SEFA MUTLU
İSTANBUL

Dünyanın en önemli deprem kuşaklarından olan Alp-Himalaya deprem kuşağında bulunan Türkiye'de 114 yılda meydana gelen depremlerde yaklaşık 94 bin kişi hayatını kaybetti.

Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü verilerinden derlenen bilgilere göre, 1900-2014 arasında meydana gelen depremlerde yaklaşık 94 bin kişi yaşamını yitirdi.

1900-2014'te binin üzerinde can kaybının olduğu 15 deprem meydana geldi. Söz konusu depremlerde hayatını kaybedenlerin sayısı 83 bin 255 olarak kayıtlara geçti. 

- En büyük kaybın yaşandığı iki deprem

Tarihi, yıkıcı ve acı depremlerle dolu Anadolu coğrafyasının 1900-2014 arasında yaşadığı en büyük iki deprem Erzincan ve Kocaeli depremleri oldu. 

Erzincan'da 27 Aralık 1939'da 7,9'luk bir deprem meydana geldi. 

Doğal afette, 32 bin 962 kişi yaşamını yitirdi. Deprem konusunda yapılan araştırmada, şehirde yapılaşmanın fay hattı üzerine kurulu olduğu tespit edildi. Birden fazla şokla meydana gelen depremde kayıpların büyük bölümü faya paralel ve dik konumda inşa edilen yapılarda oluştu.

Birçok doğal afette olduğu gibi söz konusu depremde de Anadolu'nun diğer illerinde yardım kampanyaları düzenlenerek, yaraların sarılmasına çalışıldı. Dünya kamuoyunun da dikkatlerini Türkiye'ye çevirmesine neden olan deprem, 20. yüzyılın en büyük 10 depremi arasında gösteriliyor. Erzincan depreminde 116 bin 720 binanın yıkıldığı tespit edildi.

Depremin kış mevsiminde gerçekleşmesi ve ortalama sıcaklıkların eksi 35'lerde seyretmesi can kaybını artırırken, olumsuz hava koşulları sağ kalanlar için de uzun süren çileli bir sürecin habercisi oldu.

- 17 Ağustos depremi 

Yakın tarihimizin en acı hatırası ise 17 Ağustos 1999'da merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük ilçesi olan 7,4'lük deprem oldu.

Deprem, saat 03.02 sıralarında başladı ve 45 saniye sürdü. Depremde, 17 bin 480 kişi yaşamını yitirdi. Dünyanın birçok ülkesinden ekipler, arama ve kurtarma ekiplerine destek için Türkiye'ye geldi. 

Marmara Bölgesi, Ankara ve İzmir'den de hissedilen depremde, 244 bin 383 binada "ağır hasar" meydana geldi. Yüz binlerce insanın evsiz kaldığı depremin ülkeye faturası ise milyarlarca dolar olarak kayıtlara geçti.

Deprem sonrasında 150 bine yakın insan prefabrike kentlerde uzun süre yaşamak zorunda kaldı. Düzenlenen yardım kampanyalarında toplanan maddi destekler de bölgeye ulaştırıldı. 

Türkiye'de Richter Ölçeği'ne göre 4'ün üzerinde gerçekleşen ve binin üzerinde can kaybına neden olan depremler şöyle:

 TARİH

 YER

 BÜYÜKLÜK

 CAN KAYBI

 28.04.1903

 Malazgirt

 6,3

 2,803

 28.05.1903

 Ardahan

 5,8

 1,000

 09.08.1912

 Şarköy

 7,3

 2,836

 03.10.1914

 Burdur

 7,0

 2,344

 18.11.1919

 Soma

 6,9

 3,000

 27.12.1939

 Erzincan

 7,9

 32,962

 20.12.1942

 Tokat

 7,0

 3,000

 26.11.1946

 Samsun

 7,2

 2,824

 01.02.1944

 Bolu

 7,2

 3,959

 19.08.1966

 Muş

 6,9

 2,394

 28.03.1970

 Kütahya

 7,2

 1,086

 06.09.1975

 Diyarbakır

 6,9

 2,385

 24.11.1976

 Van

 7,2

 3,840

 30.10.1983

 Erzurum-Kars

 6,9

 1,342

 17.08.1999

 Kocaeli

 7,4

 17,480

 

 83,255