Dünyanın en ünlü yelkenlisi mi? Bekli…
Şanssızlıklarla dolu bir hayat mı? Doğu ama her defasında sağ kurtularak…
16 Şubat 1870 tarihinde Ümit Burnu’ndan geçerek Şangay’a gitmek üzere Londra’dan yola çıkan çay yelkenlisinin adını Cutty Sark koydular. Dönüşte çay getireceği için adı da çay yelkenlisiydi ama Avrupa’dan giderken yükü şarap, bira ve ispirtoydu. Geri dönüş yolunda Şangay’dan yüklediği 1.3 milyon Sterlin’lik çay ile aynı yıl 13 Ekim tarihinde Londra’ya geri geldi.
Ünlü İskoç şair Robert Burns’ün şiirindeki Nannie isimli karaktere giyindiği elbise sebebiyle cutty-sark lakabının takılmış ve yelkenliye de bu isim verilmiştir. Yelkenli gemi tasarımında zirveyi temsil eder, hızın sembolüdür. Kereste ve demirin birleşimidir.
Glasgow yakınlarında Loch Lomond Gölü’nden ayrılan Leven Nehri kenarında inşa edildi. İskoçyalıdır diyebilirsiniz. Zaten aynı isimli İskoç viskisi de buralıdır. Çay taşımak için tasarlansa da çayla beraber diğer malların taşınmasında da kullanılır. En çok da Avustralya koyununun yününü İngiltere’ye getirme işi ona verilir. Emekliliğinde buharlı gemilerin icadı ve Süveyş Kanalı’nın açılması etkilidir. Emekliye çektirildiğinde dünyanın en kıymetli limanlarından mal taşımanın zaferi ondaydı. Aya iki kere seyahat gidip gelme mesafesi kadar yol kat etmiştir.
Catty Sark dümeninin kopmasına sebep olan iki adet fırtınadan, Birinci Dünya Savaşı’ndan, 2000’li yıllarla yakalandığı yangınlardan yaralı ama sağlam kurtuldu. Bunlar da tabi onu hala ilginç kılıyor. Bu yangın çok kötü bilinse de yelkenlinin gövdesi kurtarılabilmiştir.
Caty Shark’a hizmet etmek için genç ve yaşlı 30 farklı ülkeden gemici bir defacık bu sefere katılmak ve denizci olarak çalışmak için sıraya girdi, listeye yazıldı. Sadece 653 kişi bu şerefli sefere katılabildi.
Dünyanın çay taşıyan son yelkenlisi, sekiz yıl Çin çay ticaretine hizmet verdikten sonra Avustralya’dan sadece 72 günde varır İngiltere’ye...ve ebedi istirahatgahı Greenwich Rıhtımı’na!
Yapılırken 30 yılık ömür biçilen ancak 52 yıl görevde kalacak bir ömre sahip Catty Sark bugün ise eski ve gizemli duruşuyla geçirdiği yangına rağmen meraklılarını ağırlıyor her gün. Hem de ahşap oymalı gemi pruvası koleksiyonu ile en çok da okul çocuklarını…
1954 yılından beri Greenwich Limanı’nda. İçine girmeden ve John Webb’in sarayını, Inigo John’un Denizcilik Müzesi’ni, Kral İkinci Charles’ın rasathanesini, Christopher Wren’in izlerini sürmeden önce etrafında bir tur atmak gerekir.
