LONDRA
Yaklaşık sekiz yıldır reel bazda yükseltilmeyen ve 1 milyondan daha fazla çalışanı kapsayan bu değişiklik için işin uzmanından bilgi almak istedik ve City Docklands Account’un sahibi Alperen Yalçın’a herkesin merak ettiği soruları yöneldik.
-Sayın Yalçın uzun yıllardır Londra’da muhasebecilik yapıyorsunuz. Mesleğinizde sahip olduğunuz değerli tecrübeler dışında güçlü bir de geçmişiniz var. Avustralya Sidney Auburn Üniversitesinde Muhasebe bölümünde hem lisans hem de yüksek lisansınızı yaptınız. 2002 yılından itibaren de kendi ofisinizde müşterilerinize hizmet vermeye devam ediyorsunuz. Öncelikle, İngiltere’de ki asgari ücret uygulamasının geçmişine baktığımızda neler söyleyebilirsiniz?
- Alperen Yalçın: Fazla değil sadece 10 senedir yapılıyor. Asgari ücret İşçi Partisi ile başladı ve yerleşti. Muhafazakâr parti piyasaları etkileyecek bir konu olduğu için de durduramıyor. İngiltere’de yaşamadığım dönemlerde, 20-25 yıl önce, insanların kazandığı maaş ortalaması 350-400 Sterlindi. O maaşı bugünkü fiyatlarla kıyasladığımızda 700-800 sterlinden bahsediyoruz. Dolayısı ile asgari ücret daha yüksek olması gerekirken düşük tutuluyor. Asgari ücret aynı zamanda işçi sınıfını koruyor. Bu yüzden de son zamanlarda yeni değerlendirmeleri yapılıyor.
-Yeni uygulamada ki artış ne kadar?
-Alperen Yalçın :1 nisandan itibaren asgari ücret 25 yaşın üzerinde çalışanlar için saatlik ücreti 6 pound 70 p.den, 7 pound 20 p.ye çıkarılarak, ciddi bir artış yapıldı. İlk bakışta 50 p. az gibi görünüyor. Fakat asgari ücret artışında son yıllarda en büyük artış.
Hem işvereni hem de çalışanı etkileyecek. Çünkü bazı maaşı yetmeyen insanlar Tax Credit’den yararlanıyor, kira yardımı veya başka yardımlar da alıyorlar. Kazançlarının artması aldıkları yardımların azalmasına neden olabilir. Muhafazakâr partisi olarak düşünürseniz, kira yardım fonu, işsizlik fonu, sağlık fonu gibi multimilyarların ödemelerini yapıyorsunuz, haftalık kazançtan 5 ya da 10 sterlin artış, piyasaya 10 sterlinlik fazladan harcama girecek demektir. Bunu 20 milyon kişi ile çarptığında piyasalara olumlu para akışı sağlanmış oluyor. Kişisel olarak hissedilmese de ülke ekonomisine ciddi bir girdi sağlanıyor.
- Bu değişikliklerden haberi olmayanlar var mı acaba?
- Alperen Yalçın: Eminim bu oran çok yüksek. Bu yüzden müşterilerimize elimizden geldiğince haber vermeye çalışıyoruz. Özellikle burada güvendiğimiz Türk medyası vasıtası ile duyurmaya çalışıyoruz.
-Çalışanlar nasıl etkilenecek?
- Alperen Yalçın: Diğer bir nokta ise, £10 artış haftalık kazanca eklendiğinde kira yardımından £20 azalma olabilir. 50 p.lik artışın yan etkileri önümüzdeki haftalarda daha net belli olacak. Örneğin müşterilerimizin işçilerinde Tax Credit’i kullanan çok kişi var. Maaşı yetmiyor Tax Credit’e başvuruyor. Bugüne kadar 24 saatte, 6 Pound 70p.den 160Pound 80 p veriliyordu.
Bu artık 7 Pound 20 p. ile çarptığınızda 171 Pound 80 p. oluyor. Yani ortaya 12 poundluk bir fark çıkıyor. 10 sterlik örneğe geri döndüğümüzde extra 12 Pound için, Tax Credit’in düşüşü 12 Pound’dan fazla oluyor.
