Tüm dünyanın gözü önünde ve Avrupa’nın göbeğinde yaşanan ve 100 gününü geride bırakan bir savaşa şahitlik etmekteyiz. Savaş, her ne kadar Ukrayna topraklarında yapılsa da, etkisi tüm dünyaya yayılmış durumda. İnsanlar, dünyanın neresinde yaşarlarsa yaşasınlar, bu savaştan hem ekonomik, hem psikolojik ve hem de stratejik olarak etkileniyor. Tam 100 gündür, tüm medya organları, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı sonrası yaşanan savaşı yazıyor, yayınlıyor, tartışıyor.
Bu hafta, yani savaşın 100. günü, yine bütün medya organları geniş bir şekilde, savaşın analizini yaptılar. 24 şubat tarihinden bu yana geçen süre zarfında, Rusya’nın ve Ukrayna’nın kaybettiklerinin altını çizdiler. Ukrayna günlük, 60-100 arası askerini kaybederken, Rusya’nın 100 günlük sürede, kayıp ve yaralı asker sayısının 30.000 olduğu belirtiliyor. Ukrayna’nın ise 100 günde, maddi kaybı, 49 demiryolu köprüsü, 11 havaalanı, 21 tren garı, binlerce kilometre demiryolu olarak açıklanıyor. İşgal altındaki limanlar, nakline izin verilmeyen tahıl da başka bir kayıp.
Elbette, en çok zarar gören, sıcak gelişmelere şahit olan Ukrayna halkı. Yerinden, yurdundan edildiler. Rusya halkı da perişan. Ancak, savaştan etkilenenler sadece bu iki ülke halkıyla sınırlı değil. Küresel ölçekte, sadece ekonomik olarak zarar gören insanların sayısı yüz milyonları bulmakta.
Savaş, uzadıkça uzuyor. Putin’in hesap ettiği gibi, Ukrayna’yı işgal eden Rus askerlerinin, Kiev’i ele geçirememeleri, Avrupa ve Amerika’dan silahların Ukrayna’ya ulaşması, savaşın uzamasını beraberinde getirdi. Haritaya bakıldığında, Rusya’nın alttan, yani Kırım’dan başlayıp, Marioepol ve Donbas’dan yukarıya doğru Ukrayna ile Rusya arasında bir bölgeyi işgal ettiği görülmektedir. Özellikle Donbas’da yaşanan ağır çarpışmalar ve verilen kayıplara rağmen, pazarlıklar haftalardır durmuş durumda.
Zelenski’ye göre, Rusya 24 Şubat tarihinden itibaren işgal ettiği topraklardan püskürtülürse, barış anlaşması yapılabilir. Ancak, Putin, hâlâ Ukrayna Özel Harekât amacının, Ukrayna’nın özel askeri güçlerden ve Nazilerden arındırılması olarak açıklıyor. Uzmanlara göre, Kiev’i hedeflediği şekilde işgal edemeyince, Nisan ayının on beşinde B planına geçen Rusya, kendisine çok pahalıya mâl olmasına rağmen Donbas ve iki halk cumhuriyeti Donetsk ve Loegansk’ın ele geçirilmesine yöneldi.
Rusya uzmanı ve tarihçi Timothy Synder’e göre, Putin Ukrayna’da kaybetse de, kaybetmeyi bile zafer ilan ederek, kendisinin haklı olduğunu ilan edecek. Bunun için tüm devlet medya kanalları hazır durumda. Aynen 24 Şubat öncesi, Ukrayna’ya saldırının kaçınılmaz olduğunun duyurulduğu gibi…
Putin, Ukrayna’da bir çıkış yolu bulamazsa, sanal dünyada bir çıkış yolu bulma konusunda özel bir yeteneğe sahiptir.
Kaybetmek, Putin için kazanmak kadar esnek bir kavramdır diyor uzmanlar. ABD güvenlik şefi Avril Haines’e göre, Putin geçen ay, Donbas’ın dışında da bazı şehirlere göz diktiğini açıklarken, uzun süreli bir savaşa hazırlandığının sinyalini verdi.
Peki, Putin ,savaşı uzun bir süreye yayabilir mi?
Uzmanlara göre, uzun vadede yaptırımlar Rusya ekonomisini olumsuz yönde etkileyecek. Rusya’da alım gücü düşecek ve insanlar çok sayıda yaralı ve ölen askerlerden dolayı rahatsızlıklarını dile getirecekler. Ancak, Putin, Ukrayna tarafını tutan AB, İngiltere ve ABD’nin bir gün fikir ayrılığına düşeceğini ve Zelenski’ye, ateşkes için, toprak değişimini kabul etmesini söyleyeceklerini, ümit etmekte. Ve bu ümit, Putin’i daha da ukala yapmakta.
100 gün, bir savaşta uzun bir süre olarak kabul edilir. Ancak, çok ortaklı bir savaş haline dönüşen, Rusya’nın Ukrayna işgaliyle başlayan savaş, uzadıkça uzuyor. Uzayan savaş, farklı alanlarda tahribat yapmaya devam ediyor. Savaşın 100. gününde, insanlar dünya genelinde fakirleşiyor. Fakirler daha da fakirleşiyor.
Veyis Güngör
5 Haziran 2022
