İstanbul'un yeni mega projesi "3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli", hem metro hattı hem de çift yönlü karayolunu içeren, dünyanın ilk üç katlı tüneli olacak. Proje ile İncirli'den Söğütlüçeşme'ye hızlı metroyla 40 dakikada ulaşılacak; Hasdal Kavşağı'ndan Ümraniye Çamlık Kavşağı'na araçla 14 dakikada geçilecek. 

Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan tarafından tanıtımı yapılan "3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli" projesiyle İstanbul, metro hatları ve karayolu akslarını birleştiren, dünyanın ilk üç katlı tüneline sahip olacak.

İstanbul trafiğini rahatlatmak için 2023 Ulaşım Projeksiyonu'nda, E-5 aksında Bakırköy-İncirli'den başlayıp Söğütlüçeşme'ye kadar uzanan Marmaray tüp geçişi benzeri bir "hızlı metro geçiş tüneli" ile TEM otoyolu aksında Fatih Sultan Mehmet Köprüsü üzerindeki yoğunluğu azaltacak Avrasya Tüneli benzeri 2x2 şeritli bir "karayolu geçiş tüneli" projelerinin hayata geçirilmesi gerektiği ortaya konmuştu. "3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli", bu iki ayrı projeyi tek çözümde birleştirecek.

Böylece, ayrı tüneller yerine, hem metro hem de çift yönlü karayolu boğaz geçişi tek bir tünelle sağlanacak. Ulaşımda yeni bir dönem başlatan "3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli" ile İstanbul'un iki yakasına daha hızlı, daha konforlu, daha ekonomik erişim sağlanacak. 

- Tüm ulaşım ağı birbirine entegre olacak 

İstanbul'un Asya ve Avrupa yakaları arasındaki yolculuk süresini kısaltacak proje sayesinde, İncirli'den Söğütlüçeşme'ye hızlı metro ile 40 dakikada ulaşılacak; Hasdal Kavşağı'ndan Ümraniye Çamlık Kavşağı'na ise araçla 14 dakikada geçilecek. Günde 6,5 milyon yolcunun yararlandığı 9 farklı şehir içi raylı sistem, hızlı metro ile entegre olacak ve kıtalar arası yolculuk kolaylaşacak. Çevre yollarına bağlantısıyla diğer şehir içi yollara daha kolay ve daha hızlı erişim sağlanacak. Tüm ana arterler birbirine bağlanmış olacak.

Tünel, raylı sistemlerde, Başakşehir-Bağcılar-Bakırköy Metrosu, Yenikapı-Aksaray-Havalimanı Metrosu, Kabataş-Bağcılar Tramvayı, Topkapı-Sultançifliği Hafif Metrosu, Mahmutbey-Mecidiyeköy Metrosu, Yenikapı-Hacıosman Metrosu (Taksim Metrosu), Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy-Sancaktepe Metrosu, Kadıköy-Kartal Metrosu, Marmaray ve Banliyö bağlantılarıyla entegre olacak. 

Karayolunda ise 3. Havalimanı ve Yavuz Sultan Selim Köprü bağlantısı Kuzey Marmara Otoyolu, TEM Otoyolu ve D100 (E-5) Karayolu bağlantıları bulunacak.  

- 3 katlı kesimin uzunluğu 6,5 kilometre 

Üç katlı tünel kesiminin çapı 16,8 metre, deniz yüzeyinden derinliği 110 metre, geçtiği bölgede boğaz su derinliği 60-65 metre olacak. Metro ve karayolunun birlikte olduğu üç katlı kesimin uzunluğu ise 6,5 kilometre olacak.

Tünelin, İncirli-Söğütlüçeşme arasında 31 kilometre uzunluğundaki hızlı metro kesiminde 14 istasyon bulunacak. Günde 1,5 milyon, saatte ise tek yönde 75 bin yolcu kapasitesi bulunan hızlı metro kesimi, 9 raylı sistemle entegre olacak. Entegre olduğu raylı sistemleri, günlük 6,5 milyon yolcu kullanacak. İncirli-Söğütlüçeşme yolculuk 40 dakikada gerçekleştirilecek.

