BRÜKSEL - Avrupa Parlamentosu'nun (AP) düşünce özgürlüğünü savunan kişi veya kurumlara verdiği Sakharov Ödülü'nün bu yılki sahibi, Uygur azınlığı savunan çalışmasıyla ekonomist İlham Tohti'nin oldu.
AP'nin Strazburg oturumunda konuşan AP Başkanı David Sassoli, bu yıl Sakharov Ödülü'ne Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki politikalarını açık bir dille eleştirdiği bilinen Uygur ekonomist ve aktivist Tohti'nin layık görüldüğünü açıkladı.
Sassoli, Tohti'nin hayatını Uygur azınlığın haklarını savunmaya adadığından övgüyle söz ederek "Bu ödül ile Çin hükümetine, Tohti'yi serbest bırakması ve Çin'deki azınlıkların haklarına saygı göstermesi yönünde güçlü bir çağrıda bulunuyoruz." dedi.
Tohti, 2014'te internet sitesinde ve ders verirken Uygur meseleleri yoluyla etnik nefreti körüklemek, şiddeti desteklemek ve terörü teşvik etmek suçundan ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştı.
Tohti, 2016'da İsviçre'de İnsan Hakları Ödülü'ne, 30 Eylül'de Strazburg'da Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü'ne layık görülmüştü.
Çin'de son yıllarda Uygur Türklerinin yaşadığı Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde eğitim merkezi adı altında faaliyet gösteren kamplar ile Uygurların kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller uluslararası kamuoyu tarafından eleştiriliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyine üye 22 ülke, temmuzda Çin'in, Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Uygur Türkleri ve diğer azınlıklara yönelik muamelesinin eleştirildiği ve kitlesel gözaltıların durdurulması çağrısına yer verilen bir mektubu imzalamıştı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün raporunda, son iki yılda Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde çok sayıda kişinin "önleyici polisiye tedbir" adı altında suçsuz yere alıkonulduğu ve siyasi bakımdan tehlikeli olarak değerlendirilen bireylerin herhangi bir yargı kararı olmaksızın toplama kamplarına gönderildiği belirtilmişti.
BM ve diğer uluslararası örgütler, kampların incelemeye açılması çağrılarını yinelerken, Çin şu ana kadar kendi belirlediği birkaç kampın az sayıda yabancı diplomat ve basın mensubu tarafından kısmen görülmesine izin verdi. Çin makamları, BM yetkililerinin doğrudan bilgi almak amacıyla bölgede serbestçe inceleme yapma talebini geri çeviriyor.
