Publara ilgi duyanlar mutlaka bilirler, İngiltere’nin bir çok yerinde “Turks Head” adını taşıyan, levhasında fesli, pala bıyıklı sözde Türk kafası portresi olan publar vardır. Turist rehberleri sayılarının dokuz yüze yakın olduğunu söylerler.
Pub alışkanlığının yaygın olduğu Britanya’da özellikle yabancı turistlerin ilgisini çeken ‘Turks Head’ların ne anlama geldiği pek bilinmez. Ama, Türklerin kahramanlıklarının bir simgesi olduğu inancı yaygın ki, bu da bu ülkeye gelen Türklerin gururlarını okşamaktadır.
Türkiye’den binlerce kilometre uzakta, eski bir imparatorluk kalıntısı olan Ada’da, Türklerin kahramanlıklarının bu vesileyle bile hatırlatılıyor olması gerçekten keyif veriyor haliyle.
Oysa bu adın konmasının ardındaki asıl hikaye hem masum değil hem de bizim açımızdan olumlu duygular uyandırmıyor.
Hemen birçok ülkenin büyükelçiliklerinin bulunduğu Londra’nın seçkin bölgelerinden Chelsea çevresinde eskiden sonbahar aylarında bu pubların tanıtılması için turlar yapılırdı.
Bugün halen bu turlar devam ediyor mu bilmiyorum ama, 1990’lı yılların ortalarında meraklı bir diplomat arkadaşım katılmıştı böyle bir tura. Doğru olduğu söylenen hikayeyi ondan duymuştum.
Onlarca pubı içine alan bu gezilere katılan diplomat arkadaşım, Türkiye’nin Londra Büyükelçiliği’nin de bulunduğu Belgrave Square yakınındaki ‘Turks Head’ pubı ziyaret sırasında duydukları karşısında şaşkınlığını gizleyememiş. Diplomat arkadaşım turist rehberinin, grup içerisinde Türk olup olmadığını sorduktan sonra bu hikayeyi anlattığını da aktarmıştı o yıllarda. Bir Türk, hem de diplomat bir Türk olduğunu gizlemişti haliyle.
O yıllarda Dışişlerinin genç diplomatlarından olan ve şimdilerde bir başka ülkede Türkiye’yi büyükelçi olarak temsil eden dostumun anlattıklarına göre, ‘Turks Head’ların gerçek hikayesi Haçlı Seferleri’ne kadar uzanıyor. Yani bir anlamda, Aslan Yürekli Richard’ın Avrupa’yı yakıp yıktığı, masum insanları kılıçtan geçirdiği dönemlerde kuruluyor ‘Turks Head’ pubları.
Tecrübeli turist rehberinin anlattığına göre ülke genelindeki her bir pub, Haçlı Seferleri sırasında getirilen her bir Türk kellesine karşılık geliyor. Öldürülen her Türk için bir Pub açıldığından ülkenin dört bir yanına yayılmış bu adı taşıyan publar.
Britanya’da, Türklerle ilgili bunun dışında bir çok öykü var tabii. Sokak isimlerinden futbol kulübüne kadar.
Çoğu da gerçekten Türklerin kahramanlığı veya dostluğuna işaret eder... “Plevne Road” “Osman Road” gibi cadde isimleri Osman Paşa’nın dillere destan Plevne savunmasından etkilenilerek konulmuştur. Örneğin Fordingbridge Turks Futbol Kulübü de adını Plevne savunmasından almıştır.
Bir de “Turkey Street” vardır Londra’nın Enfield belediye sınırları içerisinde.
Ama, ‘Turks Head’ pub zincirinin pek anlatılmayan bu hikayesi, az önce de belirttiğim üzere hiç masum değil malesef.
Masum olmayan bu hikayeyi, bilinsin ve tarihe not düşülsün diye paylaşmak istedim.