Projenin karayolu kesimi ise TEM Otoyolu Hasdal Kavşağı-Ümraniye Çamlık Kavşağı arasını kapsayacak ve toplam uzunluk 16 bin 150 metre olacak. Avrupa yakasında 3 katlı tünel öncesi bölüm 5 bin 600 metre, 3 katlı tünel 6 bin 500 metre, Anadolu yakasında 3 katlı tünel sonrası bölüm ise 4 bin 50 metre uzunlukta olacak. Hasdal-Çamlık Kavşağı arası seyahat 14 dakika gerçekleştirilecek. Otomobil ve minibüsler tarafından kullanılacak karayolu kesiminin günde 120 bin araç kapasitesi bulunuyor. Şerit sayısı da "2x2" şeklinde olacak. 

- Güvenlik için her şey düşünüldü 

"3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli"nde, İstanbulluların güvenli ve huzurlu seyahati için tüm detaylar planlandı. Arıza yapan araçların emniyetli bir şekilde beklemeleri için her 500 metrede duraklama alanı teşkil edilecek. Bu noktalardaki kameralarla en kısa sürede yardım ulaştırılacak. Her 240 metrede bir acil durumda katlar arasında güvenli alana geçiş imkanı sağlayan geçit ve merdivenler olacak.

Kullanılacak çeşitli donatılar arasında, yatay ve dikey fanlarla tam ve yeterli havalandırma, hava kalitesini otomatik izleme ve havalandırma sistemi, her noktada kameralı izleme, haberleşme için telefon sistemi, yangın algılama ve söndürme sistemi, tünel içi anons sistemi, dışarıdaki aydınlık durumuna göre ayarlanan akıllı aydınlatma sistemi ve işletme personelinin acil durumlara müdahalesini kolaylaştıracak önlemler bulunuyor. Tünellerde kullanılan tüm malzemeler yanmaz nitelikte olacak. Depreme dayanıklı bir inşaat yapım tekniği uygulanacak.

Projenin hızlı metro kesiminin raylı sistem teknolojisi, en son donanımlarla hayata geçirilecek. Sürücülü veya sürücüsüz kullanılabilen otomatik sinyalizasyon sistemi, bir önceki trenin istasyonda fazla beklemesi halinde zaman kayıplarını otomatik gideren (hızlanma-yavaşlanma) bilgisayar donanımlı araçlar, araç içinde kapılar üstünde hangi istasyona gidildiğini gösteren dijital "dinamik yol haritası" ve normal metrolardan yüzde 25 daha hızlı metro araçları özellikler arasında öne çıkıyor.

Çevre dostu projenin metro geçişinde bir yılda atmosfere salınan karbondioksit emisyonundaki azalma 175 bin ton olacak. Ayrıca bir yılda akaryakıt tüketiminde 54 milyon litre tasarruf sağlanacak. Karayolu kısmı ise Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün kapasitesini yüzde 50 artırırken, yeni bir arazi kullanmayacak. Yerleşim alanlarıyla kesişmeden TEM aksını destekleyecek proje, görüntü kirliliği oluşturmayacak ve silüeti bozmayacak.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi'yle zaman tasarrufunun en iyi şekilde değerlendirileceğini belirterek, "Hasdal-Ümraniye-Çamlık arası 14 dakikada geçilecek. İncirli-Söğütlüçeşme arası bir hat olarak İncirli'den Söğütlüçeşme'ye 6 bin 500 metrelik bir tünelin de içinde olduğu şekliyle 40 dakikada geçilecek. 3 havalimanı, köprü ve köprülerin birbirine bağlayan akslar, tam bir entegre proje halinde zaman tasarrufunu maksimum düzeye çıkaracak" dedi.

