SAĞLIK

Kanseri erken teşhiste kan testine yeni gelişme

Bilim insanları tıbbın en büyük hedeflerinden biri olan kanser için evrensel kan testine bir adım daha yaklaştı.

ABD’de bulunan Johns Hopkins Üniversitesi’ndeki bir ekip, kanse­rin sekiz farklı çeşidini tespit eden bir yöntem geliştirdi. Hedefleri yıl­lık bir test tasarlayarak kanseri er­ken bir evrede teşhis etmek ve ha­yatları kurtarmak. İngiliz uzmanlar, bu durumun ‘çok heyecan verici’ olduğunu söylüyor.

Tümörler mutasyona uğramış DNA’larının ve proteinlerinin kü­çük izlerini kan akışına salıyorlar. ‘Kanser Arama’ (The Cancer Seek) testi, genellikle kanserlerde ortaya çıkan 16 gendeki mutasyonlara ve 8 farklı protein salınımına bakıyor. Yumurtalık, karaciğer mide, pankreas, yutak, kolon, ak­ciğer ve meme kanseri olan, daha di­ğer dokulara hastalıkları sıçramamış 1005 hastada bu test denendi. Test genel olarak kanser vakala­rının yüzde 70’ini tespit etti.

Kanser ne kadar erken bulunursa tedavi etmesi o kadar kolay oluyor. Araştırılan sekiz kanserden beşi­nin erken teşhis için tarama prog­ramı yok. Pankreas kanserinin çok az semp­tomu olduğu için geç teşhis ediliyor ve beş hastadan dördü teşhisin ko­nulduğu yıl hayatını kaybediyor. Test şimdi kanser teşhisi konma­mış kişilerde uygulanıyor.

Ne ölçüde işe yaradığının ise bu testlerin ardın­dan belli olması ekleniyor. Science dergisinde yayımlanan bu araştırma hem mutasyona uğra­mış DNA’yı hem de proteinleri tespit etmesi açısından çok önemli. Daha çok sayıda mutasyona uğ­mış DNA’nın ve proteinin analiz edil­mesi daha geniş bir yelpazede kan­ser türünün tespit edilmesini sağla­yacak. Londra’daki Royal Marsden NHS Foundation Trust kurumunun kan­ser bölümünde ekip lideri olan Dr. Gert Attard, bu testin çok heyecan verici olduğunu, kan testinin kan­ser teşhisinde kullanılmasını sağla­yacak teknolojiye çok yakın olduk­larını söylüyor. Ancak halen kanser teşhisi ko­nulduktan sonra ne yapılacağına dair belirsizlik olduğunu da ayrıca aktarıyor.

Bazı vakalarda tedavi, kısa sürede hayatı tehdit etmeyecek bir kanser türüyle yaşamaktan daha kötü ola­biliyor.