Güneşin yılın her günü parladığı bir ada ülkesi olan Kıbrıs’ın kuzeyinde de artık alternatif enerji kaynaklarıyla elektrik üretilebilecek. Yenilenebilir enerji için yasal düzenlemelerde önemli bir adım atıldı; “Yenilenebilir Enerji Yasası” Cumhuriyet Meclisi’nden oybirliğiyle geçti. TAK’tan Özgül G. Mutluyakalı’nın haberine göre güneş ve rüzgar gibi çevre dostu kaynakların kullanılmasıyla üretilecek elektrik için devlet teşvikler de uygulayacak.  Turistik tesisler, fabrikalar gibi yatırımlar yanında evlerde de güneş enerjisiyle elektrik üretilebilecek ve üretim fazlası şebekeye aktarılarak satılabilecek.

ATUN: GÜNEŞ VE RÜZARDAN ELEKTRİK ÜRTECEĞİZ

Yasa konusunda TAK muhabirinin sorularını yanıtlayan Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, yasanın yenilenebilir enerji kaynaklarından istifade edilmesini düzenlemek ve teşvik etmeyi amaçladığını söyledi. Yıllardır tüm dünyada kullanılan katı yakıt türlerinin hem kolay tükenen hem de çevreye kirlilik saçan bir enerji türü olduğuna vurgu yapan Atun, bu zarar ve ziyanları önlemek için yenilebilir enerji kaynakları uygulamasına geçildiğini belirtti. Türkiye’de fuel oil, doğalgaz, sıvı gaz, rüzgar ve güneşin, hidrokarbonun kullanıldığına işaret eden Bakan Atun, “Ama bizde tek bir enerji üretim sistemi vardır o da bir fosil yakıt türü olan fuel oil kullanılarak makinalar enerji üretmektedir. Bu yasayla birlikte ülkemizde güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi kullanılarak elektrik üretilebilecektir” dedi.

RÜZGAR ENERJİSİ İÇİN İHALE AÇILIYOR

Ekonomi ve Enerji Bakanı Atun, bu ay içinde rüzgar enerjisinden 20 megawatt dolayında elektrik üretimi için yap-işlet modeliyle, alım garantisi olan, vadeli sözleşmeli bir ihale açacaklarını ifade etti. Atun, üretilecek miktarın KKTC’de halen var olan kurulu gücün yüzde 7’sine; tüketimin ise yüzde 10-15’îne denk geleceğini ve makul bir rakam olduğunu açıkladı.  Atun, ihalenin 3 ay içinde tamamlanarak projenin hayata geçmesini hedeflediklerini; rüzgar enerjisi için tesis kurulacak bölgenin de Güzelyurt, Akdeniz ve Serhatköy olduğunu ifade etti. Yasada öngörülen tüzüklerle, evlerinin çatılarında da güneş enerjisi panelleri kurularak elektrik üretilebileceğini kaydeden Sunat Atun, ihtiyaç fazlası elektriğin de şebekeye aktarılarak satılabileceğini söyledi.

‘AB KRİTERLERİNE UYUM SAĞLAMIŞ BİR SİSTEM KURACAĞIZ’: Bakan Atun, güneşten evlerde üretilecek elektrikle birlikte ülkede yenilenebilir enerjinin payının kurulu güç içindeki payının yüzde 15-20’sine ulaşmasını beklediklerini kaydederek, şöyle konuştu: “Böylece AB’nin yenilenebilir enerjiyle ilgili direktifleri göz önünde bulundurulduğunda- yani kurulu gücün yüzde 10’u ve tüketimin de yüzde 20’sinin yenilenebilir enerji kaynaklarından olması- AB’nin yenilenebilir bir enerji kriterlerine de uyum gösteren bir sistem kurulmuş olacaktır.” 

‘TÜKETİCİLERE DE ÜRETİM HAKKI SAĞLANACAK’

Yenilenebilir Enerji Yasası’nın, serbest tüketicilere üretim hakkı vereceğini, böylece yatırımcıların önünün açılacağını kaydeden Sunat Atun, kendi ihtiyaçları dışındaki enerjinin şebekeye satılabileceğini ve böylece yatırıma devlet desteği sağlanacağını söyledi. Atun, yasanın öngördüğü kurulun oluşumu ve tüzüklerin hazırlanmasını yeni yıla kadar tamamlanmasını öngördüklerini ifade ederek, “Sisteme satılacak kullanım fazlası enerjinin şebekeye alınıp karşılığının ödenmesi için 2012 bütçesinde kaynak ayıracağız” dedi.

‘BUGÜNLER KADAR YARINLARI DA DÜŞÜNMELİYİZ’

Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, yenilenebilir enerjinin tamamen çevre dostu olduğuna işaret ederek, politikalar üretilirken bugün kadar yarını da planlamak gerektiğini vurguladı. “Çocuklarımıza hem sürdürülebilir bir enerji sistemi, hem de sürdürülebilir çevre bırakmak en büyük görevimizdir” diyen Bakan Atun, yanlış yapılan her işin bedelini arkadan gelen nesillerin ödediğini; o nedenle çocukların daha temiz, daha sürdürülebilir bir çevre ve enerji sistemine sahip olabilmesi için yenilenebilir enerjinin çağdaş ve çevre dostu bir uygulama olduğunu anlattı.

