İNCİ GÜNDAĞ
LONDRA

Af Örgütü'nün yayımladığı "Stok alımı: DAEŞ'in silahlanması" başlıklı raporun yazarlarından da olan Wilcken, DAEŞ'in kullandığı silah ve askeri mühimmatı AA muhabirine değerlendirdi. 

Wilcken, terör örgütü DAEŞ'in özellikle 2013 ve 2014 yıllarında Irak'ta yayılmaya başlamasıyla, ülkede kontrolü ele geçirdiği bölgelerde Irak ordusuna ait askeri ekipmanları yağmalayarak mevcut cephanesinin önemli bir bölümünü oluşturduğunu kaydetti.

SİLAHLAR ESKİ

DAEŞ'in cephanesinin, yıllardır Irak'a yapılan "sorumsuz silah transferlerinin" yansıması olduğunu vurgulayan Wilcken, terör örgütünün kullanımındaki silahların genellikle Rus, ABD, NATO ülkeleri, Çin ve İran yapımı ekipmanlar olduğunu dile getirerek, şöyle konuştu:

"Örgütün elindeki silahları üreten ülkelere bakıldığında, ilk sırada Rusya ve eski Sovyetler Birliği ülkeleri geliyor. Bir diğer öne çıkan ülke ise ABD. NATO, Çin ve İran ekipmanları da örgütün elinde. Bunun temel sebebi ise 2003 sonrası Irak'a yapılan silah transferleridir. Ayrıca, DAEŞ'in elinde diğer ülkelerin de silah ve mühimmatı var. Batı Avrupa ülkeleriyle ilgili ise yüzeysel bilgiler bulunuyor"

Wilcken, terör örgütünün Irak'ta ele geçirdiği silahların önemli bir bölümünün 1970-1990'lara ait olduğunun altını çizerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"DAEŞ'in elindekiler eski silahlar. 1980'ler, İran-Irak Savaşı dönemi, silahların biriktirilmesi bakımından önemliydi. Rusya, Irak'ın temel tedarikçisiydi. Silahlar eski olmasına rağmen, üretildikleri dönemde hepsinin bölgeye transfer edilmediklerini de hatırlamak önemli. Birçok Varşova Paktı stokları, Irak'ın işgali ve 2003 sonrasında, ABD, İngiltere ve diğer koalisyon üyeleri tarafından Irak'a nakledildi".

SURİYE'DEKİ SİLAH SATIŞLARI

DAEŞ'in cephanesine ilişkin hazırlanan Af Örgütü raporunda daha çok DAEŞ'in Irak'ta elde ettiği silahların analiz edildiğini belirten Wilcken, Irak'ta olduğu gibi terör örgütünün Suriye'de de kontrolünü sağladığı bölgelerdeki silahlara el koyduğunu ve böylece cephanesini genişlettiğini aktardı.

Wilcken, Suriye'deki durumu "karmaşık" olarak nitelendirerek, bölgedeki silahların büyük çoğunluğunun Rusya, eski Sovyet ülkeleri ile İran menşeli olduğunu kaydetti. Wilcken, "Suriye'deki silahlar, bölgede aktif olan gruplar arasında dolaşıyor. DAEŞ ve Suriye'deki diğer silahlı gruplar arasında da bazı bağlantılar bulunuyor. Suriye ordusu yetkililerinin yolsuzluğa karışarak silah sattığına dair kanıtlar olduğu görüldü" ifadelerini kullandı.

SİLAHLARIN SAYISI BELİRSİZ

DAEŞ'in elindeki silahların sayısına ilişkin veri sağlamanın zor olduğunu dile getiren Wilcken, "DAEŞ'in kullandığı silahların önemli bir bölümünü otomatik silahlar, kalaşnikoflar, AKM tipi silahlar oluşturuyor. Ayrıca, temel RBG bomba atar sistemler, Rus menşeli zırhlı araçlar ve ABD yapımı dört çekerli yüksek performanslı araçları da kullanıyorlar" dedi.

