Aslında yeterince değerini bilmediğimiz fakat yemeklerimizde sıklıkla kullanmış olduğumuz limon ve kitabı hakkında konuşmak üzere Yasemen Kaner White ile buluştuk. Kitabı yazarken limon temalı yolculuğu ile ilgili birkaç soru sorduk.


Yemekle aranız nasıldır? Gıdalarla ilgili bir kitap yazmak hep aklınızda var mıydı? Geçmişiniz sizi nasıl bu kitaba yönlendirdi?


Kariyerim çoğunlukla medya endüstrisinde gelişti. Kıbrıs’ta büyüdüm ve orada BRT’de, ADA TV ve Genç TV’de çalıştım. Kendi programlarımı hazırladığım televizyon kanallarında bir sürü kişiyle söyleşi yaptım. Farklı birçok konuğu ağırladığım programların ortak teması onlarla beraber en sevdikleri yemeği yapıp yiyerek sohbet etmekti. Yemeğe olan ilgimi işime bu şekilde katmaya başlamıştım. Genç TV’de yaptığım programlarda da Kıbrıs’ın en eski fırını olan Bereket gibi yemek kültürümüz için önemli yerlere gitmiştim. Köşe yazarlığı yaptığım gazetelerde de farklı gelenekleri konu alıyordum. Tavla, sünnet gibi konuları örneğin... Bir toplumu oluşturan kültürlere olan ilgim yemek konusunda çok daha güçlü.


Çocukluğumdan beri hep yemekle ilgilenmişimdir. Annemin beni yetiştirme tarzından dolayı her türlü meyve ve sebzeyi tatmışlığım vardır. Farklı lezzetleri tatmayı da küçüklüğümden beri çok severim.


Yemeğin hayatınızda önemli bir yer kapladığı aşikar. Peki neden limon? Sizi bu temaya sürükleyen ilham kaynağınız neydi?


Çok sevdiğim kuzenlerimden birinin limon ağaçları var. Yaşadığı yer Lefke limonlarla kaplı bir şehir. Onu ziyaret ettiğim bir gün yerlere düşmüş olan onlarca limonu gördüm ve bu limonları ne yapacağını sordum. O kadar çok limonla ne yapabileceğini bilemeyen kuzenim de “bilmiyorum, ne yapılır ki?” cevabını verdi. Bunun üzerine, aslında en başta ona yardım etmek için limonla ne yapılabileceğini araştırmaya başladım. O kadar çok şey olduğunu gördüm ki, yavaş yavaş bu konuda bir kitap oluşturmaya karar verdim.


Peki neler buldunuz? Okuyucular nasıl bir kitapla karşılaşacaklar?


Adından da anlaşılacağı üzere “Lemon Compendium” limonla ilgili aklınıza gelebilecek herşeyi bulabileceğiniz bir kitap. Limonun tarihçesiyle başladığım kitaba limon hakkında kısa kısa ilginç bilgilerin bulunduğu bir bölümle devam ediyorum. Ayrıca limonun sağlık, güzellik ve ev işlerinde kullanılabileceği tarifler de bulunuyor kitapta. Bu bölüm doğal el kremleri, yüz maskeleri gibi birçok tarifi içeriyor.


Kitapta en sevdiğim bölüm ise “Global Lemony Grub” isimli, dünyadaki neredeyse her ülkeya has limonu ön plana çıkaran yemek tariflerinin bulunduğu bölüm. Bazı tariflerde küçük değişiklikler yapmış olsam da, orijinal tariflere sadık kalmaya çalıştım. Ayrıca, kitapta dünyanın çeşitli yerlerinde düzenlenen limon festivalleri hakkında bir bölüm de var. Dünyada ne kadar çok limon festivali yapıldığına şaşırabilirsiniz.


Ayrıca yemek tariflerinin yanı sıra, limonlu içecek ve tatlı tariflerini de çok severek ekledim kitaba.


Kitabı hazırlama süreci nasıl geçti? Ne kadar sürdü?


