ÇETİN ARSLANCAN - HİLMİ SEVER
İSTANBUL

İhtiyaç duyulduğu her dönemde göreve gelerek ay-yıldızlı ekibi adeta ayağa kaldıran Terim, milli takımın başındaki ilk sınavını 11 Nisan 1990'da Kopenhag'da Danimarka'ya karşı verdi. Söz konusu müsabakayı 1-0 kaybeden millilerde bu maçın ardından göreve Sepp Piontek getirildi ve Terim, Alman teknik adamın yardımcılığını üstlendi.

Fatih Terim, Piontek'in yanında geçen 3 sene sonunda 27 Ekim 1993'te A Milli Takım'ın teknik direktörlüğüne getirildi. Özelikle genç milli takımdan A takıma taşıdığı oyuncularla dikkati çeken tecrübeli hoca, 1996 yılında Türkiye'yi ilk kez Avrupa şampiyonası finallerine taşıdı. Ay-yıldızlı ekip, bu büyük organizasyonda puan alamadı hatta gol dahi kaydedemedi ancak İngiltere'deki bu turnuva, "Türk spor tarihinde ilkler"deki yerini aldı.

EURO 96 sonrası milli takımla yollarını ayıran Terim, 17 Ağustos 2005'te yeniden millilerin başına geçti. 2006 Dünya Kupası'nın grup elemelerinde bitime 3 maç kala göreve getirilen Terim, milli takımı play-off turuna taşımayı başardı. Bu turda İsviçre ile kozlarını paylaşan ve ilk maçı deplasmanda 2-0 kaybeden ay-yıldızlılar, evinde oynadığı maçı 4-2 kazansa da finallere gitme şansını dramatik bir şekilde kaybetti.

Bu turnuvanın ardından EURO 2008 için kolları sıvayan Fatih Terim, milli takımı İsviçre-Avusturya ortaklığında düzenlenen futbol şölenine götürmeyi başardı. Ay-yıldızlılar, Terim liderliğinde turları bir bir geçip yarı finale kadar yükseldi. Final için Almanya ile kapışan Türk Milli Takımı rakibine şanssız bir şekilde yenildi ve turnuvayı 3. olarak tamamladı. A Milli Takım bu turnuvada final oynayamasa da özellikle geriden gelip kazandığı maçlar sebebiyle dünyadaki tüm futbolseverlerin dikkatini çekti ve turnuvanın en renkli takımı oldu.

Deneyimli teknik adam, 14 Ekim 2009'da milli takımla yollarını ayırsa da, yaklaşık 4 yıl sonra 22 Ağustos 2013'te bir kez daha ay-yıldızlı ekibin başına getirildi. Terim ile EURO 2016 elemelerine başlayan milliler, ilk maçlarda yenilgi üstüne yenilgi aldı. Yaşanan puan kayıpları sebebiyle çoğu futbolsever, milli takımın finallere katılma şansını kaybettiğini düşünüyordu.

Her başarısız sonucun ardından gerek basın gerekse futbolseverler, Fatih Terim'e yönelik eleştirilerinde dozu giderek artırıp istifa beklerken, Terim ise tek bir cümle söylüyordu: "Biz bitmedi demeden bitmez..." 

Sonuç, tecrübeli hocanın dediği gibi oldu. 2016 Avrupa Şampiyonası elemelerinde grup maçlarının ikinci yarısında müthiş bir çıkış yakalayan A Milli Takım, Fransa biletini kaptı ve tarihinde 4 . kez bu arenada boy göstermeye hak kazandı. Böylece bir maçlık ilk deneyimi hariç, üçüncü kez milli takımda görev yapan Terim de, 3. kez millileri Avrupa Şampiyonası'na taşımış oldu.

- Temizkanoğlu: "Terim, Türkiye'nin gerçek imparatoru" 

Grup elemelerinde ilk yarıda sadece 5 puan alabilen, ikinci yarıda ise 13 puan toplayarak EURO 2016 biletini kazanan Terim ve öğrencileri, taraflı tarafsız herkesin takdirini kazandı. Milli takımın eski oyuncularından Ogün Temizkanoğlu, bu durumu, "Terim, Türkiye'nin gerçek imparatoru olduğunu bir kez daha ispatladı." şeklinde yorumladı. 

Temizkanoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Terim'in üçüncü döneminde güçlü etkisini daha fazla hissettirdiğini belirterek, "Hoca, Türkiye'nin umutlarının tükendiği anda takımın başına geçti ve Avrupa Şampiyonası'na götürdü. Terim, Türkiye'nin gerçek imparatoru olduğunu bir kez daha ispatladı." dedi.

Tecrübeli teknik adamın, futbolcular üzerindeki etkisinin çok büyük olduğunu dile getiren Temizkanoğlu, "Onları hem bir baba kadar sever hem de bir baba kadar korkutur. Fatih hoca birleştirmeyi çok iyi beceren bir insan. Takım kurgusunu yaparken seçtiği oyuncuların performansı bir anda yükseliyor, başarılar da böyle geliyor." ifadelerini kullandı.

 

- Terim'in istatistikleri göz kamaştırıyor

Türk Milli Takımı'nın katıldığı 4 Avrupa şampiyonasının üçünde direkt payı olan Fatih Terim, ay-yıldızlı ekibin istatistiklerine de damga vurdu.

Milliler, 93 yıllık tarihinde 537 maça çıkarken, bunlardan 123'ünü (yüzde 22,90) Fatih Terim yönetiminde oynadı.

Tarihte, biri hükmen olmak üzere 203 galibiyeti bulunan milliler, bunlardan 65'ini (yüzde 32,01) Terim yönetiminde elde etti. Ayrıca, geride kalan maçlarda 3'ü hükmen galibiyetten doğan 708 gol atan Türk Milli Takımı, 189 golü (yüzde 26,69) yine Fatih Terim idaresindeki müsabakalarda rakip filelere gönderdi.

Fatih Terim, A Milli Futbol Takımı'nın 93 yıllık tarihinde en fazla maça çıkan, galibiyet yaşayan ve en çok gol atan takımın teknik direktörü unvanlarının sahibi durumunda bulunuyor.

Türk Milli Takımı'nın tarihinde 24'ü yerli, 18'i yabancı toplam 42 teknik adam görev yaptı. Terim, 123 karşılaşmayla, en yakın meslektaşı Coşkun Özarı'nın 69 maç önünde yer alarak, Türk futbol tarihine altın harflerle geçti.

Türkiye, tarihindeki en çok galibiyeti de Fatih Terim'in teknik adamlığı döneminde aldı. Terim, takımın başında bulunduğu 123 maçta ay-yıldızlı ekiple, biri hükmen olmak üzere 65 kez sahadan skor olarak üstün ayrıldı.

Ayrıca, Terim yönetiminde ay-yıldızlı ekip 3'ü Yunanistan karşısındaki hükmen galibiyetten doğan toplam 189 gol attı, bu rakam da milli takım tarihinde bir teknik adam döneminde atılan en çok gol olarak kayıtlarda yerini aldı. Ay-yıldızlı ekip, Terim'in saha kenarında yönettiği maçlarda 29 kez berabere kalıp, 29 kez de mağlup olurken, kalesinde ise 128 gol gördü.

- FIFA'da 45 basamak yükseldi

A Milli Futbol Takımı, Fatih Terim yönetiminde son dönemde aldığı başarılı sonuçlarla FIFA dünya sıralamasında iki yıla yakın sürede 45 basamak birden yükseldi.

Terim'in göreve başladığı Ağustos 2013'te 58. sırada bulunan ay-yıldızlı ekip, son dönemdeki başarılı sonuçlarla yükselişe geçti, bu yılın nisan ve mayıs aylarında 13. basamakta kendisine yer buldu. Ay-yıldızlı ekip, bu ay açıklanan son listede ise 18'incilikte yer aldı.

Son değerlendirmede Türkiye'nin EURO 2016'daki rakiplerinden İspanya 6. sırada yer alırken, Hırvatistan 27., Çek Cumhuriyeti ise 30. basamakta bulunuyor.

- Son 10 maçta 9 galibiyet

Türkiye, Terim yönetiminde oynadığı son 10 maçtan, biri hükmen olmak üzere 9'unu kazandı, sadece birini yitirdi. Ay-yıldızlı ekip, 3'ü resmi, 7'si özel söz konusu maçlarda, 3'ü hükmen galibiyetten olmak üzere toplam 18 gol atıp, kalesinde 5 gol gördü.

