Avrupa ülkelerinin liderleri, AB-Türkiye mutabakatının uygulanması, güvenlik, AB-Ukrayna Ortaklık Anlaşması, Rusya, Suriye ve Brexit konularını görüşmek üzere toplandı.
AB Konseyi binasında yapılan liderler zirvesinde ilk olarak, göç konusu görüşülecek. Bu kapsamda, 18 Mart'ta AB ve Türkiye arasında varılan mutabakat gündeme gelecek. Taslağa göre, sonuç bildirisinde bu konuya ilişkin, "AB Konseyi, AB-Türkiye mutabakatına olan bağlığını yineler ve tüm unsurlarının ve tam ve ayrım yapılmadan uygulanmasının önemini altını çizer." ifadesi yer alacak.
Zirvede, Türkiye ile üyelik müzakereleri konusu ise gündeme getirilmeyecek. Ayrıca Avrupa Parlamentosunun "üyelik müzakerelerinin geçici olarak dondurulması" yönündeki tavsiye kararına atıf yapılmayacak.
Göç konusunda ayrıca Afrika ülkeleriyle iş birliği de ele alınacak. Göç akışını durdurmak için Nijer'e 610 milyon avro yardım yapılmasının onaylanması beklenirken, Etiyopya, Mali, Nijerya ve Senegal'le de benzer anlaşmaların yolu açılacak.
Dış ilişkiler başlığı altında, AB-Ukrayna Ortaklık Anlaşması, Rusya ve Suriye tartışılacak. Liderler, Ukrayna anlaşmasının yürürlüğe girmesi için Hollanda'yı ikna etmeye çalışacak.
Rusya konusu da özellikle Ukrayna kapsamında gündeme getirilecek. Kırım'ın ilhakı, ülkenin doğusunda bulunan Donbas'taki sorunlar ve Minsk Anlaşmasının uygulanmaması sebebiyle Rusya'ya yaptırım uygulamayı sürdüren AB, Rusya'nın Suriye'deki saldırıları nedeniyle herhangi bir yaptırım kararı almayacak.
Zirvenin gün içindeki programına katılan İngiltere Başbakanı Theresa May, akşam yemeği davetlileri listesinde yer almadı
- Suriye ve Rusya kınanacak
Suriye'ye ilişkin olarak liderlerin tepkilerini göstermesi bekleniyor. Taslağa göre, sonuç bildirisinde, "AB Konseyi, Suriye rejimi ve müttefikleri özellikle de Rusya tarafından Halep'e yönelik devam eden saldırıları, sivillerin ve hastanelerin kasten hedef alınmasını güçlü şekilde kınar." ifadelerine yer verilecek. Ayrıca, sivillerin tahliye edilmesi, ablukaların kaldırılması çağrısı da yapılacak bildiride, "bazıları savaş suçu olabilecek şekilde uluslararası kanunları ihlal edenler hesap verecek." ifadeleri kullanılacak.
- Halep'te yaşananlar
Son yaşananlar ışığında, Suriye konusu zirvede daha önemli bir gündem maddesi olmaya başladı. AB Konseyi binasına girişte konuşan Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande, sivillerin ve yaralıların tahliye edilmesi için Halep'te ateşkes sağlanması çağrısı yaptı.
Sivillerin güvenliğine değinen Hollande, "Bunun olmasının şartı, ateşkes yapılmasıdır. AB Konseyinin talep etmesi gereken, ateşkes, tüm sivillerin tahliye edilmesi ve nihayetinde siyasi diyalogdur. Avrupa sesinin duyulmasını sağlamalı." dedi.
Hollande, Suriye konusunda AB'nin bir anlaşmaya varıp varamayacağına ilişkin bir soru üzerine, "Eğer 28 ülke, böylesine bir sorunda anlaşmaya varamıyorsa ve bir katliamı kınayamıyorsa o halde neden 28 ülkeden oluşan bir birliğimiz var." diye konuştu.
- "Halep halkının acıma kelimelerine ihtiyacı yok"
AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, zirve öncesi Geçici Suriye Hükümeti Halep Belediye Başkanı Brita Hagi Hassan ile bir araya geldi. Tusk, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, Halep'te yaşanan trajediye ilişkin şimdiye kadar söylenen ve yazılanlara eklenecek bir şeyi olmadığını vurgulayarak, "Halep halkının acıma kelimelerine ihtiyacı olmadığından eminim. Bugün ihtiyaç duyulan tek şey, gerçek, etkili bir koruma ve siviller için yardım." ifadesini kullandı.
- "Doğu Halep'te ölümü bekleyen 50 bin kişi var"
Hassan ise "Doğu Halep'te ölümü bekleyen 50 bin kişi var. Sivilleri kurtarmak için AB'den güçlü bir tavır bekliyoruz. Bunun siyasi değerlendirmelerin uzağında ele alınmasını istiyorum. İstediğimiz şey sadece bir ateşkes." dedi.
- "Suriye'de sivillere yapılanlar kesinlikle kabul edilemez"
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini de Doğu Halep'te sivillerin korunması için çalışmaya devam ettiklerini belirterek, "Suriye’de sivillerin korunması konusunda Rusya ve İran'ın sorumluluklarını yerine getirmesi gerekiyor. Bizim için Suriye'de sivillere yapılanlar kesinlikle kabul edilemez. Önceliğimiz, sivillerin korunması." diye konuştu.
Suriye'de yaşanan durumdan, rejim ve müttefikleri Rusya ve İran'ın doğrudan sorumluluğu olduğuna işaret eden Mogherini, Suriye'nin başta Halep ve diğer bölgelerinde kuşatma altında bulunan yerlerdeki sivillerin durumunu yakından izlediklerini anlattı.
Zirvedeki diğer bir konu da İngiltere'nin AB'den çıkışı (Brexit) olacak. Liderler, İngiltere Başbakanı Theresa May olmadan gelinen süreci ve bundan sonra atılacak adımları değerlendirecek.
Ayrıca Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Anastasiadis, zirvede AB devlet ve hükümet başkanlarını Kıbrıs meselesindeki son gelişmeler konusunda bilgilendirecek.