Davutoğlu, İstanbul Kongre Merkezi'nde "3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi"ni açıkladı.

Geçmişte dünyaya liderlik eden İstanbul'un, son yıllarda tekrar bu kapasitesini kazandığını dile getiren Davutoğlu, Marmaray'ın açıldığını, böylece Asya ve Avrupa'nın deniz altından buluştuğunu, Yüksek Hızlı Tren'le İstanbul'un Ankara ile bütünleştiğini anlattı.

Üçüncü köprü ve dünyanın en büyük havalimanı olacak olan üçüncü havalimanı inşaatının süratle devam ettiğini hatırlatan Davutoğlu, iki hafta önce şantiyeyi ziyaret ettiğini, kararlı şekilde yürüyen çalışmalar hakkında brifing aldığını söyledi.

Davutoğlu, gittikleri her yerde kendilerine üçüncü havalimanının sorulduğuna ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban'la üçüncü havalimanı üzerine konuştuğuna değinerek, şöyle devam etti:

"Bu havalimanı inşallah tamamlandığında 4 faz halinde, ilk fazı 29 Ekim 2017'de devreye girecek ve yılda 90 milyon yolcu taşıyacak, ikinci fazında 2018 yazında üçüncü pist yapılacak, üçüncü fazda 120 milyona, dördüncü fazda 150 milyona ulaşacak ve dünyanın en büyük havalimanı İstanbul'da olacak. Bu şu demektir; İstanbul'a doğru uçan her kuş, İstanbul'a doğru gelen her uçak, o uçağın içinde olan her insan, İstanbul'un feyzinden, bereketinden istifade edecek. Asya'dan Avrupa'ya, Avrupa'dan Afrika'ya, Asya'dan Afrika'ya giden hiçbir uçak, İstanbul'a inmeden, İstanbul'un huzurunda selam durmadan yoluna devam etmeyecek."

- "İstanbul, tarihi şekillendiren şehirdir"

Dünyanın en büyük havalimanı, dünyanın kıtaları birleştiren ilk geçişi Marmaray ve birçok önemli projeyle İstanbul'u tekrar dünyanın öncü şehri haline getirdiklerini belirten Davutoğlu, "İstanbul, tarihin özne şehridir, tarihi şekillendiren şehirdir. Nasıl geçmişte 3 imparatorluğa başkentlik yaptıysa, inşallah yükselen Türkiye'nin, küresel güç olan Türkiye'nin dünyanın en önemli güçlerinden biri haline gelecek olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin döneminde dördüncü parlak dönemini yaşayacak ve sadece Türkiye'nin değil, kürenin, yerkürenin başkenti olacak. Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti Ankara ve bütün çevre bölgelerin ulaşım başkenti İstanbul olacak. İşte bu aşkla çalışıyoruz" diye konuştu.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi'nin sembolik bir anlam da taşıdığını dile getirerek, şunları aktardı: 

"3 kat demek, 3 imparatorluk demek. 3 kat, 2 karayolu 1 metro yoluyla boğazın altından geçip, 6,5 kilometre olacak bu tünel, 3 imparatorluk üzerinde İstanbul'un 4'üncü büyük küresel devleti Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin işaret fişeği de olacak. İstanbul'a her şey yakışır. İstanbul'a özne olmak, lider olmak, tarihin önünde yürümek yakışır. İstanbul'a her şey değer. İstanbul'a bütün mega projeler değer ve İstanbul tarihin önünde yürümeye değen şehir olarak bu değer projelerle geleceğe kararlı bir şekilde yürüyecek."

- "İstanbul'daki bütün ana akslar birbirine bağlanıyor"

Başbakan Ahmet Davutoğlu, 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi'nin İstanbul'a bakışlarının ve siyaset zihniyetlerinin bir yansıması olduğunu belirtti.