Bu konuda hazırlıklı olmalarını istiyoruz. Bu uygulama başladığında hayat şartlarını ona göre düzenlesinler. Bir örnek verecek olursam, 18 saat çalışan bir kişi kazancı yetersiz olduğu için kira yardımı alıyor diyelim, belki belediye vergisinin de bir kısmını ödemiyor, üzerindeki farkı kazancından veriyor. Bu haberi duyduktan sonra muhasebecisini arayıp “Benim çalışma saatlerimi 13 saate düşür, kira yardımım bitmesin” derse problem başlıyor demektir.
Biraz futboldaki sarı karta benziyor. Artış gelirken diğer yandan çalışma saati düşüyor. Kira yardımlarının devam edebilmesi için kazancın gene düşük kalması gerek. Yanlış bir hareketin şüphe doğuracağını düşündüğüm için kesinlikle tavsiye etmiyorum. Bir şeyler yapılacaksa özel yaşam bütçelerine göre dengelemelerini tavsiye ediyorum. Benefiti korumak için çok büyük çalışma saati düşüşleri yaşanmamalı ve her şey yasal gereğine göre hazırlanmalı.
-İşverenin de bu konuda yükümlülükleri var…
- Alperen Yalçın: İşvereni nasıl etkileyebilir? Örneğin işçi diyebilir ki bu artış benim yardımlarımın kesilmesine yol açacak, ben sigortasız çalışmak istiyorum. Bunu da işveren istemez. Yoluna yasaların verdiği kurallarla devam etmek ister. Veya işveren eğitimsiz daha vasıfsız insanlarla çalışmak zorunda kalabilir. Buda işin kalitesini düşüreceği için işveren tercih etmez. İşverenler açısından bakıldığında maliyet söz konusu oluyor. Elbette işçi sayısı 25 yaş üzerinde ne kadar fazla eleman olursa o kadar çok para ödeyecekler. Bu durum 24 yaşına kadar etkilemiyor. Örneğin büroda çalışan 25 yaş üzeri 20 kişi var bu haftada 400 sterlin ek maliyet getiriyor. Bunu 52 hafta ile çarptığımızda 20 bin sterlinden bahsediyoruz.
Yani yeni uygulamada işveren sadece yeni artışları uygulayacak, bu konuyla ilgili olarak muhasebecileri ile işbirliği içerisinde olmaları gerekecek. Şu anda hepsi bu kadar ama ilerde emeklilik işlemleri söz konusu olduğunda hem işvereni hem de işçiyi etkileyecek.
-Yeni uygulamaya geçmeyenleri ne gibi yaptırımlar ve cezalar bekliyor?
- Alperen Yalçın: Cezaları olacak, henüz ne gibi cezalar olduğu belli değil. Maaşlar hesaplanırken RTI (Real Time Information) sistemi kullanılıyor. Yani vergi dairesi bize bir kayıt numarası veriyor, biz de müşterilerin kayıt numaraları ile işlem yapıyor. Bize verilen kayıt numarası ile internet üzerinden tüm müşterilerimizin bilgileri gönderiliyor. O bilgilerin içerisinde hangi işyeri kaç tane işçi çalışıyor, adresleri, doğum tarihleri, national insurance numaraları ve kazançları, çalışma saatleri ve saat ücretleri bulunuyor. Bunların hepsi vergi dairesi sistemine geçtiğinde 25 yaş ve üzerinde çalışan kişileri ve saatlik ücretlerini anında tespit edebiliyor. 7.20 mi veya daha altında mı inceleniyor ve altında ise önce yazılı olarak işverene bildirilecek. Şöyle bir açıklama var ceza konusunda; eğer ödenmediyse 14 gün içerisinde ödemediği miktarın %200 katı ödenecek. Bu da yapılmadığı takdirde ceza 20.000 sterline kadar da çıkabilir.
-Kimler uygulama dışında tutuluyor?
Self employment, gönüllü çalışanlar, şirket direktörleri, aile işi olarak çalışanlar bu uygulamaya dahil olmuyor. Bunlar hariç tutuluyor.
