Finans uzmanları, yüzde 1’in altında sabit oranlı mortgage’lerin artık büyük bir olasılık olduğunu söyledi. Britanya’nın en büyük yapı kooperatifi olan Nationwide, dün hem sabit oranlı mortgage hem de Merkez Bankası’nın belirlediği oranlara göre değişkenlik gösteren ‘tracker mortgage’ oranlarında yüzde 0.25’e kadar varan kesintiler yaptı. Geçen hafta HSBC, iki yıl boyunca yüzde 1.6’lık sabit oran artı £1,499 ücret ile birlikte piyasadaki en ucuz anlaşmayı başlattı.
Yorkshire Building Society ise buna yüzde 35 depozitoyla birlikte yüzde 1.14 sabit oran artı £1,475 ücret anlaşmasıyla karşılık verdi. İngiltere Merkez Bankası’na göre, nisan ayında ev alanların mortgage’lerine ödedikleri faiz oranları şimdiye kadarki en düşük oranlar oldu. Bankalar ve yapı kooperatifleri, İngiltere Merkez Bankası’nın faiz oranlarını yükselteceğini düşündükleri için yılın erken zamanlarında en iyi anlaşma tekliflerini kaldırmıştı. Yine de, o zamandan beridir oranların yükseleceği tahminlerinden geri adım atıldı ve hatta bazı Merkez Banka’sı yetkilileri faiz oranlarını şimdiki %0.5 seviyesinin de altına çekme ihtimalini tartışmaya başladı.
Bunun sonucunda da, mortgage oranları yeniden düşmeye başladı. Nisan ayında yeni mortgage alanlar ortalama olarak sadece yüzde 2.41’lik bir oran ödedi. Bu oranlar mart ayında yüzde 2.49 ve Nisan 2015’te 2.64’tü.
Bundan beş yıl önce ise ortalama oranların %3.84 olduğu görülüyor. Merkez Bankası’nın kayıtları 2004 yılına kadar gidiyor ve kayıtlar o yılın nisan ayında ortalama mortgage oranlarının yüzde 4.55 olduğunu gösteriyor. İngiltere Merkez Bankası’nın kayıtları ayrıca, bu yıl şimdiye kadar yapılan mortgage anlaşmalarının finansal krizden bu yana ulaşılan en yüksek seviyede olduğunu da gösteriyor. Ocak ve nisan ayları arasında yapılan mortgage anlaşmaları sayısının 497,301 olduğu ve bunun geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 17.6 oranında daha fazla olduğu belirtildi. Sadece mart ayı ele alındığında ise 124,429, yani geçen sene mart ayına göre yüzde 19 daha fazla mortgage alındığı görülüyor.
Bunun en büyük nedeni ise kiralamak için ev satın alan yatırımcıların nisanda yürürlüğe giren damga vergisi (stamp duty) artışlarından etkilenmek istememesi oldu. Mülkü aldıktan sonra 30 gün içerisinde ödenmesi gereken damga vergisinde 1 Nisan’dan itibaren geçerli olan yeni artışlar, ilk evini alacak olanları kapsamıyor. Artışlar yürürlüğe girdikten sonra, nisanda mortgage alımı 119,796 oldu. Bu, yıllık artışın yüzde 4.5’e gerilediği anlamına geliyor. IHS Global Insight’ın üst düzey ekonomisti Howard Archer, konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı: “Kiralamak için satın alan ve ikinci evini alanların taleplerinde azalma olması ve özellikle hazirandaki AB üyeliği referandumu nedeniyle Birleşik Krallık ekonomisinin belirsiz görünümü, konut piyasasındaki hareketliliğin baskı altında olacağı yönünde güçlü şüpheler uyandırıyor.”