Kitabı tamamlamam iki sene sürdü. Daha kısa zamanda bitirebilecek olsam da iki sene içerisinde bir çok yeri gezme, birçok insanla tanışma ve yeni lezzetler tatma fırsatım oldu. Limon özellikle İtalyan ve Fransız mutfağında çok önemli olduğu için, bu iki ülkeyi sıklıkla ziyaret ettim. Orada Michelin yıldızlı şeflerle konuşarak, tariflerim hakkında yorumlar aldım. Hatta bu şeflerden biri olan Mauro Calogreco kitabın ön sözünü yazdı.


Hatta Fransa’da muhteşem Monton Festivali’ne gitme şansım da oldu. Kitapta daha detaylı bilgisi var.


Ayrıca Suriye ve Ürdün’e gidip inanılmaz lezzetli limonatalar içtim, tariflerini de yine kitapta bulacaksınız. Gittiğim en ilginç yer ise Singapur’du. Kitapta Singapur tarifini bölgenin insanıyla beraber yaptık. Yapılışını gözlemlemek, o sırada o lezzeti tatmak gerçekten çok keyifliydi.


Kitabı hazırladığınız sırada öğrendiğiniz, limonla bizimle paylaşabileceğiniz ilginç bilgiler var mı?


Tabi, kitapta birçok ilginç bilgi var limonla ilgili. Örneğin çoğu insan limonun aslında sert kabuklu “berry” olduğunu bilmez. Ayrıca limon tarihte birçok amaçla kullanılmış. En eski ve ilginçlerden biri, XIV. Louis zamanında insanların dudaklarını kızartmak için limon ısırmış olması. İlk limonatanın da Mısır’da yapıldığı düşünülüyor. Karabiber ve nane içeren Mısır tarifi çok lezzetli.


İngiliz mutfağında limonun yerini nasıl görüyorsunuz? Limon doğal olarak İngiltere’de yetişmediği için İngiliz tarfilerinde çok önemli bir yer kaplamıyor mu?


Aslında kısmen haklısınız. Ancak, ana yemeklerinde çok limon kullanmasalar da kitapta çok güzel bir İngiliz tarifi bulunuyor. Sussex Pond Pudding hem limonlu hem de çok geleneksel bir İngiliz yemeği. Onun dışında İngiliz tatlı ve içkilerinde limonun sıklıkla kullanıldığı kesin.


Kitabınızda en sevdiğiniz tarif hangisi?


Tabi ki en sevdiğim tarif Moholiya. Kıbrıs’ta çok geleneksel bir yemek olan, Moholiya’nın yaprakları aslında Mısır’a özgü. Kurutulan bu yaprakları bol limonla pişirince çok güzel bir yemek ortaya çıkıyor.


Çok güzel duyuluyor gerçekten. Son olarak, gelecek için planlarınız neler? Limonla ilgii projelere devam edecek misiniz?


Öncelikle, “Lemon Compendium”un tanıtım ve imza günü 11 Aralık’ta olacak. Londra Yunus Emre Kültür Merkezi’nde 18:30 ile 21:00 arasında gerçekleşecek olan etkinliğime herkesi davet ediyorum. Yanlız, gelmek isteyenler bana
[email protected] adlı adresten ulaşabilirlerse onlara davetiye yollayabilirim.


Ayrıca, internetten kendi limonlu ürünlerimi satmayı planlıyorum. Fakat bunun hazırlıkları sırasında başka zanaatkarların ürünlerini satacağım. Limonlu makarnadan şekerlemeye, bisküviye kadar birçok ürünü satışa çıkaracağım.


Yeni bir kitap projem de var. Fakat yemekle ilgili olacağını bilsem de, limonun ne kadar merkezi olacağı konusunda henüz karar vermiş değilim.


Yasemen Kaner White’ın ilk kitabı “Lemon Compendium”, Limonla İlgili Herşey, Aralık ayında okuyucularla buluşuyor.