EVİNDE ENERJİ ÜRETENE KREDİ DESTEĞİ

Güneş enerjisinden elektrik üretimi çalışmalarına 2012 yılında başlanacağını bildiren Atun, evinde enerji üretmek isteyenler için faiz destekli kredi programını da hayata geçireceklerini açıkladı. Yeni evlerde insanların merkezi ısıtma yatırımlarının arttığına işaret eden Bakan Atun, “Onun teşviği, gümrük muafiyeti, sisteme satıp mahsuplaşma imkanı yok. Burada üretilen enerjinin fazlasının şebekeye satılma imkanı var. Ben buna da önemli ölçüde rağbet olacağına inanıyorum. Ayrıca bir sektör de yaratılmış olacak. Müteahhitliğine ve mühendisliğine yönelik bir sektör yaratılacak. Artık güneş enerjisi panellerinin ithalatçıları, uygulayıcıları, bakım onarımını yapanlar da oluşacak. Bu da önemli bir istihdam alanı yaratacak” diye konuştu.

‘ÇÖPTEN BİLE ENERJİ ÜRETEBİLECEĞİZ’

Elektrik Mühendisleri Odası(EMO) Başkanı Mustafa Aksoy da Meclis’ten geçen Yenilebilir Enerji Yasası’nın son derece faydalı olduğunu söyledi. Yasanın, yatırımcıların önünü açacağını; güneş, rüzgar ve atıklardan elektrik üretimini teşvik edeceğini belirten Aksoy, vatandaşların da kendi üretimlerini yapması ve üretecekleri enerjiyi sisteme verip alabilmesi için tüzükler hazırlanacağını anlattı. Alternatif enerji üretimi için rüzgar, güneş ve çöp gibi alternatifler konusunda araştırma yapmak gerektiğini kaydeden EMO Başkanı Aksoy, AB ülkelerinde yüzde 20-30 oranında elektriğin alternatif enerji kaynaklarından sağlanmasının bir kural olduğunu belirtti. Aksoy, bu bağlamda Güney Kıbrıs’ta Baf’ın Kukla köyü civarında 84 megawattlık rüzgar enerjisinden elektrik üretim tesisi bulunduğunu ve şu anda devrede olduğunu ifade etti.

‘SERHATKÖY’DE 1.25 MEGAWATTLIK GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMİ VAR’

KKTC’de ise AB finansmanıyla bir süre önce KIB-TEK tarafından Serhatköy yakınlarında kurulan güneş enerjisi sistemiyle 1.25 megawatt enerji sağlandığını söyleyen Mustafa Aksoy, yeni yasayla esas amacın özel sektörün önünü açmak olduğunu vurguladı. “Bizim de amacımız AB üyeliği olduğuna göre elektrik üretimimizin yüzde 20-30’unu yenilenebilir enerji kaynaklarından yapmalıyız” diyen Aksoy, bunun pahalı ancak çevreci bir yatırım olduğunu anlattı. EMO Başkanı Aksoy, bir evin elektrik ihtiyacının 3-5 kilowatt olduğunu ve bunu üretecek güneş sellerinin maliyetinin 10-12 bin Euroluk yatırım gerektirdiğini bildirdi. Yasada teşvik için gümrük ve vergi muafiyetleri öngörüldüğünü kaydeden Mustafa Aksoy, yasanın öngördüğü kurulun oluşmasından sonra tüzüklerin hazırlanmasını beklediklerini söyledi. 

‘KURUL VE YAGA İŞBİRLİĞİ ÜST DÜZEYDE OLMALI’

Kurulun, Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) ile sıkı işbirliği içinde çalışması gerektiğini çünkü yatırımcıların başvuru yerinin YAGA olduğunu kaydeden Aksoy, ülkede bir Enerji Dairesi’nin kurulmasını da desteklediklerini ancak bunun KIB-TEK’i parçalayıp, bölmek ve satmak anlamına gelmemesi gerektiğini vurguladı. Aksoy, Güney Kıbrıs’taki gibi hem elektrik kurumu hem de enerji dairesi olabileceğini; amacın da enerji politikalarını belirleyip yatırımların önünü açmak olacağını kaydetti. EMO Başkanı Mustafa Aksoy, KKTC’de halen toplam elektrik üretiminin 312.5 megawatt olduğunu ve bunun 225 megawattının Teknecik Santralı’nda üretildiğini; geri kalan 87.5 megawattın ise AKSA şirketi tarafından Kalecik Santralı’nda üretildiğini belirtti.  Ülkenin ortalama elektrik ihtiyacının 265 megawatt olduğunu kaydeden Aksoy, üretim fazlasının şu anda Güney Kıbrıs’a satıldığını hatırlattı.  Yenilenebilir Enerji Yasası’nda yer alan 7 üyeli kurulda “odanın atayacağı iki üyenin” de yer alacağını belirten Aksoy, bu maddenin daha açık ifade edilerek “Elektrik Mühendisleri Odası ile Makine Mühendisleri Odası’ndan atanacak birer üye” denmesinin daha doğru olacağını söyledi.