Bu dönemde tek yenilgisini İngiltere karşısında yaşayan millilerin yaptığı son 10 maçta aldığı sonuçlar şöyle:

 

     Tarih

       Yer

       Organizasyon

     Rakip

Sonuç

06.09.2015

Konya

EURO 2016 Elemeleri

Hollanda

 3 - 0

10.10.2015

Prag

EURO 2016 Elemeleri

Çek Cumhuriyeti

 2 - 0

13.10.2015

Konya

EURO 2016 Elemeleri

İzlanda

 1 - 0

13.11.2015

Doha

                Özel

Katar

 2 - 1

17.11.2015

İstanbul

                Özel

Yunanistan

 3 - 0 (Hükmen)

 24.03.2016

Antalya 

                Özel

 İsveç

 2 - 1

 29.03.2016

 Viyana

                Özel

Avusturya 

 2 - 1 

 22.05.2016

 Manchester

                Özel 

 İngiltere

 1 - 2

 29.05.2016

 Antalya

                Özel 

 Karadağ

 1 - 0

 05.06.2016

 Ljubljana

                Özel 

 Slovenya

 1 - 0

Not: Maç sonuçlarında ilk takım olarak Türkiye alınmıştır.

- Seri galibiyet rekorunu yeniledi

Ay-yıldızlı ekip, Fatih Terim yönetiminde son dönemdeki başarılı performansıyla, 93 yıllık tarihindeki üst üste maç kazanma rekorunu yeniledi.

Milliler, teknik direktör Fatih Terim yönetiminde 6 Eylül 2015 tarihinde Konya'da Hollanda'yı 3-0 yendiği EURO 2016 elemeleri maçının ardından, Çek Cumhuriyeti'ni 2-0, İzlanda'yı 1-0, Katar'ı 2-1, Yunanistan'ı 3-0 hükmen, İsveç ve Avusturya'yı 2-1 mağlup etti. Yedi maçlık bu seri, 22 Mayıs 2016'da deplasmanda 2-1 kaybedilen İngiltere özel maçıyla sona erdi.

Türkiye, bundan önce yine Fatih Terim yönetiminde 1995 yılında 6 maçlık galibiyet serisi yakalamıştı.

- Üçüncü dönemindeki maçlar

Ay-yıldızlı ekip Fatih Terim'in üçüncü döneminde oynadığı 31 maçın biri hükmen olmak üzere 22'sini kazandı, 6'sını yitirdi, 3'ünde de berabere kaldı.

Milliler, 14'ü resmi, 17'si özel bu maçlarda 3'ü hükmen galibiyetten doğan 53 gol atıp, 27 gol yedi.

Türk Milli Takımı, söz konusu dönemde sadece 3 maçta gol yollarında suskun kalırken, 13 maçta ise kalesini gole kapatmayı başardı.

Türkiye'nin, Terim'in üçüncü döneminde yaptığı maçların sonuçları şöyle:

 

