KÜBRA KARA - GENCEBAY GÜR

İSTANBUL

Amerika'daki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'ndeki (MIT) çalışmalarıyla ilgili Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümünde ders veren araştırmacı Pınar Yanardağ, yapay zeka teknolojisini kullanarak elde ettiği verilerle elbise yapımından, parfüm üretimine, moda tasarımından yeni çay tariflerine kadar birçok alanda projeler üretiyor.

Amerika'daki MIT'de 2 sene boyunca araştırmacı olarak çalışan Yanardağ, TÜBİTAK'ın yurt dışında çalışma deneyimine sahip nitelikli araştırmacıların yurda dönmelerini teşvik etmek amacıyla yürüttüğü proje olan "Uluslararası Lider Araştırmacılar Programı-2232" kapsamında Türkiye'ye döndü. Boğaziçi Üniversitesi'nde laboratuvar kuran Yanardağ, yapay zeka ile ilgili çalışmalar yapıp, üniversitede ders vermeye başladı.

Yapay zekanın nasıl çalıştığı hakkında bilgi veren Yanardağ, "Yapay zekanın çeşitli alanları var. Genelde resim verisi ya da yazılı metin verisi üzerinden yola çıkarak bu verileri öğrenip daha sonra kendisi yeni bir tarif ya da yeni bir resim üretmeye çalışıyor. Genel olarak verdiğiniz verinin içindeki çeşitli bağlantıları keşfederek daha sık geçen çeşitli görüntüleri keşfederek öğrendiği bilgilerle yeni bir tasarım üretiyor." ifadelerini kullandı.

Türkiye'de yapay zeka alanında yaptığı çalışmalara değinen Yanardağ, şunları anlattı:

"Yapay zekanın yaratıcılık alanındaki uygulamalarına yoğunlaştım. Örneğin yapay zeka tarafından tasarlanan elbise tasarımlarını gerçek hayata geçirip çeşitli elbiseler tasarladık. Mesela, üzerimdeki elbise yapay zeka olarak tasarlandı. Bir kolunu çan kol olarak yapmış, diğer bir kolunu ise normal yapmış. Asimetrik çeşitli detaylar tasarlamış. Bunlar tamamen verdiğimiz veri setinden öğrendiği bilgilerle yapay zekanın tasarladığı bir elbise."

Yapay zeka ile ürettikleri parfüm hakkında bilgi veren Yanardağ, "Binlerce satışa sunulan parfümlerin tarifleri üzerine bir yapay zeka kurarak yeni bir parfüm tasarlamayı düşündük. Daha sonra bir parfüm elde ettik, bu parfümün adı Adazul Black. Parfümün adını da yapay zeka kendisi üretti. Çünkü bizim verdiğimiz veride parfümün isimleri de vardı. Parfümün isimlerini de öğrenip yeni bir parfüm ismi oluşturdu. Eminönü'ndeki bir dükkanda bunun içeriklerini bulmaya çalışırken oradaki parfümcü çok ilgilendi ve esansları orada topladı elimdeki bu parfümü ürettik." diye konuştu.

- Yapay zekayla çay üretti

Yapay zeka ile çay tarifi yaptıklarını kaydeden Yanardağ, "Çok değişik çay tariflerini topladık. Bir çayın içinde hibiskus bitkisi, siyah çay ya da farklı çayların birleşmesiyle bir çay oluşuyor. Özellikle yurt dışında bu tarz bitki çaylarına çok fazla talep var. Bu çeşitli verileri toplayarak yapay zeka oluşturduk. Elde ettiğimiz verilere göre yapay zeka ile çayın içeriklerini toplayarak yeni bir çay yapmış olduk. Çarşıya gidip içine gül, kuşburnu gibi ilavelerin konulması gerekiyor." değerlendirmesini yaptı.

Boğaziçi Üniversitesi'nde yapay zekanın sağlık alanında uygulanma aşamasını çalışacaklarını kaydeden Yanardağ, özellikle göğüs röntgenlerini inceleyerek hastalıkların daha erken tespiti ya da değişik hastalıkların daha iyi bir şekilde tespiti gibi çeşitli konuları araştıracaklarını ifade etti.

MIT'de başlattığı projeyi şu an Boğaziçi Üniversitesi'nde ders olarak verdiğini vurgulayan Yanardağ, "Bu dersin içeriği her şeyi yapay zeka ile nasıl tasarlayabiliriz. Çok geniş bir yelpazede yapay zeka ile tasarım yaptırıp sonra da bunu gerçek hayata geçirmeyi planlıyoruz. Mesela bir öğrencimiz halı tasarımı yaptırıyor. Türkiye'deki geleneksel motiflerimizi yapay zeka programına verip yeni bir halı tasarımı yaptırıp sonra da önümüzdeki hafta halı tasarımcılarıyla konuşup bunu gerçek hayata geçireceğiz." dedi.

Yapay zekanın verilen bilgileri nasıl kodlayıp ortaya ürün çıkardığı hakkında bilgi veren Yanardağ, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Bu bir bilgisayar programı zaten. Yapay zekanın bu verileri nasıl öğreneceği, bir resme bakarak nasıl bu veriyi özümseyip öğreneceğinin kodunu biz yazıyoruz. Daha sonra bilgisayara ekstra bir komut vermeden, bilgisayar bu algoritmayla bütün resimleri tarayarak, çeşitli özellikleri öğrenerek daha sonra bu değişik özellikleri bir araya getirerek yeni bir tasarım yapabilecek hale geliyor. Sonra da bizim çalışmalarımızın çoğunda yaptığımız gibi insan ve yapay zeka etkileşimini devreye sokarak, tasarımcı buna bakıyor ve 'Güzel detaylar var, ben bunlara şunu da ekleyip güzel bir şeyler yaparım' deyip kendi deneyimini ortaya çıkarabiliyor."