Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. İlkay Keskinel, ‘16 Kasım Dünya KOAH Günü’ öncesinde KOAH hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi verdi. Hastalığın isminin Kronik Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer Hastalığı’nın baş harflerinden geldiğini belirten Keskinel, “Hava yollarının ilerleyici ve kalıcı tıkanıklığını temsil eder. KOAH, aslında kronik bronşit ve amfizem gibi iki ayrı hastalığı tanımlamaktadır. Kronik bronşitte, hava yollarında sürekli bir iltihap söz konusudur ve balgam üretimi artmıştır. Amfizemde ise, hava keseleri arasındaki duvarlarda harabiyet vardır. Normalde bir üzüm salkımına benzeyen hava kesecikleri yer yer birleşerek, işlev görmeyen ölü hava boşlukları haline gelmiştir. Amfizem ve kronik bronşit sıklıkla bir arada bulunabilirler.” dedi.
KOAH’ı tanımak için yapılması gerekenlerden bahseden Keskinel, “KOAH gibi halk arasında pek de bilinmeyen bir hastalığı anlamadan önce, hava yollarını anlamak gerekir. Soluk borusu, önce ana bronşlara, sonra da daha küçük bronşcuklara dallanır. Bu bronşçukların ucunda hava keseleri bulunur. Hava keselerinin etrafında ise damarlar yer alır. Soluk borusundan alınan havadaki oksijen, bu hava keselerinin etrafında yer alan damarlar yoluyla kana geçer; kandaki karbondioksit de aynı yolla hava keseleri, oradan da nefes borusu ile dışarı atılır. KOAH hastalığında normalde esnek olan bu hava keseleri ve hava yolları bu özelliklerini yitirmektedir.” ifadelerini kullandı.
SİGARA SİZİ KOAH ADAYI YAPAR!
Sigara içen pek çok kişinin öksürük ve balgam şikayetlerinin normal olduğunu düşündüğünü kaydeden Keskinel, şu bilgileri verdi: “Oysa normal öksürük veya balgam yoktur. Bu tür yakınmalar, mutlaka bir soruna işaret eder. Sigara içen kişilerin yakınmalarını önemsememeleri nedeniyle, pek çok hasta aslında KOAH’lı olduğunu bilememektedir. Sonuç olarak hastalıkların tanı ve tedavilerinde gecikmeler yaşanmaktadır. KOAH’ın en önde gelen nedeni sigaradır. Sadece sigara değil, diğer tütün ürünlerinin (puro, pipo…) kullanımıyla da KOAH gelişebilir. Kişi kendi içmeden, sigaraya pasif olarak maruz kalınmasıyla bile KOAH gelişebilir. Çok daha nadir olarak doğuştan gelen bazı sebepler ya da ısınma amaçlı tezek yakılması, kimyasal dumanlar, madende çalışma gibi nedenler de KOAH’a yol açabilir. Sürekli öksürük, sık sık balgam çıkarma, nefes darlığı, hırıltı gibi yakınmalarınız varsa ve uzun yıllardır sigara içiyorsanız, siz de bir “KOAH” adayı olabilirsiniz. Hastalığın tanısında gecikmemek için, bir göğüs hastalıkları hekimine başvurmalısınız. Hastalığınızın ilerlemesini durdurmak için alacağınız bu önlemler, daha kaliteli bir soluk ve sonuçta daha kaliteli bir hayat anlamına gelmektedir.”
Keskinel, pratik bir solunum fonksiyon testi ile KOAH riskinin belirlenebileceğini ifade etti.
TEDAVİDE İLK BASAMAK; SİGARAYI BIRAKMAK
KOAH’ın tedavisinde ilk basamağın sigaranın bırakılması olduğunu belirten Keskinel, “Bunun yanında, nefes açıcı tedaviler, enfeksiyon hastalıklarının önlenmesi, sağlıklı ve düzenli beslenme de önem taşır. KOAH’lı hastalar, mikrobik solunum yolu hastalıkları geçirdiklerinde, KOAH’ları alevlenebilir; bu yüzden, her yıl grip aşısı yaptırmaları, özellikle kış aylarında el hijyenine uymaları ve sık sık ellerini yıkamaları, hasta kişilerle temastan kaçınmaları önerilir. KOAH’lı hastanın sadece kendisi değil, bulunduğu ortamdaki kişiler de sigara içmemelidir. Hastalığın ileri safhalarında, sürekli oksijen kullanımı gerekebilir.” bilgisini verdi.