Projenin 4 özelliği bulunduğuna değinen Davutoğlu, ilk özelliği "entegre, bütüncül bir proje" şeklinde açıklayarak, şu bilgileri verdi: 

"İstanbul'a bakarken, İstanbul'u bir bütün olarak görürüz. Türkiye'ye bakarken, Türkiye'yi bir bütün olarak görürüz. Türkiye'yi çevresindeki havzalarla bir bütün olarak görürüz, dünyayı bir bütün olarak görürüz. Hep bütüncül bir bakış açısıyla çevremize, politikalarımıza bakarız. Bu sebepledir ki gelecek vizyonu itibarıyla 2014'te 15 milyon civarında olan nüfus, 2023'te 18 milyona çıktığında günlük hareket 28 milyondan 35 milyona çıktığında, toplu taşımayı 11 milyondan 20 milyona çıkarmaya kararlıyız İstanbul'da"

Davutoğlu, İstanbul'daki gelişme eğilimine uygun şekilde söz konusu projeyi geliştirdiklerinin altını çizerek, projelerin hepsinin bütünlük teşkil ettiğini, Marmaray, Avrasya Tüneli, devam eden 108 kilometrelik metro inşaatı, Kanal İstanbul ve Kuzey Marmara Yolu ile üçüncü havalimanı, üçüncü köprü ve Kuzey Marmara Yolu ile İzmit'e ve İzmir'e kadar İstanbul ile İzmir arasını 9 saatten 3,5 saate indirecek yol ve İstanbul-Ankara Hızlı Treni'nin, İstanbul'un merkezin konumunu, Türkiye'nin ekonomik, siyasi, kültürel hayatındaki merkezi konumu pekiştiren konular olduğunu anlattı.

3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli Projesi'yle İstanbul'daki 9 raylı sistemin birbiriyle irtibatlandığını kaydeden Davutoğlu, "İstanbul'daki bütün ana akslar birbirine bağlanıyor. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Boğaziçi Köprüsü ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü birbirine bir ring halinde bağlanıyor. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'ne ihtiyacı olan karayolu geçişi ve Boğaziçi Köprüsü'nü tamamlayacak olan metro geçişi tek bir hat ile 3 katlı mega projeyle bir bütünlük haline geliyor" dedi.

- "Çevre dostu proje, İstanbul'un siluetine zarar vermeyecek"

Başbakan Ahmet Davutoğlu, projenin ikinci önemli özelliğinin "zaman tasarrufu" olduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:

"İstanbullular, trafik çilesini çok çekti. Çok uzun süre trafikte bekleyen, özel araçları içinde saatlerce kalmalarına sebebiyet veren o trafik çilesini aşmak için çok büyük projeler geliştirildi geçmişte. Büyükşehir belediye başkanlığımızın yürüttüğü birçok projeyle trafik rahatlatıldı. Ama şimdi bu projeyle birlikte zaman tasarrufu en iyi şekilde değerlendirilecek. Hasdal-Ümraniye-Çamlık arası 14 dakikada geçilecek. İncirli-Söğütlüçeşme arası bir hat olarak İncirli'den Söğütlüçeşme'ye 6 bin 500 metrelik bir tünelin de içinde olduğu şekliyle 40 dakikada geçilecek. 3 havalimanı, köprü ve köprülerin birbirine bağlayan akslar, tam bir entegre proje halinde zaman tasarrufunu maksimum düzeye çıkaracak."

Çevre dostu bu projenin İstanbul'un siluetine zarar vermeyeceğini, yerin üstündeki trafik üzerinden İstanbul'un dokusuna verilecek zararı da ortadan kaldıracağını anlatan Davutoğlu, projeyle sera gazlarının yılda 115 bin ton azalacağını, havayı kirleten gazların hacmi 29 bin ton azalacağını, yeni bir arazi kullanılmasına ihtiyaç hissedilmeden İstanbul trafiğinin rahatlatılacağını kaydetti.

