BAYRAM ALTUĞ

CENEVRE

Kıbrıs sorununa çözüm bulmak için Birleşmiş Milletler (BM) gözetiminde pazartesi başlayan Cenevre müzakereleri ve dün düzenlenen uluslararası konferansta görüşmelere devam kararı çıktı.

BM Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide'nin arabuluculuğunda 15 Mayıs 2015'te yeniden başlayan Kıbrıs müzakereleri Cenevre'de dünya medyasının yoğun ilgisi altında devam etti.

Adadaki soruna çözüm bulmak için BM gözetiminde sürdürülen müzakereler, KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı ve Rum lideri Nikos Anastasiadis'in katılımıyla İsviçre'deki pazartesi başladı.

BM Cenevre Ofisi'nin ev sahipliği yaptığı müzakerelerin ardından dün gerçekleştirilen ve açılışını BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in yaptığı uluslarası konferansta garantör ülkeler ve adadaki taraflar ilk defa aynı masa etrafında toplandı.

- 18 Ocakta teknik uzmanlar buluşacak

Konferansa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum lider Nikos Anastasiadis ile garantör ülkeler adına Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias ve İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson katıldı.

"Özel gözlemci" sıfatıyla konferansta yer alan Avrupa Birliği'ni (AB) ise AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ile AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini temsil etti.

 Kıbrıs müzakerelerini oluşturan,
 "Ekonomi
, Avrupa Birliği (AB)
, Mülkiyet
, Yönetim-Güç Paylaşımı
, Toprak ile Güvenlik ve Garantiler

" olmak üzere 6 temel başlıktan "Güvenlik ve Garantiler" konferansın ana gündem maddesini oluşturdu.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, konferansın ardından yaptığı açıklamada Kıbrıs müzakerelerinde teknik konuları konuşmak üzere 18 Ocak'ta garantör ülkelerden uzmanların, daha sonraki bir tarihte ise bakanların bir araya geleceğini, buradan bir sonuç çıkması halinde de başbakanları davet edeceklerini söyledi.

Teknik ekipler tarafından Cenevre'de sürdürülecek görüşmeler uluslararası konferansın devamı niteliğinde olacak, yani konferans süreci henüz bitmiş değil. Bununla beraber bir uzlaşıya varılamaması durumunda müzakere sürecinin sona erebileceği belirtiliyor.

- Türkiye'nin garantörlüğü ve Türk askerinin adadaki mevcudiyeti devam edecek

Müzakere sürecinin ömür boyu devam edemeyeceğini ve somut bir takvime bağlanmasına vurgu yapan Çavuşoğlu, Kıbrıs müzakerelerinin ucu açık bir süreç olmaması, 18 Ocak'taki görüşmelerin ardından garantör ülkelerin bakanlarının bir araya gelmesi gerektiğini vurguladı.

Bakan Çavuşoğlu'nun vurguladığı en önemli hususlardan biri de Kıbrıs'ta Türkiye'nin garantörlüğü ve Türk askerinin mevcudiyeti devam edecek olmasıydı. Çavuşoğlu, "Bu Kıbrıs Türk halkının vazgeçilmez talebidir. Onlar için en hassas hayati konudur. Bu konudaki tutumumuz son derece nettir." ifadesini kullandı.

BM ise Cenevre'de düzenlenen uluslararası konferansa katılan tarafların Kıbrıs müzakerelerinin başarılı bir şekilde sonuçlandırılmasının tam zamanının geldiği konusunda hemfikir olduğunu duyurdu.

- İsviçre'de 3 turlu müzakere

Pazartesi günü İsviçre'de son 3 ayda üçüncü kez bir araya gelen taraflar, müzakerelerin ilk gününde "Mülkiyet" ve "Yönetim ve Güç Paylaşımı" konularını görüştü.
Taraflar ikinci gün "Yönetim-Güç Paylaşımı", "Avrupa Birliği (AB)" ve "Ekonomi" başlıklarını masaya yatırdı. Cenevre'deki müzakerelerin son gününde de taraflar haritalarını sundu. Haritalar, iki tarafın harita uzmanlarının kontrollerinin ardından BM'nin çelik kasasına alınarak kilitlendi.

Adada kalıcı barış ve istikrarı sağlamak amacıyla yürütülen müzakereler geçen yıl İsviçre'nin Mont Pelerin kasabasında 7-11 ve 20-21 Kasım'da iki turlu olarak gerçekleşmişti. İlk turun ardından Rum kesimi zamana ihtiyacı olduğunu belirterek 1 hafta süre istemiş ikinci tur sonunda da uzlaşmaz tavırlarından dolayı masayı terk etmişti.

- Dünyanın gözü Cenevre'deydi

Konferansa uluslararası medyanın yoğun ilgisi de dikkat çekti. Dünyanın dört bir bir yanından yüzlerce basın mensupları müzakereleri ve konferansı takip etmek için Cenevre'ye akın ederken, BM Cenevre Ofisi'ndeki basın odasının yetersiz kaldığı gözlendi.

BM Cenevre Ofisi yetkilileri geçtiğimiz yıl yürütülen Cenevre'deki Suriye görüşmelerinde dahi bu kadar yoğunluk yaşanmadığının altını çizdi. Cenevre polisi de sıkı güvenlik tedbirleri aldı,  BM yerleşkesi civarında ve delegasyonun kaldığı otellerin etrafına demir ve beton bariyerler yerleştirildi.

- KKTC'den 25 kişilik heyet Cenevre'deydi.

Cumhurbaşkanı Akıncı’nın 25 kişilik Cenevre heyetinde, Cumhurbaşkanı Müzakerecisi Özdil Nami, Özel Kalem Müdürü Cenk Gürçağ, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Barış Burcu, Diplomasi ve Avrupa Birliği Özel Danışmanı Erhan Erçin, Siyasi İşler ve Tarih Özel Danışmanı Meltem Onurkan Samani, Cumhurbaşkanlığı Hukuk İşleri Danışmanı Sülen Karabacak, Müzakere Heyeti Üyesi ve Dış İlişkiler Uzmanı İpek Genç, Müzakere Heyeti Üyeleri Aslı Erkmen, Sertaç Güven, Güvenlik Danışmanı Halil Sadrazam, Cumhurbaşkanlığı Ekonomi Danışmanı Ömer Gökçekuş, Mülkiyet Komitesi Üyesi Layık Mesutoğlu, I. Derece Kadastro Sorumlusu Ahmet Alemdar, Harita Mühendisi Aslı Oral ve teknik uzmanlar yer aldı.

Rum lideri Anastasiadis'in heyetinde ise Kıbrıs Rum kesiminin eski Dışişleri Bakanı Erato Kozaku Markulli ile müzakereci Andreas Mavroyannis dikkat çeken isimlerdi.