MEHMET UÇAR
LONDRA

Hükümet tax credit kesintisinden yılda £4,5 milyar tasarruf elde etmeyi planlıyordu. Britanya’da 3 milyon, Londra’da 600 bine yakın aile tax credit yardımı alıyor. Londra’daki çalışan ailelerden tax credit yardımından yapılması planlanan kesinti yıllık toplam £448 milyon olarak hesaplanıyor. Hükümet asgari ücretin Nisan 2016 itibarıyla yükseleceği için tax credit yardımında yapılacak kesintiden ailelerin etkilenmeyeceğini savunuyordu. Ekonomi Bakanı George Osborne yeni kesintilerin olduğu bir bütçeyi açıklamaya hazırlanıyor.

LORDLAR KAMARASI: HÜKÜMET YALAN SÖYLÜYOR

Muhafakazar Partili hükümetin ekonomik krizden çıkma yöntemi olarak seçtiği politikalardan biride düşük gelirlilere verilen yardımlardan kesintiler. Düşük gelirli çalışanlara verilen tax credit yardımının asgari ücret artacağı için gerek olmayacağını savunan hükümetin tax credit yardımında yapmak istediği kesinti lordlar tarafından sert bir tepkiyle karşılandı. Lordlar Kamarası, hükümetin tax credit yardımıyla yapılacak tasarrufun gerçekçi olmadığını, düşük gelirli 3 milyon aileyi daha fazla fakirliğe sürükleyeceğini ifade etti ve 3 yıl erteletmek üzere kanun çıkardı.

Kuzey Londra’da Türkiyeli ailelerin de yaşadığı Haringey bölgesinde ise 14.300 aileyi etkileyecek yardım kesintilerinin toplamı £16 milyon 950 bin olması planlanıyordu.

Londra genelinde tax credit yardımı alan çalışan ailelerin sayısı 372 bin 900. Düşük gelirli bu aileler için kötü bir haber olan tax credit yardımı kesintisi toplam £372 milyon 900 bini bulacaktı.

“HÜKÜMET ÇALIŞANLARIN YANINDA DEĞİL”

Liberal Demokrat partisi koalisyon döneminde yapılan çalışmaların göz ardı edilmemesini, o dönemki hükümetin yardım alanlardan çok çalışanlara daha fazla para ödenmesi yönünde çalışmalar yapıldığını hatırlattı.

Haringey Belediyesi, Liberal Demokrat Partili Belediye Meclis Üyesi Gail Engert, yapılan kesintilere karşı olduğunu söyledi ve sözlerini şöyle sürdürdü: “Hükümetin yaptığı kesintiler Haringey’deki aileler üzerinde maddi olarak çok ciddi etkileri olacak. Tax credit yardımlarında yapılan değişiklikler kesinlikle şunu gösteriyorki Muhafazakar Partili hükümet çalışan ailelerin yanında değil. Dahada kötüsü Haringey bölgesinde 22.900 çocuğun yaşam standartları düşecek ve daha fakir bir hayat yaşayacaklar. Aileleri onların ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanacaklar. Biz koalisyon hükümetindeyken çalışan kişilere yardım alanlardan daha az kazanmasının yanlış olduğunun altını çizip bunun için savaştık. Şimdi Muhafazakar Partili hükümet bu savaşı görmezden gelmesi utanç verici.”

LORDLAR KAMARASI’NADN DÖNEN İLK EKONOMİK PAKET

Bu tasarı, son 100 yılda Avam kamarasından geçen fakat Lordlar tarafından geri çevrilen ilk ekonomik paket olarak dikkat çekti.

Karar maliye bakanı Osborne’a vurulan büyük bir darbe olarak yorumlandı. Osborne, temmuz bütçesini açıklarken vergi indirimlerinin kaldırılmasıyla £4.4 milyarlık bir tasarruf sağlama planını da ortaya koymuştu. Önümüzdeki yılın nisan ayında yürürlüğe girmesi planlanan düzenleme ile düşük gelirli ailelerin vergi indirimlerinin kaldırılması sonucu yılda £3,850 kaybedeceği hesaplanmıştı.