     Tarih

       Yer

       Organizasyon

     Rakip

      Sonuç

06.09.2013

Kayseri

Dünya Kupası Elemeleri 

Andorra  

 5 - 0

10.09.2013

Bükreş

Dünya Kupası Elemeleri

Romanya

 2 - 0

11.10.2013

Tallinn

Dünya Kupası Elemeleri

Estonya

 2 - 0

15.10.2013 

İstanbul

Dünya Kupası Elemeleri

Hollanda 

 0 - 2

15.11.2013

Adana

               Özel

Kuzey İrlanda

 1 - 0

19.11.2013

Mersin

               Özel

Belarus

 2 - 1

05.03.2014

Ankara

               Özel

İsveç

 2 - 1

25.05.2014

Dublin

               Özel

İrlanda

 2 - 1

29.05.2014

Washington

               Özel

Honduras

 2 - 0

01.06.2014

New Jersey

               Özel

ABD

 1 - 2

03.09.2014

Odense

               Özel

Danimarka

 2 - 1

09.09.2014

Reykjavik

Avrupa Şam. Elemeleri

İzlanda

 0 - 3

10.10.2014

İstanbul

Avrupa Şam. Elemeleri

Çek Cumhuriyeti

 1 - 2

13.10.2014

Riga

Avrupa Şam. Elemeleri

Letonya

 1 - 1

12.11.2014

İstanbul

                Özel

Brezilya

 0 - 4

16.11.2014

İstanbul

Avrupa Şam. Elemeleri

Kazakistan

 3 - 1

28.03.2015

Amsterdam

Avrupa Şam. Elemeleri

Hollanda

 1 - 1

31.03.2015

Lüksemburg

                Özel

Lüksemburg

 2 - 1

08.06.2015

İstanbul

                Özel

Bulgaristan

 4 - 0

12.06.2015

Almatı

Avrupa Şam. Elemeleri

Kazakistan

 1 - 0

03.09.2015

Konya

Avrupa Şam. Elemeleri

Letonya

 1 - 1

06.09.2015

Konya

Avrupa Şam. Elemeleri

Hollanda

 3 - 0

10.10.2015

Prag

Avrupa Şam. Elemeleri

Çek Cumhuriyeti

 2 - 0

13.10.2015

Konya

Avrupa Şam. Elemeleri

İzlanda

 1 - 0

13.11.2015

Doha

                Özel

Katar

 2 - 1

17.11.2015

İstanbul

                Özel

Yunanistan

 3 - 0 (Hükmen)

24.03.2016

Antalya 

                Özel

İsveç

 2 - 1

29.03.2016

Viyana

                Özel

Avusturya 

 2 - 1 

22.05.2016 

Manchester 

                Özel    

İngiltere 

 1 - 2  

29.05.2016 

Antalya 

                Özel

Karadağ   

 1 - 0

05.06.2016 

Ljubljana 

                Özel

Slovenya 

 1 - 0

Not: Maç sonuçlarında ilk takım olarak Türkiye alınmıştır.

- Söztutan: "Rekorların hocası"

Fatih Terim, gerek söylemleri gerekse oyuncu tercihleri sebebiyle kimi zaman birçok kişi tarafından eleştirilse de tecrübeli hocanın elde ettiği başarılara herkes şapka çıkartıyor.

Gazeteci Sadık Söztutan, Terim için "Rekorların hocası" nitelemesinde bulundu. Söztutan, yaptığı açıklamada, deneyimli teknik adamın cesaretli futbol anlayışıyla Türkiye'yi daha önce hiç görmediği başarılara taşıdığını belirtti.

Fatih Terim'in başarısının en önemli sebebini, "futbolcularına aşıladığı öz güven" şeklinde yorumlayan Söztutan, "EURO 2008'deki performansımız haklı bir sloganı beraberinde getirdi, 'Biz bitti demeden bitmez'. Fransa'da da zorlu bir gruptayız, hatta en zor gruptayız. Ama Fatih Terim'in futbol literatürüne kazandırdığı bir başka cümlede 'Biz zoru severiz'. Bu da Fransa'da neler yapabileceğimizin işaretlerin veriyor." değerlendirmesinde bulundu.

- Ünsal: "EURO 2000'de de büyük payı var"

Avrupa Şampiyonası finallerine 1996, 2008 ve 2016'da Fatih Terim önderliğinde giden milli takım, bu büyük organizasyonda 2000 yılında da Mustafa Denizli yönetiminde boy gösterdi.

Teknik direktör Denizli, söz konusu dönemde kadronun büyük çoğunluğunu, o sıralar Türkiye ve Avrupa'da fırtına gibi esen, UEFA Kupası'nı kazanan Fatih Terim'in Galatasaray'ından seçiyordu.

Denizli idaresindeki milli takım, EURO 2000'de çeyrek final oynama şansı yakalarken, bu başarının altında Terim'in de büyük pay sahibi olduğunu zikredenlerin sayısı oldukça fazla. Terim'in milli takım ve Galatasaray'dan öğrencisi Hakan Ünsal da bu kişilerden sadece birisi.

Ünsal, konuya ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Avrupa şampiyonalarına ilk Fatih hoca ile gittik. Onun olmadığı 2000'de çeyrek final oynadık ama temelinde yine onun yönetimindeki Galatasaray'ın oyuncuları vardı. Bu sebeple de 1996, 2008 ve 2016'da milli takımı, Avrupa Şampiyonası'na taşıyan Terim'in, EURO 2000'de de büyük payı var." diye konuştu.

Ünsal ayrıca, Terim'in, Fransa'da üçüncü Avrupa Futbol Şampiyonası deneyimini yaşayacak olmasının avantaj olduğunun altını çizerek, "Uzun bir aradan sonra 2008'de yarı final yaptık. Kronolojik olarak bakarsak şimdi sıra final ya da şampiyonlukta. Kolay bir iş değil ama hocanın, milli takıma verdiklerine bakarsak yeni bir tarihi başarı şaşırtıcı olmaz." ifadelerini kullandı.