Londra Yunus Emre Enstitüsü Türk Mutfağının tanıtımı etkinlikleri kapsamında “Bir Tutam Anadolu” (A Pinch of Anatolia) projesi ile Anadolu’nun 13 bin yıllık yemek tarihinde enfes bir yolculuğa çıkıyor.
Bu yolculukta Anadolu mutfağının birbirinden lezzetli tatları, değerli şefler nezdinde gerçekleştirilen atölye çalışmaları, konferanslar ve yayınlar ile meraklıların beğenisine sunulacak.
Bir Tutam Anadolu projesinin ilk etkinliği 17 Ekim 2019 tarihinde Londra Yunus Emre Enstitüsünde, Prof. Dr. Mehmet Kalpaklı’nın “Osmanlı İmparatorluğu’nda Kahve ve Kahvehanelerin Sosyal ve Kültürel Tarihi” başlıklı konferansı ile başladı.
Konferansta, Osmanlı toplumunun kahveyle tanışması, kahvehane kültürünün gelişimi ve bunun sosyo-kültürel hayata yansımaları tarihsel süreci ile birlikte anlatılmıştır. Ayrıca, dönemin padişahlarının kahveye ve kahvehanelere yaklaşımlarıyla bu dönemde yayınlanan fetvalar paylaşılmıştır.
Prof. Dr. Kalpaklı sunumunda, Osmanlının kahveyle ilk defa 1517 yılında Mısır’da karşılaştığını; Yemen Valisi Özdemir Paşanın Yemen’de içtiği kahveyi Kanuni Sultan Süleyman’a hediye etmesi ile kahvenin sarayda tüketilmeye başlandığını ve çok beğenildiğini ifade etmiştir. Ayrıca, Sayın Kalpaklı sarayın yanı sıra İstanbul ahvalinin de kahveyi sıklıkla tükettiğinden bahsetmiştir.
Osmanlı’da ilk kahvehane 1544 yılında iki Arap girişimci tarafından Tahtakale’de açılmış ve kısa sürede bozahanelerin yerini alarak mahallî eğlence yeri haline gelmiştir. Kahvehanelerin tüccarlar vasıtasıyla Avrupa’ya taşındığına; Venedik, Paris, Londra ve Viyana’da açılan kahve mekanlarının İstanbul kahvehanelerini örnek aldığı sunumda dile getirilmiştir.
Toplumun farklı kesimlerinden ve her tür meslekten insanların buluşma noktası olan kahvehanelerin, sadece kahve içilen yerler değil; aynı zamanda şiirler ve kitaplar okunan, hikayeler anlatılan ve dahi edebiyat sohbetleri yapılan mekanlar haline geldiği anlatılmıştır.
Konferansta ayrıca kahvehanelerde tavla, mangala ve satranç oynandığı; gölge oyunu ile meddahlığın da ilk defa buralarda sergilendiğinden bahsedilmiştir. Bununla birlikte, kahvehanelerin meydan, ayaklık, ocak, sedir ve başsedir gibi bölümleri bunların özellikleri minyatür görseller aracılığıyla izleyicilerle paylaşılmıştır.
Yoğun katılım sağlanan konferansta dinleyicilere kahve ve lokum ikramı yapılmıştır.