Gittikçe zorlaştırılan göçmenlik yasaları çerçevesinde evlilik vizesine getirilen 21 yaş sınırına İngiltere Anayasa Mahkemesi dur dedi vey aş sınırının tekrar 18 olması gerektiğine aksi kanun düzenlemelerinin insane haklarına aykırı olduğuna hükmetti.
CSS & Co Legal Services Direktörü Avukat Ahmet Engin yazılı bir açıklama yaparak, İngiltere Anayasa Mahkemesi’nin son kararı hakkında detaylı bilgi verdi.
Evlilik vizesi önce 2005 sonrası dönem için evlilik yapabilmenin evlilik izin sertifikası alabilme şartına bağlanması ve daha sonra evlilik vizesi alabilmek için yas sınırının 21`e cikarılması ve en son olarak artık ingilizce bilme şartının getirilmiş olmasıyla oldukça zorlaştırılmış ve bu düzenlemelerin insan hakları hukukuna aykırılığı dolayısıyla çeşitli tartışmalar ve devamında bu düzenlemelerin iptali için açılmış davalar sözkonusu olmuş durumdaydı. İşte bu davalardan birisi İngiltere deki en yüksek yargı merci olan anayasa mahkemesi tarafından dün itibariyle sonuçlandırıldı. Bu karar ile artık 21 yaş sınırına ilişkin yasal düzenlemeler insan haklarına aykırı kabul edilecek vey aş sınırı evlilik vizesi için tekrar eskiden olduğu gibi 18`e çekilecek.
Home Office`in yukarıda bahsedilen evlilik vizesine ilişkin zorlaştırıcı düzenlemelere yüksek mahkemenin vurduğu ikinci büyük darbedir bu aslında. Çünkü ilk karar 2008 yılında yine aynı mahkeme tarafından Baiai davasında verilen karardı ve bu karar ile evlilik yapmadan önce İngiltere de evlilik yapmak isteyenlere uygulanan evlilik izin sertifikası uygulamasıda insan haklarına aykırı bulunmuştu. Bu kararın neticesinde Home Office 2011 yılı mayıs ayı itibariyle evlilik izin sertifikası uygulamasını yürürlükten kaldırdı ve artık İngiltere de evlilik yapmak isteyen yabancılar herhangi bir izin vs şartına bağlı olmaksızın ve sadece evlendirme dairesine direk başvuru yapmak suretiyle evlilik yapabilme özgürlüğüne tam 6 yıl sonra tekar kavuştu. Ancak bu hukuka aykırı ve insan haklarına tezat uygulama tam 6 yıl Home Office tarafından ısrarla uygulandı.
Evlilik izin sertifikası ile ilgili kararın hemen ardından 21 yaş sınırı ile ilgili olarak mahkemenin beklenen bu kararı ile evlilik ve aile birleşimi vizelerinde hükümetlerin takındığı zorlaştırıcı ve göçü engellemeye yönelik olduğu iddia edilegelen uygulama ve düzenlemelerine karşın bireylerin tek ve en sağlam güvencesinin yine mahkemeler olduğu bird aha işbatlanmış da oldu aslında. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin aile birliğinin ve hayatının korunması, evlenebilme özgürlüğü gibi maddelerine açıkça aykırı olan bu düzenlemelerin karşısında bu sözleşmenin getiridiği bireysel hakların güvencesinin yargı eliyle de olsa sağlanabileceğinin bir göstergesi olarak Kabul edilebilecek bir karara imza atan anayasa mahkemesi hakimlerini ve özellikle de daha önceki gerek evlilik sertifikası ve gerekse de diğer evlilik dolayısıyla vize ve oturum davalarında takındığı liberal ve insan haklarını koruma yönündeki yaklaşımı dolayısıyla Lady Hale`iv e diğer karara imza atan 3 lord`u kutlamak ve takdir etmek gerekmektedir. Bu karar yüksek mahkemede 1`e karşı 4 oy çokluğuyla alınan bir karar olup çok uzun bir gerekçeli karardır. Bu kararın gerekçesinin bu kadar uzun ve detaylı tutulmuş olması gelecekte gerek hükümet ve gerekse Home Office bürokratlarının yapacakları çalışmalar açısından aydınlatıcı olacağını ümit edip, bundan sonraki yeni düzenleme ve uygulamaların artık bu yeni yaklaşım ile tutarlı olacak şekilde hayata geçirilmesini ve bu şekilde bireysel hak ve özgürlüklerin sınırlanmasında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin maddelerinin tam olarak uygulama alanı bulmasını bekliyoruz.
