Ülkemizde yaklaşık 10 kişiden ikisi, kronik böbrek hastası. Diyabet ve hipertansiyonun yanında bilinçsiz ilaç kullanımı da böbreği bozuyor...

ZİYNETİ KOCABIYIK

Günümüzde en hızlı artan hastalıklardan biri de böbrek yetmezliği. Yapılan çalışmalar, ülkemizdeki yetişkinlerin  yaklaşık yüzde 16’sında kronik böbrek hastalığı olduğu gösteriyor.  Diyabetin artışındaki en önemli sebebin diyabet ve hipertansiyondaki artış olduğunu söylen Demiroğlu Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı “Bilinçsiz olarak aşırı ilaç kullanmak da yetmezliğe kadar giden böbrek hastalıklarına sebep oluyor. Özellikle bazı ağrı kesiciler böbreğin düşmanı” diye ikaz etti.

KREATİN DEĞERİNİ BİLİN
Türkiye’de diyabetin son 12 yılda yüzde 90 artarak, yüzde 7,7’den yüzde 13,7’ye çıktığını hatırlatan Prof. Dr. Ecder “Bunun en önemli sebebi şişmanlık ve sağlıksız hayat şekli. Kronik böbrek yetersizliğinin ikinci sıklıktaki sebebi, hipertansiyon. Ayrıca böbreğin bazı iltihabi hastalıkları ve genetik  olan polikistik böbrek hastalığı da kronik böbrek yetersizliğine yol açabilir” dedi.  
Aşırı kilolu, tansiyonu yüksek ve kontrolsüz, kan şekeri kontrolü olmayan ve ailesinde böbrek hastalığı olanların kronik böbrek hastalığı açısından risk altında olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ecder “Yaş ilerledikçe damarlar yaşlandığı için ileri yaştakiler de kronik böbrek hastalığı açısından risk altındadır. Kronik böbrek hastalığı ile ilgili önemli bir problem, bu hastalığın birçok hastada ileri aşamalara kadar herhangi bir belirti vermemesidir. Oysa ucuz ve basit testlerle gerçekleştirilen taramalarla kronik böbrek hastalığı erken tanınabiliyor. İdrar tahlili ve kanda kreatinin tayini erken teşhisteki en temel tetkiklerdir. Ayrıca kan basıncının ölçülmesi ile yüksek tansiyonun fark edilmesi önemlidir” dedi.

ALTMIŞ BİN KİŞİ DİYALİZE BAĞLI YAŞIYOR
Kronik böbrek hastalarında yıllar içinde böbrek fonksiyonları giderek azalıyor. Böbrek fonksiyonları ileri derecede azalan bu hastaların hayatlarını sürdürebilmeleri için diyaliz veya böbrek nakline ihtiyaç duyduklarını söyleyen Prof. Dr. Ecder “Hâlen ülkemizde 60 bin civarında hasta diyalizle yaşantısını devam ettirmektedir. Buna ek olarak böbrek nakli olmuş 15 bin civarında kronik böbrek hastası vardır” diye konuştu.

KALP HASTALIĞI RİSKİ DE YÜKSEK;
Böbrek hastalarında kalp ve damar hastalığı riskinin de yüksek olduğuna işaret eden Prof. Dr. Ecder “Böbrekler kan damarları açısından zengin olduğu için damar sistemimizi koruyucu tüm tedbirlerin böbrekleri de koruyucu etkisi vardır. Bu amaçla düzenli egzersiz yapmak, ideal vücut ağırlığında olmak, asla sigara içmemek, tuz tüketimini azaltmak, yeterli sıvı almak ve hekim tavsiyesi olmadan bilinçsiz ilaç kullanmamak gerekir. Toplumda, özellikle bazı ağrı kesicilerin bilinçsiz bir şekilde kullanılması böbrek fonksiyonlarındaki bozulmayı hızlandırmaktadır. Bazı bitkisel ürünlerin de böbrekler ve karaciğer üzerine zararlı etkilerinin olabileceği unutulmamalıdır” dedi.   

GİYİLEBİLİR SUNİ BÖBREK YAPILDI
Böbrek yetmezliğinin tek çözümü böbrek nakli. Son yıllarda üzerinde çalışılan önemli bir teknolojik gelişmenin, kısaca “WAK” (Wearable Artificial Kidney) olarak da adlandırılan “giyilebilir yapay böbrek” olduğunu söyleyen Prof. Dr. Tevfik Ecder  “Burada, kullanılan mikroteknolojiler sayesinde hemodiyaliz makinesi çok küçültülerek âdeta minyatür bir hâle getirilmiştir. Bu kadar küçültülen diyaliz makinesini ve bu sistemi hastanın bir kemer içinde kendi vücudunda taşıması ve bir yandan da diyalizini gerçekleştirilmesi mümkündür. Giyilebilir yapay böbrekle yapılan ön çalışmalar umut vericidir. Bu tedavi sayesinde hasta bir yandan günlük aktivitelerini yaparken diğer taraftan kesintisiz olarak diyaliz oluyor” dedi.

YEDEK ORGAN ÇOK YAKINDA
Bilim dünyası diyalizin dışında böbreğin yerine konulabilecek cihazlarla ilgili olarak çalışıyor. Böbrek yetersizliği olan hastalarda umut verici bir başka teknolojik gelişmenin vücut içine yerleştirilebilen yapay böbrek olduğunu anlatan Prof. Dr. Tevfik Ecder “Hücre kültürlerinde çoğaltılan değişik böbrek dokusu hücrelerinin küçük bir cihaz içine yerleştirilerek yapay bir böbrek oluşturulmasının mümkün olabileceği bazı deneysel çalışmalarda gösterilmiştir. Değişik teknik problemlerin giderilebilmesi için bu cihazla ilgili çalışmalar sürüyor” diye anlattı.