An itibarı ile ailelerin vergi indirimi almaya başlayabilecekleri rakam £6,420. Bunun anlamı ailelerin £6,420 kazanırken, aynı zamanda vergi indirimine başvurma haklarının bulunuyor olması. Hükümet ise, tam zamanlı çalışan ve vergi indiriminden yararlanmayan ailelerin, yarı zamanlı çalışarak vergi indirimi alan aileler kadar kazanmadığını iddia ediyordu. Pazartesi günü gerçekleştirilen tarihi oylamada, Lordlar kamarası üyeleri hükümetin 3 milyon aileyi etkileyecek olan planını 307’ye 277’lik oyla reddetti. Tarihi oylamanın ardından, maliye bakanının düşük gelirli çalışanların kayıplarını bir şekilde karşılayana kadar bu durumun devam etmesi gerektiği belirtildi.

Şimdi ise, hükümetin kaldırılacak olan vergi indirimlerinin etkilerini gösterecek ve bağımsız bir kaynak tarafından yürütülecek bir araştırma gerçekleştirerek Lordlar kamarasına sunması gerekecek. Bu gereksinim yerine getirilmeden düzenleme bir daha Lordlar kamarasında görüşülmeyecek. Bu gelişmelerin planı üç yıla yakın bir süre ertelemesi bekleniyor. İlk defa seçilmemiş bir kurum olan Lordlar kamarası, seçilmiş parlamentonun kararına karşı çıktı. Karar, İngiliz parlamentosunda bir anayasal krize sebep oldu. Hükümet önümüzdeki dönemde anayasal değişikliklere gitme yolunu izleyebilir.

Anayasanın değiştirilmesi ise, yıllar süren politik hamleler ve tartışmalara yol açabilir. Lordlar genel olarak hükümetler tarafından belirlenen politik atamalar ile belirlenirken, pek çoğu ömür boyu bu görevde kalma hakkına sahip. Lordlar Kamarası, Çin’de bulunan Ulusal Halk Kongresi’nden sonra, dünyadaki en büyük yasama kurulu olarak dikkat çekiyor. Lordlar kamarası, an itibarıyla çoğunluk olarak Liberal ve İşçi Parti üyelerinden oluşuyor. Sorunun kısa dönemli bir çözümü hükümetin Lordlar kamarasına, ileriki dönemlerdeki muhafazakâr hükümetleri desteklemesi amacıyla daha fazla muhafazakâr üye ataması olabilir.

George Osborne, bu gelişmenin ardından kesintileri gerçekleştireceği başka alanlar aramak zorunda kalacak. Maliye bakanı bu planını, Avam kamarasında oylanacak olan Finans Düzenlemesi paketine ekleyebilir. Fakat bu yolu izlemesi durumunda, Lordlar kamarasının kararını görmezden gelmiş olacak ve ağır eleştirilere maruz kalabilir. Gecikme, hükümetin sosyal yardım reformlarını 2020’de gerçekleştirilecek olan genel seçimler öncesinde hızlandırmasına sebep olarak daha büyük hasara yol açabilir.

TAX CREDIT NEDİR?

Tax Credits, eski İşçi Parti hükümeti tarafından düşük gelirli ailelere yardımda bulunması için getirilen bir düzenleme. Bu vergi indirimlerinin iki farklı modeli bulunuyor. Çalışan Vergi İndirimi (WTC) ve Çocuk Vergi İndirimi (CTC).

Hükümetin orijinal planları dâhilinde, Tax Credit için belirlenen oran olan £6,420 rakamı, önümüzdeki nisan ayından itibaren £3,850’a düşürülecekti. Yani bir kişi £3,850’lık bir gelir sağladığı takdirde Tax Credit başvurusu yapamayacaktı. Çocuklu aileler için sağlanan vergi indirimindeki gelir gereksinimi ise, £16,105’dan £12,125’a düşürülecekti.

Kesintilerin gerçekleşeceği oran da yükseltilerek, şu anda her £1 için 41p kesilirken, bu rakam 48p’ye yükseltilecekti. Yeni Universal Credit, düzenlemesi dâhilinde çalışma ödeneğine hak kazananların da bu yolla aldıkları rakamlarda indirime gidilecek.