Türkiyeden yapılan evlilik vizesi başvurusu sayısının her yıl 3-4 bin kişi civarında olduğu hatırlandığında, bu yeni kararın Türk vatandaşları için de ne anlama geldiğini görebilmek çok da zor değil. Ümidimiz, büy yaş sınırına ilişkin davada alınan kararın benzerlerinin evlilik vizesine 29 Kasım 2010 tarihiyle yürürlüğe geçen İnglizce dil bilme ve sınava girmeye dair yeni düzenlemelerede bir çözüm getirmesidir. Bu konu yüksek mahkemeye varırmı ve varsa ne türlü bir karar çıkar önceden kestirmek pek mümkün değil. Ancak, bu yaş sınırına ilişkin kararda mahkemenin verdiği karar İngilizce bilme satına dair olabilecek davalara ilişkin takınılacak tavıra dair bir göstergedir diye ümit ediyoruz.
Çünkü bugüne kadar, Türkiyeden evlilik vizesi almak isteyenlerin yaşadığı zorluklar saymakla bitmiyordu. Öncelikle özellikle köylerden veya küçük kentlerden İngiltereye gelmek isteyenler bulundukları bölgede bir eğitim kurumu bulup ingilizce kursu almak zorunda kalıyorlar. Çoğu bölgeden büyük kentlere ingilizce kursları için bir akım yaşanıyor. Bunun anlamı tabi aynı zamanda masraf yapmak demek. Sadece İngilizce kurşuna ödenecek kimi zaman fahiş olabilen ücretler değil, aynı zamanda evlerinden aylarca uzakta eğitim görmek zorunda kalan evlilik vizesi başvuru sahipleri aynı zamanda barınma vs gibi masraflarıda göze almak zorunda kalıyorlar. Buna ek olarak alınan kurşun sonunda bir de sınav ücreti ayrıca ödeyip sınava girmek gerekiyor. Sınavlar Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya ve Gaziantep gibi sadece büyükşehirlerde yapılan sınavlar olup başka illerden alınamıyor. Dolayısıyla hem sınav parası ödeniyor hemde sınava girilecek şehire gitmek, konklamak vs ile ilgili masraflar. Sınavlar sınırlı sayıda ve ayda bir yapılan sınavlar olduğundan bazen üç dört ay kadar sınav tarihi alınamamasının yanısıra yetmezmiş gibi bu sınavların sınırlı sayıda olmasından faydalanan şirketler sınav ücretlerini çok yüksek tutabiliyorlar. Birde tabi sınavı geçememek ve tekrar tekrar sınava girmek zorunda kalanlar ve dolayısıyla bu masrafları katlananlar var. Sınavı geçtikten sonra yapılacak başvurular için avukat veya danışmana ödenecek ücretler sonrası bir de büyükelçiliğin neredeyse her bir kaç ayda bir yükseltmeyi alışkanlık haline getirdiği vize oldukça yüksek evlilik vizesi başvuru ücretleri var. Bütün bunlar Türkiyeden eşini getirtmek isteyenlerin göze almak zorunda olduğu zorluklar. Şu anda evlilik vizeleri iki yıllık bir süre için verilirken ve kişi evlilik vizesi ile ingiltereye geldikten sonra iki yıl içerisinde sürekli oturum başvurusu yapabiliyorken, göçmenlik yasalarında yapılması planlanan değişiklikler ile bu iki yıllık sürenin beş yıla uzatılması ve sürekli oturumun artık sadece beş yıl sonra alınabilecek olması sözkonusudur.
Ancak artık en azından 21 yaş şartı artık uygulanamayacak.
