İngiltere Başbakanı Boris Johnson, 48 saatlik siyasi krizin sonunda Muhafazakar Parti liderliğinden istifa etti.
Başbakan Johnson'a, kabinesindeki 5 bakan ve 50'nin üzerindeki bakan yardımcısı ve hükümet görevlisinin istifası sonrası "parti kontrolünü kaybettiği" için görevi bırakma çağrısı yapılıyordu.
Süreci başlatan Johnson'a yakın iki bakanın istifası oldu.
Maliye Bakanı Rishi Sunak ve Sağlık Bakanı Sajid Javid, Salı akşamı eş zamanlı istifa mektupları ile kabinedeki görevlerinden ayrıldıklarını açıkladı.
Sunak istifa mektubunda, "İngiltere halkı hakkı olan şekilde hükümetin düzgün, ciddi ve yetkin bir şekilde yönetilmesini bekliyor" ifadesini kullandı.
Javid ise "Üzülerek söylüyorum ve artık biliyorum ki sizin yönetiminiz altında değişen bir şey olmayacak bu nedenle benim güvenimi de kaybettiniz" dedi.
DOMİNO ETKİSİ
Bu istifaları tetikleyen gelişme ise Başbakan Johnson'ın tacizle suçlanan parti yöneticisi Chris Pincher hakkında hata yaptığını kabul etmesi oldu.
Muhafazakar Parti'nin Parlamento'daki Grup Yönetici yardımcısı Chris Pincher hakkında çıkan taciz iddiaları üzerine görevinden istifa etmişti.
Başbakan Johnson Chris Pincher hakkında geçmişte çıkan benzer iddialardan haberdar olmasına karşın onu bu göreve getirmekle suçlanıyordu.
Başbakanlık Ofisi'nden yapılan ilk açıklamada Johnson'un taciz iddialarından haberdar olunmadığı kaydedildi.
Ancak Başbakan Johnson istifalardan saatler önce, Pincher hakkında üç sene önce böyle bir suçlamanın kendisine ulaştığını kabul etmişti.
Johnson konu ile ilgili son açıklamasında bu kararından 'büyük pişmanlık' duyduğunu söylemişti.
Kabindeki istifalar Johnson'un bu açıklamalarının sonrasında geldi.
TRUMP ÖRNEĞİ
Başbakan Johnson, istifalarla boşalan bakanlık koltuklarına yeni isimler getirdi.
Çarşamba günü Parlamento'da yaptığı konuşmada da göreve devam edeceğini söyledi.
Ancak Çarşamba akşam saatlerinde kendi kabinesinin üyeleri tarafından istifa baskısı altına alındı.
Başbakan Johnson'a görevi bırakma çağrısı yapan isimler arasında Maliye Bakanlığı'na 24 saat önce oturan Nadim Zahawi de vardı.
Çarşamba gecesi tüm bu baskıya karşı istifa etmemesi nedeniyle Johnson'un "Donald Trump gibi" hareket ettiği yorumları yapılmaya başladı.
PARTİ SKANDALI
Boris Johnson'ın başbakanlığı bırakma noktasına gelmesinde birkaç olay rol oynadı.
Bunlardan en başta geleni de parti skandalıydı.
Bu yılın Nisan ayında, Boris Johnson, Covid sınırlamaları sırasında Başbakanlık Ofisi'nde kendisi için verilen doğum günü etkinliğine katıldığını kabul etti.
Kendi hükümetinin koyduğu sosyal etkinlik kurallarını çiğnediğinin ortaya çıkması sonrası da polis tarafından para cezasına çarptırıldı.
Johnson uzun süre reddettiği olayla ilgili kamuoyundan özür de diledi.
HAYAT PAHALILIĞI VE VERGİ ARTIŞI
İngiltere 2022'de, şu an için yüzde 9.1 ile tarihi bir enflasyon rakamıyla ile karşı karşıya.
Bu duruma neden olan faktörlerin çoğu Boris Johnson'ın dışında… Örneğin Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, benzin ve gıda fiyatlarında artışa neden oldu.
Hükümet, benzindeki vergiyi litre başına 5 cent azaltmak gibi önlemler alsa da, Nisan ayında vergi artırma kararını da hayata geçirdi.
Ülkede 34 bin sterlin üzeri kazanan kişiler, daha fazla vergi ödeyecek.
İşçi Partisi lideri Keir Starrmer, bu durumu, "on yıllardır yaşanan en ağır pahalılık krizininin ortasında hükümet çalışan kesim üzerindeki vergi yükünü artırma yolunu seçti" diyerek eleştirmişti.
OWEN PATERSON OLAYI
2021 Ekim ayında bir Avam Kamarası komitesi, Muhafazakar Parti vekili Owen Paterson için 30 gün Meclis oturumundan men kararı verdi.
Komite Paterson'ın lobi faaliyeti kurallarına aykırı davrandığı sonucuna vardı.
Ancak Başbakan liderliğindeki parti üyeleri, men kararını durdurmak için oy verdi ve dahası bu soruşturmanın nasıl yürütüldüğünü incelemek için bir komite kurdu.
Bunun yarattığı tepki sonrası Paterson istifa etti. Başbakan Johnson olayı ele alışı konusunda büyük yanlış yaptığını kabul ederken "arabayı çarptım" ifadesini kullandı.
SÜREKLİ DEĞİŞEN GÖRÜŞLER…
Boris Johnson seçim zaferini, kolay anlaşılır bir siyasi slogan olan "Brexit'i yerine getireceğiz" vaadiyle elde etti.
Ancak onu eleştirenler, görev süresince, yönetim iradesi ve çizgisi konusunda eksiklikleri olduğunu savundu.
Eski danışmanı Dominic Cummings, onu defalarca, sürekli pozisyon değiştirdiği ve kontrolü kaybettiği konusunda suçladı.
Eski bir bakan olan Muhafazakar vekil Jeremy Hunt, Johnson'ı 'dürüstlük, hedefler ve kabiliyet' konusunda yetersizlikleri olduğu eleştirisi yaptı.
Güvenoyu oylaması sonrası da eleştirilerin tonu, kesilmek bir yana yükseldi.
GÜVENOYUNU BÜYÜK FİRE İLE KAZANMIŞTI
Özellikle Covid kısıtlamaları döneminde Başbakanlık Konutu'nda verilen partiler nedeniyle yoğun istifa baskısı altında olan Başbakan Boris Johnson ara seçimleri kaybetse de görevi bırakmayacağını söylemişti.
Johnson 6 Haziran'da partisinin meclis grubunda yapılan güven oylamasını 148'e karşı 211 oyla kazanmıştı.
Ancak Muhafazakar Parti'nin 359 milletvekilinden yüzde 40'tan fazlasının Johnson'ın görevi bırakmasını istemesi, İngiltere Başbakanı'nı önümüzdeki dönemde iç siyasette çok zor günlerin beklediği şeklinde yorumlanmıştı.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, 48 saatlik siyasi krizin sonunda istifa ediyor.