‘Rus Baharı’ ve Korku Duvarı

Hodorkovski adını duymuşsunuzdur. Hani şu Putin zulümhanelerinde çürütülen ünlü bir oligarkvar ya.. o!

Bir vakitler Rusyanın en zengin kişisidiye anılan genç işadamı bundan 8 yıl önce, Putine rakip olduğuiddiasıyla tutuklanarak Sibiryaya yollanmıştı. Çin sınırında Tanrının unuttuğu bir kentte o gün bugün hapis tutulan Hodorkovski, muhalefet olmanın karşılığını sadece özgürlüğünü değil sıfırdan yarattığı dev imparatorluğunu da yitirmekle ödedi.

Siyasetin bedeli; Rusyada.. Türkiyede olduğu gibi tıpkı, böyle ağır olabiliyor.

Rusyanın roman kahramanlarını andıran Hodorkovskinin öyküsünü sonunda.. azimli bir Alman.. üzerinde 6 yıl çalışarak belgesel yaptı. Berlin Film Festivalinde geniş ilgiyle karşılanan belgesel, gün yüzüne çıktığı günden beri olay oluyor.

Belgesel, festival arifesinde önce esrarengiz biçimde yönetmenin bilgisayarından çalındı. Filmin aynı zamanda prodüktörü olan Cyril Tuschi isimli yönetmen, yedekteki ham kopyadan son anda yeni bir montaj yapmak zorunda kaldı.

Film Moskova’da gösterilemiyor

Arkadan belgesel, Rusyada maruz bırakıldığıkarartmaylagündem yarattı.

Moskovadaki tek sinema salonu dahi belgeseli göstermiyordu. Uluslararası basın, geniş çaplı otosansürden Putin hükümetini sorumlu tutuyordu.

İşte Türk sinema günlerini izlemeye geldiğim Strasbourgda, bu alabildiğine olaylı belgeselle karşılaşınca kendime hemen bir bilet aldım.

Gösterilere yol açan son parlamento seçimleri ardından Rus baharıyorumlarının yapıldığı şu sırada, Hodorkovskibelgeselini izlemek zihin açıcı bir egzersiz oldu

Tuschinin belgeseli öncelikle korkuhakkında.

Bizzat yaşadığı baskılar ve duyduğu korku yüzünden Moskovaya dönüp dönmemekte tereddüt eden yönetmen, filmini, Korkuyla ilgili bir projediyerek açıklıyor.

Hodorkovski, gerçekten de baştan sona Rusyanın derin korkularınıişliyor...

Güçlülerin gücünü yitirmekten duyduğuderin korku(Putin!) ile Gulaglar ülkesinde korkuya meydan okuyanişadamı şöhretiyle nam salan Hodorkovski karşısında, sindirilenlerin açmazı anlatılıyor.

Hodorkovskinin makûs talihi sadece boyundan büyük işlere kalkışması ve siyasete bulaşmasındankaynaklanmıyor. Egosu yüksek işadamının, tek adamPutinle boy ölçüşmesi en büyük günahı sayılıyor.

Zamanla Rusyanın bir numaralı mahkûmuna dönüşecek olan Hodorkovkiyi Putin, evvela baş başa yaptıkları bir toplantıda uyarıyor: Sen işine bak ve siyasetten uzak dur! Muhalefete hele ki sakın ola.. sahip çıkma!

Hodorkovski; dolaysız olarak verilen bu mesajı kale almadığı gibi, üstüne bir de.. yurtdışında bulunduğu sırada kendisine yapılan uyarılara kulak asmıyor: Bundan böyle sakın Rusyaya dönme!diyorlar açıkça Hodorkovskiye:Döndüğün an, yanarsın!

Gerçekten de uçağının tekerlekleri Moskova Havaalanına değdiği anda, milyarder işadamı apar topar derdest ediliyor.

Doğu’nun yazılı olmayan kanunları

O dönem ABD başkanlığında bulunan Bush; Rusyanın yazılı olmayan şaşmaz kurallarıuyarınca mahkûm edilen Hodorkovski olayına, önce masumiyet karinesinihatırlatmakla cevap veriyor:

Suçluluğu tespit olana dek herkes masum sayılırdiyor George W. Bush: Hodorkovskiye halbuki önden suçlu muamelesi yapılıyor Hakkında hiçbir mahkeme kararı olmadan hapse gönderiliyor!

Doğuile Batıdeğerleri ve siyasi gelenek farklılıklarını izlemek açısından da çarpıcı bir belgesel Hodorkovki.

Batı”, Hodorkovskinin insan haklarının çiğnendiğini görmekle birlikte, beylik demeçler dışında hiçbir girişim yapmıyor.

Eski Alman Dışişleri Bakanı Joschka Fischer, bu ataleti Dünya yalnız insan haklarından ibaret değildiyerek açıklıyor: Beri tarafta çıkarlar (Batının çıkarları!) da var...

Rusyanın Avrupaya doğalgaz musluğunu kesmesinden çekinen Batılı ülkeler, çıkarlar uğruna.. göz göre göre genç bir insanın çarlık yıllarında olduğu gibi, Sibirya hapishanelerinde çürütülmesine göz yumuyor...

Ülkenin en zengin adamınınbaşına gelenlerden gereken sonuçları çıkaran diğer büyük oligarklar da birer birer yurtdışına kaçıyor...

Tuschinin filmi, Türkiyede de yakınen bildiğimiz.. güç oyunlarını sergilemesi açısından alabildiğine ibret verici

Hodorkovskinin macerası bugün hangi noktada derseniz

Hâlâ hapiste bulunan sabık oligarka yöneltilen resmi düzlemdeki suçlamalar, vergi kaçakçılığıve kara para aklamak

2010’da yeniden yargı önüne çıkarılan ve 6 yıl ek hapis cezası alan Rus işadamı, 60’ına merdiven dayadığında özgürlüğüne kavuşabilecek. 2024e dek cumhurbaşkanlığını parsellemeye hazırlanan Putin uygun görürse tabii...

Böyle bir ülkede korku duvarlarıyıkılır mı.. ve baharçiçek açar mı yarına