AHMET GÜRHAN KARTAL

GRANTHAM

İngiltere’nin orta kesimlerinde küçük bir pazar kasabası olan Grantham'da yer alan dünyanın belki de en ünlü elma ağacı, asırlara meydan okuyor.  

Yaklaşık 240 yıl önce dalından kopan elması Sir Isaac Newton’un önüne düşen ve ünlü İngiliz bilim adamına birçok bilimsel buluşa imza atması için ilham veren ağacı her yıl yüzlerce kişi ziyaret ediyor. 

"Kent Çiçeği" (Flower of Kent) olarak bilinen ağaç, türünün son örneklerinden. Oldukça ekşi olan ve genellikle pişirilerek tüketilen meyvelerine ilgi azaldığından Kent Çiçeği ağaçlarına da artık nadiren rastlanıyor. 

Karbon testlerine göre yaklaşık 400 yaşındaki elma ağacı, Grantham kasabasına 11 kilometre uzaklıkta Newton’un doğduğu çiftlik evi Woolsthorpe Manor’ın yanındaki elmalıkta yer alıyor. 

Ağaç, 2002'de Kraliçe İkinci Elizabeth’in tahta çıkışının 50. yıl dönümünde İngiltere Ağaç Konseyi tarafından milli miras ilan edilen 50 ağaçtan biri oldu.

Newton'ın doğduğu ev de müze olarak kullanılıyor. Müzenin ziyaretçileri, Newton’ın 1642'de doğduğu odaya ve 1666'da büyük veba salgınından kaçmak için geri döndüğünde bilimsel çalışmalarını sürdürdüğü çalışma odasına yoğun ilgi gösteriyor. 

Müze yetkilileri, ziyaretçilere ailesinin prematüre doğan Newton’ın çok fazla yaşamayacağını düşündüğünü anlatıyor. Babasını doğmadan önce kaybeden Newton, annesinin ikinci bir evlilik yaparak çiftlik evinden ayrılmasından sonra büyükannesiyle kalmış, ilk öğrenimini de Grantham'daki King's School'da tamamlamış. 

Bilim dünyasının en önemli isimlerinden biri kabul edilen ve çalışmalarının büyük bölümünü Cambridge’deki Trinity College’da tamamlayan Newton'ın yer çekimi kanunu, ışık ve yansımaları ile ilgili ilk çalışmalarını Woolsthorpe Manor’da yaptığı biliniyor.

Elmaların hep dik olarak yere düştüğü gerçeğinden yola çıkan Newton, bilim dünyasında çığır açacak ve kendisini takip eden birçok teoriye yol gösterecek “yer çekimi teorisi” hakkındaki ilk çalışmalarını elmaların dallarından düşmesini gözlemleyerek başlamıştı. 

Newton'ın 1687'de yayımladığı ve büyük yankı uyandıran "Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri)" adlı kitabıyla klasik mekanik ve temel fizik kuramlarının temelini attığı kabul ediliyor. Newton, kitapta Alman matematikçi Johann Kepler’in "Gezegensel Hareket Yasaları"ndan esinlenerek ortaya koyduğu "Hareketin Üç Kanunu" çalışmasını açıklamıştı. 

Newton, "Principia" adlı eserinde de "Evrensel Çekim Gücü Kanunu"nu  matematiksel formüllerle anlatmıştı.

Aynı zamanda ışık, ışın ve yansıma üzerine çalışmalar yapan Newton, beyaz ışığın diğer renkteki ışıkları içinde barındırdığını ortaya koymuş, bu çalışmalarına da "Optics" isimli kitabında yer vermiştir. İlk aynalı teleskobu icat eden bilim adamı olan Newton, 1703’te Kraliyet Topluluğu’nun (Royal Society) başına getirilmiş ve 1705’te de şövalyelik ünvanı almıştı.

31 Mart 1727’de hayatını kaybeden Newton, günümüzde İngiliz Parlamentosunun yanında bulunan Westminister Abbey kilisesinde defnedilmişti. 

Sir Isaac Newton’un çığır açan çalışmaları arasında bulunan yer çekimi ve kütle çekim kanunlarının, günümüz bilim dallarına büyük katkılar sağladığı biliniyor.  

 - Grantham

Londra’dan trene yaklaşık 70 dakika uzaklıktaki Grantham, çevrede bulunan birçok çiftlikten gelen ürünlerin sergilendiği tarihi ve küçük bir pazar kasabası olarak tanınıyor.

Notthingham ile Peterborough şehirleri arasında yer alan kasabanın meydanında Sir Isaac Newton’un bir heykeli bulunuyor. Newton’un eğitim almaya başladığı ilkokul da her yıl yüzlerle kişi tarafından ziyaret ediliyor. 

 Grantham kasabası, aynı zamanda "Demir Leydi" olarak bilinen ve İngiltere’nin ilk kadın başbakanı olarak 1979–1990 yılları arasında ülkeyi yöneten Margaret Thatcher’ın doğum yeri. 

 Thatcher’ın 13 Ekim 1925'te dünyaya geldiği ev ziyaretçilere açık tutuluyor.  

 İngiliz tarihine uyguladığı sert ekonomi politikaları ile geçen Thatcher orta öğrenimini de kasabada bulunan Kesteven and Grantham Kız Okulu’nda bitirdiği biliniyor.