Bütün bu evlilik vizesi için getirilen değişiklikler ve bu değişikliklerin yol açtığı zorluklar aslında yukarıda belirtilenler. Ancak bizlere sürekli sorulan bir soru bu düzenlemelerin şu anda Ankara antlaşması vizesi ile ingiltere de bulunan kişilerin Türkiyeden evlilik dolayısıyla vizeye başvuracak eşleri için geçerli olup olmadığıdır. Kafa karıştıran bu soruların net cevabı ise şudur; Ankara antlaşması ile ingiltere de bulunan kişilerin eşleri 21 yaş üstü olmak zorunda değil ve 18 yaş üzerinde olması zaten yeterlidir. Aynı şekilde Ankara antlaşması ile ingiltere de bulunan kişilerin Türkiyeden evlilik dolayısıyla başvuru yapacak olan eşleri ingilizce bilme zorunluluğuna da tabi değildir ve sınava girmelerine gerek yoktur. Bütün yapılması gereken gerek ilişkinin gerçekliğini ve maddi yeterlilik ile ilgili göçmenlik düzenlemelerinin gereksinimlerinin yerine getirildiğini işbat etmektir. Sağlıklı bir hazırlık süreci sonrasında 21 yaş sorunu ve İngilizce bilme zorunluluğu olmaksızın Ankara antlaşması vizesi sahipleri eşlerini Türkiyeden ingiltereye zaten getirebiliyorlar.
Ankara antlaşması vizesi için ingilizce bilme zorunluluğu Ankara antlaşması vizesine başvuru yaparak ingiltere de serbest meslek sahibi olarak çalışmak isteyenler için olduğu kadar bu kişilerin eş ve bağımlıları için de geçerli değildir.
21 yaş sınırı tekrar 18`e indirilecek ama İngilizce bilme şartı hala devam ediyor. Peki Ankara antlaşması bu bahsedilen normal evlilik vizesi başvuru şartlarını taşımayan kişiler için bir alternatif oluşturabilirmi ? Yani evlilik vizesi yerine Türkiyeden ingiltereye gelmek isteyen kişiler Ankara antlaşmasına başvuru yapabilirlermi ?
Hem evet hem hayır. Evet çünkü eğer Türkiyeden ingiltere de sürekli oturumu bulunan veya ingiliz vatandaşı olan bir kişi ile evlendiği için ingiltereye gelmek üzere evlilik vizesi başvurusu yapmayı düşününen kişi aynı zamanda ingiltere de serbest meslek sahibi olarak çalışmayı planlıyor ve düşünüyorsa bu kişiler evlilik vizesi yerine kurmayı düşündükleri iş üzerine Ankara antlaşması kurallarına göre başvuru yapabilir ve evlilik vizesi başvurusu yapmak zorunda kalmayabilir. Bu şekilde İngiltereye evlendiği için yerleşmek üzere gelen kişi evlilik dolayısıyla yerleşim vizesine başvurup ingilteredeki eşinin bağımlısı olarak ingiltereye gelmek yerine kurmayı düşündüğü iş üzerine Ankara atlasmasına başvurmayı düşünürse bir takım avantajlarada sahip olacaktır. Bu, İngilizce bilme şartının Ankara antlaşması ile ingiltereye gelmek isteyen kişiye uygulanamayacak olmasıdır. Bu şartlara tabi olmaksızın ve sadece Ankara antlaşması kurallarına tabi olarak ve ingilteredeki eşine bağımlı olmak yerine ingilterede kurmayı planladığı ise bağımlı olacaktır. Evlilik dolayısıyla ve yerleşim vizesi kategorisinde değil çalışma vizesi kategorisindeki Ankara antlaşmasına başvurmuş olacaktır. Dolayısıyla ingiltere de yerleşik olan eşine katılıp ingiltere ye yerleşmek üzere gelmek isteyen kişiler aynı zamanda serbest meslek sahibi olarak ingiltereye geldikten sonra çalışmak niyetindelerse evlilik vizesi ve/veya Ankara antlaşması vizesinden birisini seçip Türkiyeden bu iki vize türünden seçeceklerine başvurabilirler. Bu durumda bulunan kişiler yani ingiltereye hem eşinden dolayı gelmek isteyen hemde ingiltereye geldiğinde serbest meslek sahibi olarak çalışmak isteyen kişiler şu anda geçerli olan kanunlara göre eğer evlilik vizesi veya Ankara antlaşması başvurularından herhangi birisini tercih edebilirler. Çünkü iki amaç birden sözkonusu olmaktadır. Bir taraftan ingilteredeki eşle