LONDRA - Son dönemde yaşanan finans krizle birlikte uygulamadan kalkan 40 yıl sabit faizli mortgage anlaşmaları, şimdilerde müşterileri cezbetmek için yeniden piyasaya sürülüyor.

Online olarak mortgage komisyonculuğu yapan Habito firması, en az yüzde 10 depozitoyla faizlerin 10 ile 40 yıl arasında sabitlenebileceği mortgage anlaşmaları sunuyor.

The Guardian gazetesinin haberine göre, yüzde 10 depozitoyla 40 yıllık anlaşma yapmak isteyen biri, faizlerini yüzde 5,35 seviyesinde sabitleyebilecek.

Bunun yanında, anlaşmadan faydalanmak isteyenlerin bin 995 sterlinlik bir ücret ödemesi gerekeceği belirtiliyor.

Finansal krizden çok önce yapılan değerlendirmelerde, faizlerin uzun süreliğine sabitleneceği mortgage anlaşmalarının, ev fiyatlarını dengeleyip konut piyasasına erişimi kolaylaştırabileceği belirtiliyordu. 2019 seçimi öncesinde Muhafazakar Parti tarafından yapılan önerilerde de mortgage faizlerinin daha uzun süreli sabitlenmesinin, ilk kez ev almak isteyenlere yardımcı olabileceği de gündeme gelmişti.

Buna rağmen, faizlerin uzun süre sabitleneceği mortgage anlaşmaları, oldukça az sayıda banka tarafından benimsendi. Nationwide, finansal krizden önce faizlerin 15 yıllığına sabitleneceği anlaşmalar sunmuştu.

Bu tür anlaşmaları yapıp daha sonra değiştirmek isteyen kişilerin ödemesi gereken para cezası genellikle yüksek olduğu için, müşteriler çoğunlukla iki veya beş yıllık anlaşmaları tercih ediyordu. Habito tarafından sunulan mortgage anlaşmalarında ise erken ödeme veya çıkış ücretleri bulunmuyor.

Bunun yanında, Perenna isimli yeni bir firma da bu yılın sonlarına doğru, faizlerin 30 yıllığına sabitlenebileceği mortgage anlaşmaları sunacağını açıkladı. Perenna tarafından sunulacak anlaşmalarda da müşterilerin, anlaşmadan beş yıl sonra ücretsiz olarak “re-mortgage” hakları olacağı belirtildi.

Faizlerin uzun süreli olarak sabitleneceği mortgage anlaşmaları, borç veren kurumlar açısından daha riskli görülüyor.

Bunun nedeni ise İngiltere Merkez Bankası’nın taban faizi yükseltme kararı alması durumunda borçlanma maliyetlerinin artacak olması. İngiltere Merkez Bankası tarafından belirlenen taban faizi şu anda yüzde 0,1 ile tüm zamanların en düşük seviyesinde bulunuyor. Borç veren kurumlar da bu nedenle, faizlerin uzun süreli olarak sabitleneceği anlaşmaları, kısa süreli anlaşmalara göre daha pahalı yapıyor.

Mortgage komisyoncusu başka bir firma olan Private Finance’tan Chris Sykes, Habito tarafından sunulan faiz oranlarının, beş yıllık anlaşmalarla kıyaslandığında oldukça yüksek göründüğünü söyledi ve açıklamalarını şöyle sürdürdü:

“Uzun süreli sabitlenmiş faiz oranlarının sağlayacağı güvenlik bazı kişilere cezbedici gelecektir ama taban faizi düşük kalmaya devam ederse bu kişiler büyük pişmanlık yaşayabilir.”

Mortgage komisyoncusu L&C’den David Hollingworth ise müşterilerin daha sonraki dönemlerde anlaşmalarını gözden geçirebilecek esnekliği tercih ettiğini ve bu yüzden uzun dönemli anlaşmalarda genellikle en büyük sorunun erken ödeme ücretleri olduğunu söyledi. Habito tarafından sunulan anlaşmada ise erken ödeme ücretlerinin tamamen kaldırıldığını ve bu soruna bir çözüm getirildiğini belirten Hollingworth, normalde uzun dönemli anlaşmalarda görülmeyen bir esneklik sunulduğunu ifade etti.

Habito firmasının başkanı Daniel Hegarty, konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:

“Eğer önemli olan şey en ucuz anlaşmayı yapmaksa, o zaman muhtemelen faizlerin iki yıl sabitleneceği bir anlaşma daha uygun olacaktır. Yine de bizim tecrübelerimize göre, tüketicileri yönlendiren şey bu değil.”