Yapılan araştırmalar, ülkemizdeki yetişkinlerin yüzde 50’sinde, çocukların da yüzde 70’inde D vitamini eksikliği olduğunu ortaya koyuyor.
Bayındır Sağlık Grubu’nun Ankara ve İstanbul’daki hastanelerinde yaklaşık 10 bin hastanın kan değerlerinde yapılan incelemelerde yetişkin grubundaki hastaların yaklaşık yüzde 50’sinde çocukların da yüzde 70’inde D vitamini eksikliği olduğu tespit edildi. D vitamini eksikliğinin dünyanın önde gelen sağlık problemlerinden biri olduğunu söyleyen Bayındır Kavaklıdere Hastanesinden Uzm. Dr. Ersel Düzgün “D vitamini eksikliğinin kanser, Multiple Sklerozis (MS), diyabet, enfeksiyona yatkınlık, kalp hastalıkları, damar hastalıkları ve bağışıklık sistemi hastalıklarının ortaya çıkışında önemli rol oynadığı biliniyor” dedi.
ŞEHİR HAYATI, OLUMSUZ ETKİLİYOR
Modern hayat tarzının D vitamini sentezini engellediğini söyleyen Dr. Düzgün “D vitamininin başlıca kaynağı güneş olmasına rağmen, modern toplumda, ne yazık ki güneşten kaçan bir hayat tarzı geliştirmiş durumdayız. Her yaşta bilerek ya da bilmeyerek güneşten sakınan bir hayat sürüyoruz. Koyu camlarla kaplı plazalara kapanan, otomobilini bile güneş koruyucu camlarla kaplayan, çocuklarını park yerine AVM’ye götüren, güneş gördüğünde kaçar hâle gelen modern insan, kendini D vitamininden mahrum etti. İnsanoğlunun 250 bin yıldır tabii yollardan ürettiği D vitamini, modern yaşam tarzı sebebiyle küresel bir salgın gibi azalıyor” diye konuştu.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ ŞİŞMANLATIYOR
D vitamini takviyelerinin şişmanlattığını düşünen pek çok kişi bu ürünleri kullanmaktan kaçıyor. Oysa tam tersine D vitamininin eksikliği şişmanlatıyor. Yapılan araştırmalarda vücut yağ oranı yüksek olanların çoğunda D vitamini seviyeleri düşük bulunmuş. D vitamini eksikliği tedavi edilenlerin daha kolay kilo verdikleri görülmüş. Bu sebeple kilosundan şikâyet eden kişilerin, diyete başlamadan önce D vitamini düzeyine baktırmaları ve gerekirse tedavi almaları tavsiye ediliyor.
KISIRLIĞIN TEMELİNDE O VAR
Yeni bir çalışma, D vitamini eksikliğinin üreme fonksiyonlarında etkili olduğunu, cinsiyet hormonlarının üretimini olumsuz etkilediğini ve tüp bebek tedavisinin başarısını düşürebileceğini ortaya koydu. Avusturyalı bilim adamları tarafından yürütülen bir çalışma, D vitamini eksikliğinin düzeltilmesinin hormon düzeyleri, kadınlardaki yumurta kalitesi ve erkeklerde sperm kalitesi üzerinde olumlu etkisi olduğunu, tüp bebek tedavisi başarısını artırabileceğini gösterdi. Yürütülecek geniş çalışmalar sonrasında, vitamin D’nin, kısırlık tedavisi gören çiftler için faydalı olabileceği öngörülüyor.
ÜRETİMİ ANNE KARNINDA BAŞLIYOR
Yağda çözünen vitamin olarak bilinen D vitamini iki kaynaktan üretiliyor. Birincisi insanın kendi vücudu ikincisi ise bazı hayvanlar ve bitkiler. Ancak en önemli D vitamini üreticisi insanın kendisi. Sağlıklı bir vücut gelişimi, büyüme ve bakım için büyük önem taşıyan D vitamini üretimi, anne karnında gebelikle başlar ve hayat boyu devam eder. D vitamininin vücutata sentezlenmesini güneş ışığı sağlar. Bilinçli güneşlenerek ve doğru beslenerek, sağlığın temel kaynaklarından biri olan D vitaminini sentezlemeye
devam edebiliriz.