Davutoğlu, yıllık yaka geçişlerinin 1 milyon 600 binden 4 milyona çıkacağını ve günde 6,5 milyonluk insan hareketliliğine zemin hazırlanacağının altını çizerek, "Bütün bunlar İstanbul'u yaşanır bir şehir kılmak için verilen büyük mücadelenin eseri. Dolayısıyla entegre bir projeden bahsediyoruz. İstanbulluya saygı gösteren, zaman tasarrufu sağlayan, çevre dostu bir projeden bahsediyoruz" diye konuştu.

Projenin dördüncü özelliğini "güvenliği en ince detayına kadar düşünülmüş" şeklinde tanımlayan Davutoğlu, tünel içinde yangın algılama ve söndürme sistemleri yer alacağını, her noktanın kameralarla izleneceğini, herhangi bir tehlikede güvenlik sisteminin devreye gireceğini, her 500 metrede duraklama, bekleme alanı olacağını, katlar arasında geçişkenliklerin merdivenlerle kurulacağını ve herhangi bir olağanüstü durumda tedbir alınmasını sağlayacak sistem kurulacağını, metro kısmında ise otomatik sinyalizasyon ve otomatik yavaşlatma-hızlandırma sistemi bulunacağını anlattı.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, salonda bulunanlara şöyle seslendi:

"Yepyeni bir İstanbul'a, bir mega projeyle hep birlikte giriyoruz. Bu yeni İstanbul'da İstanbulluya saygı var, mekana saygı var, çevreye saygı var. Ama en önemlisi de İstanbul üzerinden yeni Türkiye'nin işaret fişeği var. Yeni Türkiye'nin işaret fişeği, hayırlı olsun. Daha nice projelerle Yeni Türkiye'nin omurgalarını, sütunlarını ve en önemlisi de insan dokusuyla birlikte yeni Türkiye'nin yeni nesillerini geleceğe hazırlıyoruz. Bütün milletimizin duasıyla oluyor bunlar. Bu mübarek cuma gününde, aslında sembolik olarak da bugün bu mega projenin, inşallah 5 yıl içinde tamamlanacak olan mega projenin açılışını da birlikte yapacağız. Bugün bu mega projeyi size müjdeliyoruz. Önümüzdeki aylarda ihale işlemi tamamlanacak. İnşallah 7 Haziran seçimlerinden önce ihale işlemi tamamlanıp, yola revan olunacak. 5 yıl içinde de 2020'ye gelmeden, inşallah 3 Katlı Büyük İstanbul Tüneli İstanbul'a, Türkiye'ye, dünyaya hazır ve hizmete hazır hale gelecek. 3 imparatorluğa başkentlik yapmış olan bu şehir, bu öncülüğüyle dünyanın en büyük havalimanıyla, kıtaları birleştiren Marmarayı, Avrasya geçişiyle ve bu büyük projeyle dünyada ilk olacak olan 3 katlı projeyle 3 imparatorluktan sonra dördüncü küresel güç olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin habercisi olacak."

Ahmet Davutoğlu, en geç 5 sene sonra proje açılışın yapılmasının planlandığını ifade ederek, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan'a ve ekibine, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ve ekibine çalışmalarından dolayı teşekkür etti ve hayırlı olsun dileğini sundu.

- Notlar

Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun konuşmasının bir bölümünde projenin tanıtım filmi, konuşması sonrasında da projenin tamamlanmış halinin animasyon filmi gösterildi.  

Törene, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul Emniyet Müdürü Selami Altınok da katıldı. 

Konuşmaların ardından aile fotoğrafı çekildi.

Davutoğlu'nun konuşması sırasında zaman zaman "Türkiye seninle gurur duyuyor", "Gücüne güç katmaya geldik. Alnında ter olmaya geldik. Başbakan seninle ölmeye geldik, Başbakan" şeklinde sloganlar atıldı.