birlikte ingiltere de yaşayabilmek ama diğer taraftan ingiltere de serbest meslek sahibi olarak çalışabilmek. Hangi başvurunun tercih edileceği ise iyi düşünülmelidir. Evlilik vizesi ile hem serbest meslek sahibi olarak çalışmak ve su anki kanunlara göre gerekli şartlar taşınıyorsa ingilterede yerleşik bulunan evli eşe bağımlı olarak iki yıl sonrasında sürekli oturum alabilmek mümkün ve dolayısıyla oldukça avantajlı bir vize turu olmakla birlikte ingilizce bilme şartı, okul ve dil sınavı ile konsolosluğa ödenecek vize başvuru parası dolayısıyla dezavantajlarınıda birlikte getirmektedir. Buna karşın ingiltere de evli olduğu eşiyle birlikte yaşamanın yanısıra ingiltere de serbest meslek sahibi olarak çalışmak isteyen kişinin Ankara antlaşması vizesini evlilik vizesi yerine tercih etmesi durumunda ingilizce şartı, bugüne kadar 21 yaş şartıda olmaksızın, okul ve dil sınavı şartı gibi şartlara tabi olmadan başvuru yapması mümkün ve bu boyutları ile avantajlı olmakla birlikte sürekli oturumun ancak dört yılın sonunda ve Ankara anlaşmasına konu olan faliyetlerin ilgili düzenlemelerde açıkça belirtilen şartları yerine getirilmesi sonucu verilecek olması bir dezavantaj olarak Kabul edilebilir. Dolayısıyla, hem evlilik dolayısıyla hemde serbest meslek sahibi olarak çalışmak için ingiltereye gelmek isteyen kişiler evlilik vizesi veya Ankara antlaşması vizesi arasında tercih yapabilirler. Bu tercih yapılırken artı ve eksilerini iyi ölçüp biçmekte kuşkusuz fayda vardır.
Ankara antlaşmasının evlilik vizesi için gerekli olan ingiltere de yerleşik olan esin çalışıyor olması, devlet yardımı almıyor olması gibi şartların yanısıra ingilizce vs sınırlamaları dolayısıyla bu şartları taşımayan kişilere alternatıve olması mümkün mü sorusuna hayır cevabı ise şu gerekçeyledir; ancak ve ancak serbest meslek sahibi olarak ingiltere de çalışmak isteyenler Ankara antlaşmasına Türkiyeden başvuru yapabilir ve Ankara antlaşmasının avantajlarınadan faydalanabilir. Eğer ingiltereye gelmek isteyen kişi şayet evli olduğu eşi ile birlkte ingiltere de yaşıyor olmanın dışında aynı süreç içerisinde serbest meslek sahibi olarak çalışmak istemiyorsa ki buna herhangi bir işyerinde çalışan sıfatıyla çalışmak da dahil Ankara antlaşmasına başvurması mümkün değildir. Ankara antlaşmasına başvuracak kişilerin kimseye bağımlı olmaksızın kendi işlerini serbest meslek sahibi olarak yapmaları şarttır. Bir işyerinede başkasına bağımlı olarak çalışmak isteyen kişiler ya normal çalışma izni başvurusu kategorisini tercih edebilirler veyahut eğer evlilik sözkonusu ise aynı zamanda bir yerde çalışan sıfatıyla bir üçüncü şahsa bağımlı olarak çalışabilme hakkınıda tanıyan evlilik vizesine ingili kanun ve düzenlemeler çerçevesinde başvurabileceklerdir. Ancak serbest meslek sahibi olarak çalışma satı yerine getirilebiliniyorsa Ankara antlaşmasının avantajlarından faydalanmak mümkün olabilir. Aksi halde bu şekilde bir başvuru düşünülmesi mümkün değildir.
Dolayısıyla, evlilik vizesimi veya Ankara antlaşması vizesimi sorusuna yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde bakmak gerekli olup Türkiyeden başvuru yapmak isteyen kişilerin ingiltereye geliş amaçlarının ne olduğu ve önceliklerinin ne olduğunu daha başvuru yapılmaksızın iyi belirlenmesi gerekmektedir. Her iki vize turu kendi içerisinde şartları taşımaktadır. Bu şartların hangisinin başvuru yapmayı düşünen kişiler için daha uygun olduğunu ise doğru değerlendirmek gerekmektedir. Konu ile ilgili detaylı bilgi almak için CSS & Co Legal Services`i 0208 888 5808 den arayabilirsiniz.