EN UCUZ KAYNAK: GÜNEŞ IŞIĞI
İnsanların kendi D vitamini ihtiyaçlarını karşılamak için ya yeterli bir süre için güneşe maruz kalarak D vitamini üretmeleri ya da sindirim yolu ile D vitamini almaları gerektiğini söyleyen uzmanlar “Güneşlenme konusunda yapılan son çalışmalar; tüm yaş gruplarında, haftada en az iki kere öğlen saatlerinde kollar açık şekilde 30 dakika güneşlenmenin, D vitamini sentezi için en uygun güneşlenme şekli olduğunu göstermiştir. Güneşlenirken, gölgenizin uzunluğu
boyunuzdan fazla ise D vitamini sentezlemediğinizi unutmayın!” diyorlar.
ŞEHİRLİ ÇALIŞANIN HASTALIĞI
Yaz ve kış mevsiminin bitiminde yılda 2 defa D vitamini düzeyine baktırılması gerektiğini söyleyen Dr. Ersel Düzgün, özellikle D vitamini kontrolü yaptırması gereken kişileri şöyle tarif etti:
¥ Koyu renk ciltliyseniz,
¥ Aşırı kilonuz varsa (Beden Kitle İndeksiniz 25 kg/m²nin üzerindeyse),
¥ Sebebi açıklanamayan kas ya da kemik ağrıları çekiyorsanız (Genellikle Kronik Yorgunluk Sendromu diye hatalı bir teşhis de alabilirsiniz),
¥ Sebepsiz yere sinirleniyor ve mutsuz oluyorsanız; açıklanamayan bağırsak şikâyetleriniz varsa,
¥ Katı vejetaryen (etyemez) diyet uyguluyorsanız,
¥ 50 yaş ve üzerinde ya da 11 yaş ve altındaysanız,
¥ Güneşten kaçan bir hayat tarzınız varsa; mutlaka D vitamini eksikliğinden şüphelenmeli ve D vitamini kontrollerinizi yaptırmalısınız.
D VİTAMİNİ İÇİN YAĞLI BALIK YİYİN
Çok az gıda maddesi doğal D vitamini içerir. Bunlar da ya D2 ya da D3 vitamini şeklindedir. Yapılan çalışmalar, D2 veya D3 tarzında vitamin alma arasında bir fark olmadığı yönündedir. Vitamin D3, güneşe maruz kalma ile deride üretilen D vitamini ile aynı yapıdadır. Yağlı balıklar (somon, tuna, uskumru) ve balık karaciğerin en iyi besinsel vitamin D kaynaklarıdır. Sığır karaciğeri, peynir ve yumurta sarısında da az miktarda bulunur.
MS’e yatkınlık artıyor
Daha çok gençlerde görülen Multipl Skleroz hastalığının ortaya çıkışında D vitamini eksikliğinin önemli rol oynadığı bildiriliyor. D vitaminin MS hastalığında bağışıklık sistemini düzenleyici etkilere sebep olduğunu olduğunu söyleyen Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Sevda Diker, düşük D vitamini düzeylerinin MS oluşumunu ya da ilerleyişini arttırdığını dile getirerek “Bu konuda yapılmış çok sayıda çalışma vardır. Bunların çoğunda D vitamininin normal sınırlar içinde olması MS geliştirme, yeni MS atağı, MS ilerleyişi, beyin görüntülemesinde yeni plak gelişimi gibi risklerde azalma ile ilişkili bulunmuştur. Yakın zamanda büyük bir dergide yayınlanmış çalışmada gebeliği sırasında güneş ışığına daha fazla maruz kalmış annelerin çocuklarında MS’e daha az rastlandığı tespit edilmiştir. Ancak henüz dışarıdan D vitamini takviyesinin MS hastalığını önlemede etkinliğini ve güvenilirliğini test eden bir çalışma yoktur. D vitamini ve MS ilişkisini inceleyen pek çok çalışma devam ediyor” dedi.
GÜNEŞLENDİKTEN HEMEN SONRA SICAK DUŞ ALMAYIN
Uygun şekilde güneşlenildiğinde, ciltte kolekalsiferoladı verilen bir madde sentezlenir. Bu madde yağ bezlerinin salgıları ile cildin yüzeyine doğru çıkar ve 48 saat içinde yeniden ciltten emilerek kana geçer. Henüz ciltten emilmeden önce sıcak su ve sabunla yıkanıp vücuttan uzaklaştırıldığında ise D vitamini sentezi olmaz. Bu yüzden güneşlendikten sonra özellikle yüz, kol, omuz ve bacak gibi güneş gören bölgeleri sabunlamayın ve nispeten ılık suyla duş alın.
Ziyneti Kocabıyık