Uluslararası Af Örgütü'nün raporunda, DAEŞ'in kullanımındaki silahlar şöyle sıralandı:

- Otomatik tüfekler (AK tipi tüfekler: AKM/AKMS; M70B1/M70AB1/M70AB2; Tip 56/Tip 56-1/Tip 56-2; Tabuk tipi; AK-74M, AR-15 tipi tüfek: M16 / M4; CQ; Bushmaster X15E2S, Heckler & Koch G3 tipi tüfek, FN Herstal FAL tipi tüfek, vz.52, SKS),

- Keskin nişancı ve sürgülü mekanizma (SVD tipi tüfek, PSL, Mk 14 EBR, Steyr SSG 69, Elmech EM-992, Walther KKJ),

- Anti-materyal tüfek (Usta üretimi AMRs, Sayyad-2 AM50, M99 (Çin)),

- Makineli silahlar (PK tipi makineli silah: PK; PKM; Tip 80, RPK tipi makineli silah: RPK; RPK-74; RP-46, KGK M249 (FN Herstal Minimi), M240 (FN Herstal MAG), MG3, Browning M1919A6),

- Tabancalar (FN Herstal Browning Hi-Power, Glock 19, HS Produkt HS2000, Walther P99, M9 (Beretta 92FS)),

- Av tüfekleri (Sivil kırmalı tüfek, Pompalı tüfek, Yarı otomatik tipler),

- Ağır makineli tüfekler (DShK, DShKM, M2HB, AN/M2, KPV/KPVT),

- Otomatik toplar (2A14, S-60, M1939 (611-K), Tip 69),

- Bomba atarlar (GP-25, GP-30M, UBGL-M7, RGB-6),

- Rehbersiz tanksavar silahlar (RPG-7 tipi füze destekli tepmesiz silahlar, RB-M57, RPG-75, SPG-9, M60, M79 Osa, B-10),

- Rehberli tanksavar silahlar (TOW-2A, 9K135 Kornet, 9K115-2 Metis-M, 9M17M Skorpion-M, 9M14/9M14M Malyutka, 9K111 Fagot, HJ-8, MILAN, HOT),

- Havanlar (Al-Jaleel, 82-PM-41, 82-BM-37),

- El yapımı havanlar (İnsan tarafından taşınabilen hava savunma sistemleri (MANPADS), 9K32M Strela-2M, FN-6),

- Topçu silahı sistemleri,

- Ağır toplar,

- Ağır topçu silahları (M198, M-46 Tipi silahlar, Tip 59-1, D-30 M-30),

- Füze topları (Tip 63 tip MLRS, İyileştirilmiş 107 mm fırlatıcı, BM-21 tipi MLRS, BM-21M, İyileştirilmiş 122 mm fırlatıcı, Falaq-1, Birkaç iyileştirilmiş füze destekli mühimmat (IRAMs))

Af Örgütü'nün dün yayımlanan raporunda, DAEŞ'in Irak ve Suriye'de kullandığı silah ve mühimmatın en az 25 farklı ülke yapımı olduğu ancak bu cephanenin büyük bir kısmının, Irak ordusundan yağmalanan ABD, Rusya ve eski Sovyet devletleri menşeli silahlardan oluştuğu belirtilmişti.

ABD öncülüğünde 2003 yılında Irak'a yapılan müdahaleyi takiben, Irak'a yönelik büyük çapta silah ithalatı başladığına dikkat çekilen raporda, "BM Güvenlik Konseyi'nin tüm daimi üyeleri de dahil olmak üzere, 30'dan fazla ülke, Irak ordusuna son 10 yılda askeri ekipman desteği sağladı. Azımsanmayacak miktardaki bu askeri ekipman, DAEŞ ve DAEŞ'in öncüleri de dahil olmak üzere isyancı grupların eline geçti" ifadesi kullanıldı.

ABD'nin 2011-2013 yılları arasında Irak hükümetiyle milyarlarca dolarlık silah sözleşmelerine imza attığının aktarıldığı raporda, ayrıca, ABD'nin 2014'de, Irak'a 500 milyon dolar değerinde küçük silah ve mühimmat naklettiğine de yer verildi.