekonomik ilişkileri en az zarar verecek şekilde çözülmesini bekliyor. 

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-ABD İş Konseyi Başkanı Kamil Ekim Alptekin, değerlendirmelerde bulundu.

Alptekin, iki ülkenin ekonomik ve siyasi olarak birbirine ihtiyacı olduğunu vurguladı.

Türkiye'nin içinde bulunduğu bölgenin istikrarsız olduğuna dikkati çeken Alptekin, "Sorunların ekonomik ilişkileri etkilemeyecek şekilde çözülmesini arzu ediyoruz ancak söz konusu milli güvenlik olduğu zaman hiçbir ülkenin taviz vermeyeceğini belirtmek isterim." değerlendirmesinde bulundu. 

- "Bu karardan bir an önce vazgeçilmeli"

Türk-Amerikan İş Adamları Derneği (TABA) Başkanı Ali Osman Akat da Türkiye ve ABD'nin sayısız konuda iş birlikleri bulunduğuna dikkati çekti. 

Akat, iki ülke arasındaki ilişkilerin tarihsel olduğu kadar ticari, siyasi, askeri ve sosyal temellere de dayandığının altını çizerek, "ABD'nin Türkiye’de bulunan diplomatik temsilciliklerinde göçmen olmayan vize hizmetlerinin askıya alındığı yolundaki açıklamanın iki ülke arasındaki köklü ilişkilere zarar vereceği düşüncesindeyiz." diye konuştu. 

Türkiye ve ABD'nin dayanışma içinde olması gereken bir süreçte vize işlemlerinin askıya almasının sorunların çözümüne dönük olmadığını anlatan Akat, "Vize hizmetlerinin süre belirtilmeden askıya alınmış olması özellikle iki ülke arasındaki ticarete de set vuracaktır. Türkiye ile ABD arasındaki ticari ilişkileri geliştirmek için çalışan bizlerin temennisi, bu karardan bir an önce vazgeçilmesidir." ifadelerini kullandı.

- Vize işlemleri askıya alındı

ABD’nin Türkiye'deki tüm ABD diplomatik misyonlarındaki göçmen olmayan vize hizmetlerini askıya aldığını açıklaması üzerine, Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği de dün "ABD’deki tüm misyonlarımızdaki ABD vatandaşlarına yönelik vize işlemleri askıya alınmıştır." açıklamasını yapmıştı. 

Silahlı terör örgütü FETÖ'nün 17/25 Aralık 2013'teki kumpasına ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında, ABD'nin İstanbul Başkonsolosluğu görevlisi Metin Topuz'un, haklarında dava açılan eski polis müdürleri ve firari eski savcı Zekeriya Öz ile irtibatı tespit edilmişti. 

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosunca Topuz, ''Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs'', ''casusluk'' ve ''Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs'' suçlarından tutuklanmıştı. 

Bunun üzerine ABD Dışişleri Bakanlığı konuya tepki göstermişti.

Son 10 yıldaki Türkiye ve ABD arasındaki dış ticaret istatistikleri: